Alles over hyperkeratose: wat het is en wat je kan doen

Voelt je huid op sommige plekken dikker of stugger aan dan normaal? Dan zou het hyperkeratose kunnen zijn. Dat klinkt ingewikkeld, maar het is eigenlijk een natuurlijke reactie van je huid op druk of wrijving.

Hyperkeratose is een verdikking van de hoornlaag: het bovenste laagje van je huid. Je merkt het vaak aan:

• Een ruwe of stugge huid
• Een zichtbaar dikkere plek dan de huid eromheen
• Barstjes of kloofjes in de verdikte huid

Soms zit het alleen op je handen of voeten, soms op je ellebogen of knieën. Heeft je huid ook rode schilfers of kleine ruwe puntjes? Dan kan het ook om een andere huidaandoening gaan, zoals psoriasis.

Hyperkeratose ontstaat meestal doordat je huid zich wil beschermen. Bijvoorbeeld als je veel op blote voeten loopt, veel met je handen werkt of je huid langdurig onder druk staat. Je huid maakt dan extra hoorncellen aan, die het bovenste laagje dikker maken. Dat laagje wordt dan ruw en verhoornd.

Andere mogelijke oorzaken van hyperkeratose zijn:

• Veelvuldig schuren of druk (bijvoorbeeld door schoenen of gereedschap)
• Huidaandoeningen zoals psoriasis of eczeem
• Erfelijke aanleg
• Veroudering van de huid
• Langdurige blootstelling aan zonlicht (bijvoorbeeld bij actinische keratose)

De plek waar hyperkeratose ontstaat zegt vaak iets over de oorzaak. Op je hielen? Dan krijgt je huid daar waarschijnlijk veel druk te verduren. Op je handpalm? Dan gebruik je die plek intensief. Op je onderbenen of gezicht? Dan kan het ook te maken hebben met een huidaandoening of zonbeschadiging.

Er zijn verzorgingsproducten verkrijgbaar die speciaal ontwikkeld zijn om de huid zacht en soepel te houden. Vraag eventueel om advies bij een apotheek of drogist.

Hyperkeratose is meestal goed zelf aan te pakken. Dit helpt om je huid zacht en gezond te houden:

• Hydrateer je huid goed met een voedende crème of lotion
• Voorkom wrijving of druk, bijvoorbeeld door goed passende schoenen of handschoenen
• Vijl eelt voorzichtig weg met een voetvijl of puimsteen (niet te vaak en nooit op een beschadigde huid)

Er zijn verschillende vormen van hyperkeratose, elk met een eigen oorzaak en verschijningsvorm:

• Eelt: een veelvoorkomende, vaak onschuldige vorm op handen of voeten
• Clavus (likdoorn): een pijnlijke, harde eeltplek met een kern, meestal op drukpunten
• Keratosis pilaris: kleine, ruwe bultjes bij haarzakjes (vaak op bovenarmen of dijen)
• Hyperkeratose palmoplantaris: dikke huid op handpalmen of voetzolen, soms erfelijk

Herken je je niet in deze vormen of twijfel je? Vraag dan advies aan je huisarts.

Is hyperkeratose besmettelijk?

Nee, hyperkeratose is een verdedigingsmechanisme van je huid en niet besmettelijk.

Is hyperkeratose gevaarlijk?

In de meeste gevallen niet. Het is meestal onschuldig en goed te behandelen. Soms kan het wel klachten geven zoals kloofjes of barstjes.

Gaat hyperkeratose vanzelf over?

Dat hangt af van de oorzaak. Als de wrijving of druk verdwijnt, kan het verminderen. Blijft de oorzaak bestaan, dan blijft de huid zich vaak verdikken.

Wat is het verschil tussen hyperkeratose en eelt?

Eelt is eigenlijk een vorm van hyperkeratose. Eelt komt vaak voor op je voeten en handen, precies op plekken waar veel druk komt te staan.

Wat is het verschil tussen hyperkeratose en keratosis pilaris?

Keratosis pilaris zijn kleine, ruwe bultjes bij haarzakjes, vaak op je bovenarmen of dijen. Dit ziet er anders uit dan gewone eeltvorming.

Overleg met je huisarts als:

• je denkt dat het meer is dan alleen eeltvorming
• je klachten krijgt, zoals pijn, barsten of ontsteking
• je ook psoriasis of een andere huidaandoening hebt
• je twijfelt of het hyperkeratose is

Disclaimer

Deze blog is bedoeld om nuttige informatie te geven aan onze klanten. De informatie heeft geen therapeutische of diagnostische waarde en is niet bedoeld als vervanging voor medisch advies. Heb je medische vragen? Neem dan contact op met je huisarts.