Q-koorts: betekenis, symptomen en behandelen

Etos
Laatste update 08 mei 2025
Vermoeidheid en koorts zijn symptomen van Q-koorts: een infectieziekte die overgebracht wordt van dier op mens. Wat is Q-koorts en hoe herken je het? Wij vertellen het je!

Wat is Q-koorts?
Q-koorts is een infectieziekte die je kan oplopen via dieren, en dan voornamelijk via geiten en schapen. De bacterie komt vooral vrij tijdens de geboorte van lammetjes. Je kan de bacterie inademen via de lucht, bijvoorbeeld als je binnen 1 tot 2 kilometer van een besmette boerderij bent.
Gelukkig is de kans op besmetting klein, zeker als je niet in de buurt van geiten- en schapenhouderijen woont. In rauwe melk kan de bacterie ook zitten, maar vlees is veilig. Van mens op mens verspreidt Q-koorts zich niet.
Wat zijn de symptomen van Q-koorts?
Niet iedereen die Q-koorts heeft, merkt dit direct. Sommige mensen krijgen geen klachten en voelen zich niet ziek. Bij anderen lijken de klachten veel op die van griep. De meest opvallende symptomen van Q-koorts zijn heftige hoofdpijn en koorts. Andere veelvoorkomende symptomen zijn:
- hoofdpijn
- koorts
- benauwdheid en hoesten
- vermoeidheid
- koude rillingen
- verminderde eetlust
- relatief lage hartslag
- spierpijn
- misselijkheid en eventueel braken
- diarree
De symptomen van Q-koorts ontstaan meestal 1 tot 5 weken na besmetting met de bacterie. Q-koorts gaat meestal vanzelf binnen 1 tot 2 weken weer over. Je kan wel nog een tijd moe blijven nadat je Q-koorts hebt gehad.
Soms kan Q-koorts ernstiger worden en leiden tot een longontsteking of een ontsteking van de lever.
Kan Q-koorts chronisch worden?
In de meeste gevallen gaat Q-koorts vanzelf weer over, maar soms blijft de bacterie in je lichaam zitten. Dat gebeurt bij ongeveer 2 op de 100 mensen. We noemen dit chronische Q-koorts. Het is nog niet precies bekend waarom dit gebeurt. Het risico op chronische Q-koorts is mogelijk kleiner als Q-koorts op tijd wordt behandeld.
De klachten bij chronische Q-koorts zijn vaak vaag en lastig te herkennen. Denk aan aanhoudende vermoeidheid of vage pijntjes. Omdat deze klachten ook bij andere aandoeningen voorkomen, wordt chronische Q-koorts soms niet meteen opgemerkt.
Het Q-koorts vermoeidheidssyndroom
Sommige mensen blijven zich na een Q-koortsinfectie lange tijd moe voelen. Dit noemen we het Q-koorts vermoeidheidssyndroom. Het komt voor bij ongeveer een kwart van de mensen die Q-koorts hebben gehad. Als je een jaar na de infectie nog steeds last hebt van vermoeidheid, kan er sprake zijn van dit syndroom. Het Q-koortsvermoeidheidssyndroom komt in Nederland bij ongeveer een kwart van de mensen met Q-koorts voor. Je spreekt van dit syndroom als je een jaar na infectie nog steeds vermoeidheidsklachten hebt.
Symptomen van het Q-koorts vermoeidheidssyndroom
Symptomen van het Q-koorts vermoeidheidssyndroom zijn:
- ernstige vermoeidheid
- pijn in spieren en gewrichten
- minder goed kunnen concentreren of herinneren
- niet uitgerust wakker worden
- hoofdpijn
- keelpijn
- meer last na inspanning
Wanneer naar de huisarts?
Ben je in een gebied geweest waar Q-koorts voorkomt (bijvoorbeeld een gebied met veel geiten- of schapenhouderijen) en heb je daarna koorts, hevige hoofdpijn of moet je veel hoesten? Ga dan naar de huisarts en geef aan dat je in een gebied met Q-koorts bent geweest. Met een bloedonderzoek kan worden vastgesteld of je besmet bent. Het is extra belangrijk om contact op te nemen met de huisarts als je:
- zwanger bent
- hartproblemen (gehad) hebt
- een verminderde afweer hebt
Deze groepen hebben meer kans om ziek te worden door Q-koorts.
Hoe kan je Q-koorts behandelen?
Q-koorts gaat meestal vanzelf over, maar soms worden mensen erger ziek van Q-koorts.Heb je Q-koorts en merk je dat je klachten hebt, zoals koorts of spierpijn? Dan is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts. Die bepaalt welke behandeling het beste bij jouw situatie past. Soms worden antibiotica voorgeschreven.
Kan ik besmetting voorkomen?
Het is moeilijk om besmetting met Q-koorts volledig te voorkomen, omdat je de bacterie meestal via de lucht inademt. Vermijd gebieden waar Q-koorts voorkomt en blijf op meer dan 5 kilometer afstand van besmette boerderijen. Zwangere vrouwen, mensen met een verzwakte afweer en hartpatiënten kunnen het beste direct contact met melkgeiten en -schapen vermijden. Ook is het verstandig om geen rauwe melk of melkproducten te drinken. Dit helpt om het risico op besmetting zo klein mogelijk te houden.
Disclaimer:
Dit is een informatiepagina, Etos heeft geen producten voor deze indicatie/aandoening. Deze blog is alleen bedoeld om nuttige informatie te geven aan onze klanten. De informatie in deze blog heeft geen therapeutische of diagnostische waarde en is niet bedoeld als vervanging voor het advies van een arts, specialist of andere professional. Heb je medische vragen? Bespreek die dan met je huisarts.