Bekkeninstabiliteit: wat te doen bij bekkenpijn?

Het bekken bestaat uit verschillende botten: de darmbenen, het heiligebeen en de schaambeenderen. Deze worden bij elkaar gehouden door banden. Soms raken deze banden beschadigd of verzwakt, bijvoorbeeld door zwangerschap of een ongeval. Dit zorgt ervoor dat het bekken minder stevig wordt. Als de spieren rond het gewricht sterk genoeg zijn, kunnen zij de zwakke banden ondersteunen. Maar soms zijn de spieren hiervoor niet sterk genoeg of is de stevigheid van het bekken zo ernstig aangetast, dat dit niet op te vangen is door de spieren. In deze gevallen is er sprake van bekkeninstabiliteit.

Als je zwanger bent, worden je gewrichtsbanden losser en slapper. Ook krijg je soepeler bindweefsel en spieren. Dit is nodig om het geboortekanaal tijdens de bevalling te vergroten. Bij een instabiel bekken verschuiven de botten, waardoor ze in een verkeerde positie belanden. Deze vreemde stand van het bekken kan bekkeninstabiliteit veroorzaken en verschillende klachten geven. Bekkeninstabiliteit komt vaak voor bij zwangere vrouwen. Zo’n vijftig tot zestig procent van hen ervaart wel eens klachten of ongemak door deze aandoening. Wanneer de gewrichten weer goed functioneren, verdwijnt de pijn gelukkig vanzelf weer.

Er zijn vier vormen van bekkeninstabiliteit, namelijk:

• Hormonale bekkeninstabiliteit: tijdens een zwanger verandert de hormoonhuishouding. De banden van je gewrichten verslappen en je kraakbeen wordt weker. Ook je bekken wordt soepeler, om de bevalling gemakkelijker te maken. Je kunt hierdoor last krijgen van bekkeninstabiliteit. Bij hormonale bekkeninstabiliteit treden de eerste klachten meestal op tussen de veertien en 24 weken. Daarna zullen de klachten gelijkmatig verergeren.
• Mechanische bekkeninstabiliteit: deze vorm van bekkeninstabiliteit ontstaat wanneer het kraakbeen en de bekkenbanden tijdens een bevalling ernstig uitrekken of zelfs scheuren. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij een snelle bevalling of wanneer het kindje in een ongunstige houding ligt tijdens de bevalling.
• Een combinatie van hormonale en mechanische bekkeninstabiliteit: tijdens een zwangerschap wordt het kraakbeen en de banden van het bekken weker. Door de bevalling kunnen deze banden uitrekken of scheuren. Hierdoor kan bekkeninstabiliteit ontstaan. Zijn de banden al tijdens een eerdere zwangerschap beschadigd? Dan verweken ze sneller bij een tweede zwangerschap.
• Bekkeninstabiliteit door een ongeluk of sportblessure: door een ongeval of een sportblessure kan ook bekkenpijn ontstaan. Dit geeft vaak dezelfde soort klachten als de bekkeninstabiliteit die ontstaat tijdens de zwangerschap.

Bekkeninstabiliteit is makkelijk te verwarren met klachten van lage rugpijn of heuppijn. Toch ligt de oorzaak van bekkeninstabiliteit ergens anders. De symptomen kunnen per persoon verschillen. Bekkeninstabiliteit kan de volgende klachten geven:

• Pijn in de onderrug, het stuitje of de buik
• Pijn aan de zijkant van het bovenbeen, in de liezen of aan het schaambeen
• Pijn of instabiliteit bij het staan op één been
• Pijn bij het lopen na een lange zit
• Pijn bij schokkende bewegingen, bijvoorbeeld tijdens het fietsen op een hobbelige weg of tijdens het hardlopen
• Stijfheid in de ochtend
• Pijn bij langdurig zitten, opstaan uit een stoel of omdraaien in bed
• Pijn bij traplopen en wandelen
• Pijn tijdens de menstruatie of tijdens de seks

Denk je dat je last hebt van bekkeninstabiliteit? Maak dan een afspraak bij je huisarts.

Heb jij, bijvoorbeeld tijdens of na je zwangerschap, continu last van een scherpe of zeurende pijn rond je bekken? En wil je weten of je klachten worden veroorzaakt door bekkenproblemen? Doe dan de volgende oefeningen.

Oefening 1

1. Ga op je rug liggen met je benen gestrekt
2. Probeer een gestrekt been een stukje op te tillen en leg deze weer rustig neer
3. Herhaal dit met je andere been

Lukt het je niet om je been op te tillen? Of doet de oefening pijn? Probeer je been dan eens op te tillen met behulp van je handen. Duw met je handen aan beide zijden van je heupen, alsof je je heupen een beetje tegen elkaar duwt.

Merk je dat je je benen beter kunt optillen als je met je handen tegen je heupen duwt? Dan heb je waarschijnlijk last van bekkeninstabiliteit. Lukt het je ook niet om je benen op te tillen met behulp van je handen? Vraag dan je huisarts om advies.

Oefening 2

1. Ga staan en leg een licht voorwerp, bijvoorbeeld een propje papier, op de grond
2. Probeer het voorwerp met je voet te verschuiven
3. Herhaal dit met je andere been

Lukt het je niet om het voorwerp met je voet te verschuiven? Dan kun je last hebben van bekkeninstabiliteit. Het kan zijn dat deze oefening maar met één voet lukt, omdat bekkeninstabiliteit eenzijdig kan zijn.

Oefening 3

1. Ga op je rug liggen met je benen gestrekt
2. Buig je knieën en houd je voeten plat op de grond
3. Probeer je knieën uit elkaar te bewegen terwijl je je voeten bij elkaar houdt

Ervaar je veel pijn tijdens deze oefening, bijvoorbeeld aan je schaambeen of in de spieren aan de binnenkant van je bovenbenen bij je liezen? Of krijg je na deze oefening pijn aan de linker- of rechterkant van je onderrug? Dan heb je waarschijnlijk last van bekkenproblemen.

Oefening 4

1. Ga op een harde stoel zitten
2. Zet je voeten beide op de grond en houd je handen op schoot

Krijg je bij deze oefening pijn in je stuitje? Dan wordt dit mogelijk veroorzaakt door bekkenproblemen. De meeste mensen met bekkenklachten kunnen namelijk maar korte tijd zitten.