Borstvoeding geven: alles wat je moet en wil weten

Moedermelk wordt gemaakt in melkklieren. Die melkklieren bevinden zich in je borsten. Tijdens je zwangerschap neemt het melkklierweefsel toe, waardoor je borsten groter worden. Al in de 16e week van je zwangerschap kunnen je melkklieren moedermelk aanmaken. Als je baby aan de borst zuigt, komen er 2 soorten hormonen vrij.

• Prolactine: zorgt ervoor dat je lichaam melk aanmaakt.
• Oxytocine: zorgt ervoor dat de melk naar je tepels toestroomt. Dit noemen we de toeschietreflex.

Hoe vaker je baby drinkt en hoe beter je borst leeggedronken wordt, hoe meer melk je lijf aanmaakt.

Borstvoeding is een natuurlijke manier om je baby te voeden en zorgt vaak voor veel huid-op-huidcontact. Moedermelk bevat van nature voedingsstoffen die passen bij de behoeften van je baby. Een voordeel van borstvoeding geven is dat je veel huid op huid contact hebt met je baby, in tegenstelling tot flesvoeding. Daarnaast zit er in borstvoeding alle vitamines en mineralen die jouw baby nodig heeft voor de groei en ontwikkeling.

De eerste moedermelk wordt colostrum genoemd. Colostrum is geel van kleur, licht verteerbaar en zit boordevol voedings- en antistoffen. Na ongeveer 2 weken stopt de aanmaak van colostrum en komt de normale melkproductie op gang. Normale moedermelk is wit van kleur.

Goed aanleggen is ontzettend belangrijk. Een baby die goed aangelegd is drinkt beter. Bovendien bescherm je zo je borsten tegen pijnlijke kwaaltjes, zoals stuwing en tepelkloven.

Je baby goed aanleggen doe je zo!

• 1. Ga rechtop zitten.
  Probeer te ontspannen. Zorg ervoor dat je rug en arm ondersteund zijn. Leg je baby met zijn of haar buikje tegen die van jou.

• 2. Zorg ervoor dat je baby goed kan happen.
  Als je baby zoekt, breng je het hoofdje dichter bij je borst. Laat je baby een hap nemen, waarna hij of zij je tepel en een deel van je borst vacuüm zuigt en begint te drinken. Dit kan de eerste keer pijnlijk zijn, maar daarna mag borstvoeding geven geen pijn doen.

• 3. Controleer of je je baby hoort drinken.
  Je hoort dan een soort klokkend geluid. Hoor je dit niet? Of doet het pijn? Verbreek dan voorzichtig het vacuüm en probeer het opnieuw. Als extra hulpmiddel kan je ook tepelhoedjes gebruiken. Tepelhoedjes zijn siliconen opzetstukjes met een tepelvorm die je over je eigen tepels legt. Een tepelhoedje zorgt dat je baby meer houvast heeft aan de borst en makkelijker kan drinken.

• 4. Wissel op tijd van borst.
  Zie je dat je kleintje vaak je tepelhof masseert en weinig slikt? Dan is je borst leeg en kan je je baby aan je andere borst leggen.

Twijfel je of je baby genoeg heeft gedronken? Er zijn een paar manieren waarop je dat zelf kan controleren:

• Kijk naar je baby. Een tevreden baby laat meestal zelf de borst los, valt in slaap of drinkt rustiger. Dat kan een teken zijn dat je kindje genoeg heeft gehad.
• Voel aan je borsten. Je kan verschil voelen tussen volle en lege borsten. Volle borsten voelen vaak stevig of bobbelig aan. Na de voeding voelen ze juist zachter en soepeler.
• Luiers tellen. 6 natte luiers en 2 tot 3 poepluiers per dag is normaal. Dat is een goed teken dat je baby genoeg binnenkrijgt.

Twijfel je toch? Leg je kindje dan nog een keer aan je borst. Blijft je baby onrustig? Neem dan contact op met een verloskundige, kraamverzorgende of lactatiekundige. Zij kunnen met je meekijken.

Dat is bij elke baby anders. In de eerste weken willen baby’s vaak elke 2 tot 3 uur drinken. Dat betekent meestal 8 tot 12 keer per dag. Soms iets vaker, bijvoorbeeld tijdens een groeispurt. Je lichaam past zich meestal vanzelf aan het ritme van je baby aan. Als je kindje ouder wordt, kunnen de voedingen wat minder vaak zijn.

