Spierpijn: eerste hulp bij pijnlijke spieren

Heb je afgelopen week veel gesport, een zware tas getild of een lange wandeling gemaakt? Dan kan het zo zijn dat je last krijgt van spierpijn. Spierpijn heeft als functie de spieren te beschermen tegen overbelasting. Dit is dan meestal ook meteen de oorzaak van spierpijn. Als je je spieren overbelast, raken ze beschadigd. Tijdens het herstel van je spieren ontstaat een milde ontstekingsreactie. Dit geeft het herkenbare pijnlijke, verkrampte of stijve gevoel. Spierpijn gaat vaak vanzelf binnen enkele dagen weer over.

Twijfel je over de oorzaak van de spierpijn? Of gaan je klachten niet binnen enkele dagen over? Raadpleeg dan je huisarts.

Je hoeft geen spierpijn te krijgen om spiermassa op te bouwen. Zeker als je regelmatig sport zul je minder vaak spierpijn hebben en toch spieren groeien. Omgekeerd is spierpijn niet altijd een indicatie van spiergroei. Als je bijvoorbeeld een voetbalwedstrijd hebt gehad waar je lichaam niet aan gewend is, kun je ook veel spierpijn hebben zonder spiermassa aangemaakt te hebben. Je lichaam heeft ook maar een beperkte capaciteit om zich te herstellen. Wanneer je een te grote inspanning doet dan kan het herstel langer duren en kun je zelfs meer afbreken dan je opbouwt. Bij de gemiddelde sporter zal dit gelukkig niet zo snel gebeuren.

Of je nou spierpijn hebt in je benen, armen, rug of buik: spierpijn kan verschillende oorzaken hebben. Hieronder hebben we de drie meest voorkomende voor je op een rijtje gezet:

• Overbelasting
• Griep
• Medicijnen

Overbelasting

De meest voorkomende oorzaak van spierpijn is overbelasting. Deze spierpijn ontstaat vaak na het sporten. Heb je bijvoorbeeld langer hardgelopen dan dat je normaal doet en heb je nu last van spierpijn in je benen? Dan komt dit waarschijnlijk door overbelasting van je beenspieren. Je kunt je spieren overbelasten door te sporten, maar ook door andere vormen van (zware) lichamelijke inspanning. Denk bijvoorbeeld aan klussen, tuinieren of verhuizen. Ook kan spierpijn het resultaat zijn van een kneuzing of breuk. Er wordt binnen de wetenschappelijke literatuur onderscheid gemaakt tussen drie vormen van spierpijn door overbelasting: acute spierpijn, spierpijn door een kneuzing of scheuring en verlate spierpijn. Hoe lang de overbelasting van je spieren duurt, verschilt per vorm:

Acute spierpijn

Acute spierpijn is de spierpijn die je direct voelt als je aan het sporten bent. Je kunt dan denken aan als je benen verzuren. Het is belangrijk om niet te diep in de verzuring te trainen. Dit is namelijk vaak een teken dat je te zwaar traint. Heb jij last van acute spierpijn met sporten? Deze spierpijn verdwijnt meestal na een paar dagen.

Spierpijn door een kneuzing of scheuring

Dit is het gevolg van een kneuzing of een scheur. Met name bij deze vorm van spierpijn is het belangrijk om het sporten te stoppen en rust te nemen. Heb je veel last van spierpijn en blijft deze pijn aanhouden, dan is het aan te raden om contact op te nemen met een fysiotherapeut of je huisarts.

Verlate spierpijn

De derde variant is verlate spierpijn. De verlate spierpijn duurt ongeveer een paar dagen en kan tot wel een week aanhouden. Verlate spierpijn merk je meestal pas na 24 uur. De hevigste pijn volgt na ongeveer 48 uur.

Griep

Spierpijn is een veelvoorkomend en kenmerkend symptoom van griep. In dat geval wordt spierpijn veroorzaakt door een ophoping van afvalstoffen in je spieren die je lichaam niet goed kan afvoeren.

Medicijnen

Het gebruik van bepaalde medicijnen kan spierpijn met zich meebrengen. Voorbeelden hiervan zijn medicijnen tegen een hoog cholesterol en medicijnen tegen een hoge bloeddruk.

Flinke spierpijn na het sporten geeft je het gevoel dat je een goede training achter de rug hebt. No pain, no gain. Toch? Dat is niet helemaal waar. Ook als je milde spierpijn hebt, kun je een effectieve training achter de rug hebben. Bovendien: als je zoveel spierpijn hebt dat je de dagen erna niet meer kunt sporten, dan komt dat je sportresultaten niet ten goede. Het is namelijk veel belangrijker om elke dag of om de dag te sporten, in plaats van èèn keer per week je lijf volledig af te matten. Veel spierpijn is dus geen succesmeter voor je sportresultaten!

Het antwoord op deze vraag is ja en nee. Als je spierpijn hebt, is het belangrijk dat je je spieren de kans geeft om te herstellen door rust te nemen. Het is dan ook niet verstandig om dezelfde spiergroep meerdere dagen achter elkaar te belasten. Heb je bijvoorbeeld vaak dat je na squats de volgende dag amper kunt lopen door de spierpijn in je benen? Dan is dat een teken dat je de spieren mogelijk te zwaar hebt belast en misschien wel hebt overbelast. Over het algemeen hoor je na twee tot drie dagen weer op een normaal niveau te kunnen trainen en minimaal net zo sterk te zijn als de vorige keer. Het is wel mogelijk dat je een keer minder kracht hebt, bijvoorbeeld door een slechte nachtrust.

Hoe zit het met sporten bij verlate spierpijn?

Een keer sporten met wat spierpijn is niet erg, maar het is onverstandig om dit elke week te doen. Als dit te vaak gebeurt, neemt de spierschade namelijk toe, wat kan leiden tot overbelasting en geen trainingsprogressie.