Zwangerschaps- test doen: hoe en wanneer

Hoe werkt een zwangerschapstest? 

Een zwangerschapstest is een simpele urinetest die meet of het zwangerschapshormoon hCG (humaan choriongonadotrofine) in je urine aanwezig is. Zodra een bevruchte eicel zich innestelt in de baarmoederwand, begint je lichaam met de aanmaak van dit hormoon. Tijdens de eerste weken van je zwangerschap maakt je lichaam het hCG-hormoon op volle toeren aan. Zodra er genoeg van het hCG-hormoon in je lichaam aanwezig is, kan een zwangerschapstest dus gemakkelijk meten of je zwanger bent. 

Wanneer kan ik voor het eerst een zwangerschapstest doen? 

Een bevrucht eitje nestelt zich zo’n 9 dagen na de bevruchting in in je baarmoeder. Het is dan echter nog te vroeg om een zwangerschapstest te doen. Je lichaam heeft in het begin namelijk nog niet genoeg van het hCG-hormoon aangemaakt.  

Let op: de uitslag van een vroege zwangerschapstest is iets minder betrouwbaar. Wanneer je de uitslag niet zwanger krijgt, is het verstandig om een paar dagen later nog een test te doen. 

Wanneer is een zwangerschapstest het meest betrouwbaar? 

De meest betrouwbare uitslag krijg je vanaf de eerste dag dat je menstruatie zou moeten beginnen – je NOD (Niet Ongesteldheidsdag), waarop je één dag overtijd bent. Tel hiervoor 28 dagen vanaf de eerste dag van je vorige menstruatie.  

Hoe langer je wacht met het doen van een zwangerschapstest, hoe betrouwbaarder de uitslag. De concentratie van het hCG-hormoon in je urine is dan namelijk hoger.  

Wanneer doe ik een zwangerschapstest bij een onregelmatige cyclus? 

De menstruatiecyclus is niet bij iedere vrouw hetzelfde. Zo hebben sommige vrouwen een onregelmatige menstruatiecyclus. Nu horen we je denken: wanneer moet ik dan een zwangerschapstest doen met een onregelmatige cyclus?  

Als je een onregelmatige menstruatiecyclus hebt of als je vergeten bent wanneer je laatste menstruatie was, kan je gelukkig ook berekenen wanneer je een betrouwbare zwangerschapstest kunt doen. Neem hiervoor je langste menstruatiecyclus van het afgelopen half jaar en tel hier een dag bij op. Na dát aantal dagen kun je betrouwbaar een zwangerschapstest doen. 

Welke zwangerschapstesten zijn er? 

Alle zwangerschapstesten meten precies hetzelfde, namelijk de hoeveelheid zwangerschapshormoon hCG in je urine. Toch zijn er veel verschillende soorten testen verkrijgbaar.  

Weet je nog niet welke zwangerschapstest je wilt gebruiken? Wij zetten de verschillende opties voor je op een rij: 

• Vroege zwangerschapstest. Een vroege zwangerschapstest is het meest gevoelig en kan al vijf dagen voor je verwachte menstruatie worden afgenomen. Hij is gemakkelijk te gebruiken en geeft je al na 5 minuten resultaat. Een vroege zwangerschapstest is wel iets minder betrouwbaar dan een zwangerschapstest die later wordt afgenomen. Daarnaast komt het regelmatig voor dat er in deze zeer prille fase van je zwangerschap nog iets misgaat met het vruchtje, waardoor je toch niet meer zwanger bent. 

• Midstream-zwangerschapstest. Dit is de meest gebruikte zwangerschapstest. Je kunt deze test gemakkelijk afnemen door deze in je urinestraal te houden of in een bakje met jouw urine te leggen. De uitslag is eenvoudig af te lezen aan de hand van streepjes. 

• Zwangerschapstest met strip. Dit is de simpelste en goedkoopste zwangerschapstest. Toch wordt deze test minder vaak gebruikt dan de midstream-test. Dit komt doordat je voor deze test je urine op moet vangen in een bakje, wat als lastig kan worden ervaren. Ook is de uitslag minder duidelijk af te lezen.  

• Digitale zwangerschapstest. Deze test maakt het aflezen van de uitslag nóg duidelijker en eenvoudiger. Er komt namelijk zwanger of niet zwanger op de test te staan. Ook geven sommige digitale zwangerschapstesten aan hoelang je al zwanger bent. 

• Zwangerschapstest met cassette. Deze test wordt maar weinig gebruikt. Dit komt onder andere doordat je, net als bij de zwangerschapstest met strip, je urine op moet vangen in een bakje. Ook zijn er bij deze test vaak problemen met de controlestreep. Bij een zwangerschapstest met cassette lees je de uitslag af van een soort cassette, zoals de naam al aangeeft. De test is daarom ook iets groter dan een zwangerschapstest met strip. 