Let goed op de signalen van je baby. Zo kom je samen in een fijn ritme. Er is geen vast schema dat voor iedereen werkt, vertrouw op je gevoel en op je kindje.

Met dit basis borstvoedingsschema zie je precies hoe vaak je per dag borstvoeding geeft aan je baby. Dit borstvoedingsschema is gebaseerd op een schema voor de eerste 6 maanden. Let op: dit schema is een richtlijn: de behoeften van je baby kunnen van dag tot dag verschillen.

Alcohol kan via de moedermelk in het lichaam van je baby terechtkomen en schadelijk zijn. Het veiligst is om geen alcohol te drinken zolang je borstvoeding geeft. Wil je toch een glas alcohol drinken? Doe dit dan direct na het geven van borstvoeding. Wacht vervolgens minimaal 3 uur voordat je opnieuw borstvoeding geeft of melk afkolft. Heb je meer dan 1 glas alcohol gedronken? Kolf dan de melk af die je in de volgende 3 uur produceert en gooi deze weg.

Ook nicotine kan via de moedermelk in het lijf van je baby eindigen. Bovendien kan vapen of roken je melkproductie verminderen. Als het je niet lukt om te stoppen met roken zolang je borstvoeding geeft, rook dan nádat je borstvoeding hebt gegeven. Let op: rook nooit in het bijzijn van je kindje.

Wil je stoppen met roken? In ons artikel over stoppen met roken vertellen we je hoe je dat aanpakt.

Gebruik je medicijnen en geef je borstvoeding? Lees dan altijd aandachtig de bijsluiter en overleg bij twijfel met je arts, apotheker of een lactatiedeskundige. Sommige medicijnen kan je veilig gebruiken tijdens borstvoeding, andere niet.

Paracetamol en ibuprofen bij borstvoeding

Paracetamol^** en ibuprofen^**/*** zijn 2 veelgebruikte pijnstillers en kunnen ook tijdens de borstvoeding veilig worden ingenomen. Als je paracetamol of ibuprofen slikt tijdens het geven van borstvoeding, komt er namelijk maar een hele kleine hoeveelheid in de moedermelk terecht, waardoor dit niet schadelijk voor je kleintje is. Zorg wel dat je het niet langer dan 5 dagen achter elkaar gebruikt en je de maximale dosering per dag aanhoudt.

Nee, voedingsmiddelen hebben meestal geen geen invloed op je moedermelk en veroorzaken dus ook geen krampjes bij je kindje. Je kan dus gerust een glas sinaasappelsap drinken of een stukje chocolade eten! Het kan wel zo zijn dat je baby een allergie of intolerantie heeft voor bepaalde voedingsmiddelen die jij binnenkrijgt. Denk bijvoorbeeld aan koemelkallergie. Vermoed je een allergie of intolerantie bij je baby? Neem dan contact op met je huisarts.

Je kan borstvoeding afkolven en de afgekolfde moedermelk bewaren in grote glazen of plastic potten of speciale moedermelk bewaarzakjes. In onderstaande tabel kan je zien hoe lang je afgekolfde borstvoeding kan bewaren.

Extra tip: schrijf de datum en tijd van de moedermelk op het bewaarzakje. Zo kan je gemakkelijk bijhouden welke batch nog wel goed is en welke (bijna) over datum is.

Laat ingevroren moedermelk langzaam ontdooien in de koelkast. Gebruik geen magnetron of kokend water. De melk wordt dan ongelijk warm, en belangrijke afweerstoffen kunnen verloren gaan. Is de melk ontdooid? Bewaar deze in de koelkast en gebruik binnen 24 uur. Wil je de melk opwarmen? Zet het flesje dan in een bakje warm water van ongeveer 30 tot 35 graden.

Ben je in verwachting of ben je al bevallen, en kan je wel wat tips gebruiken voor het voeden van je baby? Wij hebben er wat voor je onder elkaar gezet.

• 1. Ga naar een borstvoedingscursus.
  Bespreek met je verloskundige of jouw kraamzorg zo’n bijeenkomst organiseert.

• 2. Voed op verzoek.
  Houd niet vast aan rigide voedingsmomenten, maar luister naar de behoeften van je kindje. Voedingssignalen zijn bijvoorbeeld zuigen op de handjes, smakken of likken met de tong.

