Kinkhoest

Kinkhoest is een luchtweginfectie die wordt veroorzaakt door een bacterie. Deze ziekte is vooral in de eerste 3 tot 4 weken zeer besmettelijk. Daarom was kinkhoest vroeger een belangrijke oorzaak van sterfte bij kinderen. Sinds 1952 zit de prik tegen kinkhoest in het Rijksvaccinatieprogramma. Deze prik is onderdeel van de DKTP-prik die kinderen in hun eerste jaar krijgen. Na het invoeren van het vaccin is het aantal kinkhoestgevallen met 99 procent afgenomen. Na 1970 begon de ziekte weer vaker voor te komen. In Nederland kwam de afgelopen jaren een aantal epidemieën voor, onder andere in het jaar 2001. Elke 3 tot 4 jaar doemt de ziekte weer op. De meeste gevallen komen voor tussen juli en oktober.

Wat veel mensen niet weten is dat je kinkhoest ook nog kunt krijgen als je bent ingeënt. Meestal zijn de ziekteverschijnselen dan wel milder. Het is een ziekte die vooral bij jonge kinderen voor complicaties kan zorgen. Omdat moeders geen bescherming tegen schimmelinfecties overdragen aan hun baby, komt een schimmelinfectie relatief vaak voor bij jonge kinderen. Ongeveer één op de drie gevallen doet zich voor bij baby’s jonger dan zes maanden.

Je kan kinkhoest krijgen door kleine druppeltjes in de lucht. Als iemand hoest of niest, komen die druppeltjes vrij. Je ademt ze dan in. In het begin lijkt kinkhoest op een gewone verkoudheid. Daardoor kan je anderen besmetten zonder dat je het merkt.

Voor de meeste mensen is kinkhoest vooral vervelend. Baby’s kunnen er wel erg ziek van worden.

Complicaties die kunnen ontstaan zijn:

• longontsteking
• uitdroging
• ademstilstand (vooral bij jonge baby’s)

Kinkhoest wordt ook wel de '100-dagenhoest' genoemd. Dat komt doordat de hoest vaak lang aanhoudt. Bij jonge kinderen klinkt de hoest als een reeks korte stoten, gevolgd door een gierende inademing. Dit gierende geluid hoor je vooral bij kinderen tussen de 6 maanden en 5 jaar. Bij volwassenen en oudere kinderen kan de hoest meer lijken op een hardnekkige, droge kriebelhoest.

Kinkhoest is erg besmettelijk. Na besmetting duurt het 7 tot 10 dagen voordat je de eerste klachten krijgt. In deze periode kan je anderen al besmetten, vaak zonder dat je het weet. Je blijft besmettelijk tot ongeveer 3 weken na het begin van de hoest, of korter als je antibiotica gebruikt. Dit is belangrijk om te weten, vooral als je in contact bent met baby's of zwangere vrouwen.

De tijd tussen de besmetting en het begin van de kinkhoest is meestal 7 tot 10 dagen. Kinkhoest kan beginnen met de volgende symptomen:

• klachten die lijken op een verkoudheid
• geen of slechts lichte koorts
• hoestbuien die geleidelijk heftiger worden
• een loopneus
• verminderde eetlust

Na 1 tot 8 weken kunnen de klachten erger worden:

• hoestbuien treden in aanvallen op
• benauwdheid en moeite met ademhalen
• piepende inademing (vooral bij jonge kinderen)
• overgeven door het hoesten
• blauw aanlopen of buiten adem raken

Bij kinderen begint kinkhoest meestal met milde klachten zoals een loopneus, lichte koorts en af en toe hoesten. Na een paar dagen kunnen de hoestbuien erger worden. Kinderen kunnen meerdere keren achter elkaar hoesten, moeite hebben met ademhalen en tussendoor gierend inademen. Soms geven kinderen over na een hoestbui of lopen ze blauw aan.

Kinkhoest komt niet alleen bij kinderen voor. Ook volwassenen kunnen de ziekte krijgen, zelfs als je eerder bent gevaccineerd. Bij volwassenen zijn de klachten vaak milder, maar de hoest kan wel weken aanhouden. Omdat kinkhoest lijkt op een gewone verkoudheid of bronchitis, wordt het niet altijd direct herkend. Let op aanhoudende hoest, vooral als die 's nachts erger is.