Hieronder hebben we drie veelgebruikte zwangerschapstests voor je op een rijtje gezet. Zo weet jij welke zwangerschapstest bij jou past!  

Hoe kan ik uitvinden hoe lang ik zwanger ben? 

Een digitale zwangerschapstest met wekenindicator kan je, wanneer hij correct en op het juiste moment is afgenomen, vertellen hoe lang je al zwanger bent. Een andere optie om dit uit te vinden is om een echo te laten maken. 

Hoe doe ik een zwangerschapstest? 

Als je er over uit bent wanneer je een zwangerschapstest kunt doen, is het belangrijk om te weten hoe je een zwangerschapstest juist uitvoert.  

Ga je een zwangerschapstest doen? Lees hieronder welke stappen je moet doorlopen: 

1. Lees voor gebruik altijd de gebruiksaanwijzing. Deze kun je in de bijsluiter vinden. 
2. Haal de test uit de verpakking. 
3. Vang wat urine op in een potje of een glas. Gebruik het liefst ochtendurine. Houd de test een aantal seconden in de urine. Je kunt sommige zwangerschapstesten ook direct onder de urinestraal houden. 
4. Leg de test plat neer. Houd de test niet omhoog of omlaag. Dit kan namelijk invloed hebben op de betrouwbaarheid van de uitslag. 
5. Bekijk de uitslag. Deze is na een paar minuten zichtbaar, meestal na zo’n drie minuten. Hoe lang je precies moet wachten, verschilt per zwangerschapstest. Raadpleeg hiervoor altijd de bijsluiter. Wacht nooit langer dan de tijd die staat aangeven op de bijsluiter, dan is de uitslag namelijk onbetrouwbaar. 

Uitslag van de zwangerschapstest 

Hoe de uitslag van de zwangerschapstest wordt weergeven, verschilt per type zwangerschapstest. Lees daarom altijd de bijsluiter van de test om te weten hoe je de uitslag moet lezen en hoe lang je moet wachten tot je de uitslag kunt bekijken. 

Hoe ziet een positieve zwangerschapstest eruit? 

Een positieve uitslag betekent vrijwel altijd dat je dat je zwanger bent, tenzij je de test verkeerd hebt afgenomen of je te maken hebt met een afgebroken zwangerschap.  

Afhankelijk van de zwangerschapstest die je gebruikt, ziet een positieve uitslag er als volgt uit: 

• Twee streepjes. Er is zowel een controlestreepje bij de letter C als een streepje bij de letter T zichtbaar. Het maakt niet uit of deze streepjes dun of dik zijn, dit betekent allebei dat je zwanger bent. 
• Een kruisje. Ook hierbij geldt dat het niet uitmaakt of de lijnen dik of dun zijn, dit betekent allebei dat je zwanger bent. 
• De tekst: zwanger. Soms geven digitale zwangerschapstesten ook de duur van je zwangerschap weer, bijvoorbeeld de tekst 2-3 weken. Als je een positieve uitslag hebt, is het verstandig om je huisarts op de hoogte te stellen en een afspraak te maken met een verloskundige. Zij kunnen je helpen met alle vervolgstappen. 

Zwangerschapstest positief: wat nu? 

Vanaf het moment dat je zwangerschapstest positief is kan je contact opnemen met de verloskundige. Een verwijzing van de huisarts is hiervoor niet nodig. Het eerste bezoek aan de verloskundige zal ergens tussen de achtste en tiende week van de zwangerschap zijn. Het is wel verstandig om contact op te nemen met je huisarts als je een hoge bloeddruk hebt of als je medicijnen gebruikt. 

Als je zwanger bent, is het belangrijk om goed op je voeding en leefstijl te letten. In het kort betekent dat: 

• niet roken 
• geen alcohol drinken 
• geen rauw vlees, rauwe vis, rauwe eieren of kaas van rauwe melk eten 
• beginnen met het slikken van foliumzuur 

Hoe ziet een negatieve zwangerschapstest eruit? 

Als je een negatieve uitslag hebt, betekent dit in principe dat je niet zwanger bent. Af en toe komt voor dat deze uitslag niet klopt. Dit kan onder andere komen doordat je te vroeg hebt getest, je de test verkeerd hebt uitgevoerd of je te veel vocht hebt ingenomen, waardoor je urine verdund is.  

Een negatieve zwangerschapstest ziet er zo uit: 

• Eén streepje. Er is alleen een controlestreepje zichtbaar bij de letter C en geen streepje bij de letter T. 
• De tekst: niet zwanger. 