• 3. Geef pas een fopspeen als je kindje gewend is aan borstvoeding.
  Bij een fopspeen staan de mond en de tong in een andere houding, waardoor de drinktechniek van je baby kan veranderen of verminderen, dit wordt ook wel zuigverwarring genoemd. Meer weten? Lees dan ons artikel over spenen.

• 4. Geef bijvoeding alleen op advies van een lactatiedeskundige.
  Als het goed is, heeft je baby namelijk genoeg aan jouw melk en is bijvoeding niet nodig. Moet je toch bijvoeding geven? Geef dan tenminste de eerste maand geen bijvoeding uit de fles. Je kraamverzorgende kan je helpen met alternatieve manieren.

Als je borstvoeding geeft dan heb je iets meer vitamine B12 nodig. Je haalt dat gewoon uit je dagelijkse voeding. Weten waarom? We vertellen het in ons artikel over vitamine B12.

Borstvoeding geven en weer aan het werk gaan kan een uitdaging lijken, maar met de juiste voorbereiding is het zeker te combineren! Veel moeders kiezen ervoor om moedermelk af te kolven tijdens de werkuren. Je borsten blijven namelijk ook tijdens werktijd melk produceren en deze melk moet opgevangen worden, anders kan je last krijgen van pijnlijke borsten. Het is belangrijk om te weten dat je recht hebt op kolven tijdens je werktijd, waarbij je de eerste maanden na de geboorte genoeg tijd én een geschikte plek moet krijgen om dit te doen.

Plan van tevoren pauzes in om te kolven en overleg met je werkgever over een rustige ruimte. Met de juiste voorbereidingen kan je werk én borstvoeding zonder problemen combineren!

Soms wil het geven van borstvoeding simpelweg niet lukken. Dat kan verschillende redenen hebben. Wil je graag borstvoeding geven, maar lukt het niet? Dan kan je een lactatiedeskundige inschakelen.

In deze video vertelt Naomi over haar ervaring met borstvoeding geven en waarom zij hiermee stopte.

Wil je stoppen met borstvoeding geven? Bouw dan rustig af. Zo pak je het aan:

• 1. Kies een voedingsmoment waarop je niet langer borstvoeding geeft.
  Afhankelijk van de leeftijd van je baby kan je hem of haar op dat moment in plaats van borstvoeding ook andere voeding geven.

• 2. Wacht met het vervangen van een tweede voedingsmoment tot je borsten soepel aanvoelen.
  Dit kan ongeveer een week duren. Het afbouwen van de eerste voeding duurt vaak het langst. Let op: het is beter om niet 2 opeenvolgende voedingsmomenten achter elkaar te vervangen.

• 3. Bij het afbouwen van borstvoeding kan je gedurende 3 à 4 dagen op een bepaald tijdstip de spanning van je borsten wegnemen door kort te kolven.
  Zo begrijpen je borsten dat ze op dat tijdstip geen melk meer hoeven aan te maken.

• 4. Kies een volgend voedingsmoment en herhaal deze stappen tot je helemaal geen borstvoeding meer geeft.

Twijfel je na het lezen van dit artikel nog over het geven van borstvoeding of flesvoeding? Lees dan ons artikel over flesvoeding!

*Borstvoeding is de beste voeding voor baby’s

** Dit is een geneesmiddel, lees voor gebruik de bijsluiter

*** Niet gebruiken bij:

• Ernstig hartfalen (ernstige problemen met de pompwerking van het hart).
• Ernstige problemen met de werking van de nieren of de lever.
• Een geschiedenis van benauwdheid (zoals astma of bronchospasmen), neusklachten (zoals loopneus) of huiduitslag (zoals galbulten) na het gebruik van aspirine of andere ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s).
• Eerdere maag- of darmbloedingen of een gaatje in de maag of darm na gebruik van NSAID’s.
• Een actieve of terugkerende maagzweer of -bloeding (2 of meer eerdere episodes).
• In de laatste 3 maanden van de zwangerschap.

Disclaimer: Deze blog is alleen bedoeld om nuttige informatie te geven aan onze klanten. De informatie in deze blog heeft geen therapeutische of diagnostische waarde en is niet bedoeld als vervanging voor het advies van een arts, specialist of andere professional. Heb je medische vragen? Bespreek die dan met je huisarts.

KOAG/KAG 4296-0625-3877