Bij volwassenen lijkt kinkhoest vaak op een langdurige verkoudheid of bronchitis. Je kan last hebben van een droge, kriebelige hoest die maar niet overgaat. De hoestbuien komen vaak 's nachts opzetten en kunnen wekenlang aanhouden. Soms voel je je vermoeid door het vele hoesten en slaapgebrek. Gierende inademing komt bij volwassenen bijna niet voor. Omdat de klachten mild kunnen beginnen, herken je kinkhoest misschien niet meteen. Toch ben je in het beginstadium al besmettelijk voor anderen, vooral voor baby's.

Kinkhoest kan je behoorlijk uitputten. Door het vele hoesten slaap je vaak slecht, waardoor je overdag moe bent. Ook het langdurige herstel kan ervoor zorgen dat je je wekenlang futloos voelt. Vooral volwassenen ervaren vaak vermoeidheid als 1 van de grootste klachten. Probeer goed naar je lichaam te luisteren, neem op tijd rust en blijf voldoende drinken. Heb je het gevoel dat je extreem moe blijft, of lukt het niet om goed te herstellen? Overleg dan met je huisarts.

Bij jonge baby’s komen soms ademstops (apneu) voor. Ze hebben dan niet altijd hoestbuien, maar kunnen plots stoppen met ademen. Dit is ernstig. Neem dan altijd meteen contact op met een arts. Na 3 maanden krijgen baby’s met kinkhoest meestal vooral heftige hoestbuien. De kans op ademstops wordt kleiner. Toch blijft kinkhoest ook na die leeftijd gevaarlijk, dus bij ernstige hoest of benauwdheid is het belangrijk om snel je huisarts te bellen.

Kinkhoest is zeer besmettelijk en kan soms ergere klachten geven. Het is daarom verstandig om contact op te nemen met de huisarts, als je denkt dat sprake kan zijn van kinkhoest. Dit geldt zeker als het gaat om een kind dat jonger is dan drie jaar.

Je kan de klachten van kinkhoest niet zomaar wegnemen, maar wel een beetje verlichten. Deze tips kunnen helpen om je iets beter te voelen:

• Zorg voor voldoende rust. Probeer overdag regelmatig te liggen of een dutje te doen. Je lichaam heeft energie nodig om te herstellen.
• Drink genoeg. Water, thee of bouillon helpen om je keel te verzachten en uitdroging te voorkomen.
• Gebruik een pijnstiller zoals paracetamol. Dit kan helpen om je beter te voelen, vooral bij keelpijn of spierpijn.
• Vermijd inspanning. Probeer rustig aan te doen. Hoestbuien kunnen verergeren bij veel beweging of inspanning.
• Zorg voor frisse lucht. Ventileer je huis goed, maar voorkom tocht. Een korte wandeling in de buitenlucht kan soms ook prettig zijn.

In principe krijgen alle kinderen in Nederland een DKTP-prik. Dit geeft helaas geen volledige bescherming. Eén prik geeft vaak weinig bescherming, vooral bij jonge kinderen, en zij worden juist het meest ziek.

Advies Nederlandse Vereniging van Kindergeneeskunde

De Nederlandse Vereniging van Kindergeneeskunde adviseert om alle kinderen te vaccineren, omdat niet-vaccineren zorgt dat kinderen nog heftiger klachten kunnen krijgen. Immers de kans op ernstige gevolgen van de ziekte is vele malen groter dan de kans op bijwerkingen van het vaccin.Er zijn steeds meer landen die adviseren dat je een recente kinkhoestvaccinatie heeft wanneer je op bezoek gaat bij een zwangere. Laat je daarover informeren voordat je op reis gaat.

Disclaimer: Dit is een informatiepagina, Etos heeft geen producten voor deze indicatie/aandoening. Deze blog is alleen bedoeld om nuttige informatie te geven aan onze klanten. De informatie in deze blog heeft geen therapeutische of diagnostische waarde en is niet bedoeld als vervanging voor het advies van een arts, specialist of andere professional. Heb je medische vragen? Bespreek die dan met je huisarts.