Hoe betrouwbaar is een zwangerschapstest? 

De uitslag van een zwangerschapstest is in 99% van de gevallen betrouwbaar. De kans dat de uitslag niet klopt, is dus erg klein. Alleen wanneer je de test een aantal dagen voor je menstruatie doet, is de test iets minder betrouwbaar. De uitslag van een vroege zwangerschapstest is, vijf dagen voor je verwachte menstruatie, in ongeveer 96% van de gevallen betrouwbaar. Liever het zekere voor het onzekere nemen? Dan kun je bij een bloedtest doen bij je huisarts of een echo laten maken bij een verloskundige om 100% zeker te weten of je zwanger bent. 

Hoe kun je de betrouwbaarheid van een zwangerschapstest vergroten? 

Je kunt zelf een aantal dingen doen om de uitslag van een zwangerschapstest zo betrouwbaar mogelijk te maken. Wij zetten een aantal tips voor je op een rij: 

• Doe de zwangerschapstest 's ochtends. Ochtendurine bevat namelijk een hoge concentratie hCG. 
• Drink niet te veel water voordat je een zwangerschapstest doet. Te veel water verdunt je urine. 
• Controleer de houdbaarheid van de zwangerschapstest. Een zwangerschapstest is meestal twee tot drie jaar houdbaar. Als de houdbaarheidsdatum is verstreken, dan kan dat invloed hebben op de betrouwbaarheid van de uitslag. 
• Doe na een aantal dagen opnieuw een zwangerschapstest. Als de uitslag gelijk is aan de uitslag van de eerste zwangerschapstest, dan mag je ervan uitgaan dat de uitslag betrouwbaar is. 

Wat betekent een vaag of licht streepje? 

Twijfel je of je een tweede streepje ziet? Je kunt natuurlijk niet een beetje zwanger zijn! Een tweede streepje, hoe vaag of licht ook, betekent dat de test de vereiste hoeveelheid zwangerschapshormoon hCG heeft ontdekt in je urine. In bijna alle gevallen betekent dat dus dat de uitslag positief is en dat je zwanger bent. 

Wat gebeurt er als je de uitslag te laat afleest? 

Het kan voorkomen dat je in eerste instantie geen tweede streepje ziet, maar een tijdje later wel. Dit betekent niet dat je zwanger bent. In sommige gevallen kan er namelijk een vaag streepje ontstaan door opgedroogde urine, een indrooglijntje. Een indrooglijntje verschijnt pas na langere tijd en is niet zichtbaar op het moment dat de uitslag verschijnt. Laat jezelf dus niet voor de gek houden als je de zwangerschapstest er op een later moment weer bij pakt. 

Zijn er dingen die je niet moet doen bij een zwangerschapstest? 

Wanneer je een zwangerschapstest doet, wil je natuurlijk een betrouwbare uitslag. Om de uitslag zo betrouwbaar mogelijk te maken is het belangrijk dat je een aantal dingen vermijdt bij het doen van een zwangerschapstest: 

• De gebruiksaanwijzing overslaan. In de gebruiksaanwijzing staat precies beschreven hoe deze specifieke zwangerschapstest werkt. Lees deze daarom altijd goed door voordat je de zwangerschapstest gebruikt. 
• Een oude zwangerschapstest gebruiken. Op de verpakking van een zwangerschapstest staat een houdbaarheidsdatum aangegeven. Deze staat er niet voor niets! Zorg dat je geen zwangerschapstest gebruikt die over datum is. 
• Testen binnen twee maanden na een bevalling. De eerste twee maanden na je bevalling is het zwangerschapshormoon nog niet helemaal verdwenen uit je lichaam. Een zwangerschapstest kan dan een verkeerde uitslag geven. 
• Je gebruikte test later nog eens bekijken. Wanneer je je gebruikte zwangerschapstest later nog eens bekijkt, kan het zijn dat je een indrooglijntje te zien krijgt wat lijkt op het zwangerschapsstreepje. Hierdoor is het resultaat van de zwangerschapstest niet meer betrouwbaar.  

Wanneer moet je naar de huisarts? 

Als de uitslag van de zwangerschapstest positief is, dan is het verstandig om een eerste afspraak te maken met je huisarts of verloskundige. Het is gebruikelijk om contact op te nemen met je huisarts of verloskundige als je twee weken overtijd bent. Mocht je voor die tijd al vragen hebben, kun je natuurlijk altijd eerder contact opnemen. Ook is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts als de uitslag van de test negatief is, maar je menstruatie uitblijft. 

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos-winkel. Wat je vraag ook is, we helpen je verder.