Wat is het verschil tussen mannen en vrouwen bij hartproblemen?
Er is veel bekend over hart- en vaatziekten bij mannen, maar minder over hart- en vaatziekten bij vrouwen. Dat komt doordat we in het wetenschappelijk onderzoek tot nu toe minder vrouwen hebben bestudeerd. Ook hebben we de onderzoeksgegevens vaak niet apart bekeken voor mannen en vrouwen. Wat we wél weten, is dat er interessante verschillen zijn tussen mannen en vrouwen in hoe hart- en vaatziekten zich ontwikkelen en uiten. Zo krijgen mannen vaker op jongere leeftijd hartproblemen en zie je bij vrouwen het risico vooral toenemen na de overgang.
Welke risico’s komen specifiek bij vrouwen voor?
Eerdere problemen in de zwangerschap, bijvoorbeeld een te hoge bloeddruk, of een zwangerschapvergiftiging. Ook autoimmuunziekten en psychische klachten zijn bij vrouwen een belangrijk waarschuwingssignaal. Het lijkt erop dat vrouwen langer blijven rondlopen met klachten, zonder direct aan hun hart te denken. Dat is gevaarlijk, want je hebt maar 1 hart, dat zichzelf niet goed kan herstellen. Op tijd hart- en vaatziekten herkennen is daarom essentieel.
Wat heb je nu al ontdekt met je onderzoek?
In het onderzoek dat we in het UMC Utrecht doen, hebben we laten zien dat slagaderverkalking, een grote oorzaak van hart- en vaatziekten, bij vrouwen anders opgebouwd is dan bij mannen. Mannen hebben vaker vernauwingen van slagaderverkalking in het vat. Dit zorgt voor het dichtslibben van de vaten door plaque. Als deze plaque scheurt, dan krijg je een hartinfarct. Bij vrouwen zien we meer stabiele vernauwingen. Die vernauwingen laten waarschijnlijk cellen los, waardoor stolsels ontstaan die het bloedvat kunnen blokkeren. Daarnaast denken we dat bij vrouwen hartproblemen op een andere plek ontstaan. Namelijk bij de vele kleine vaatjes die het hart doorbloeden. Op dit moment doen we daar landelijk onderzoek naar met hulp van de Hartstichting. Zo bekijken we hoe we vrouwen én mannen beter kunnen helpen met zorg op maat.
Hoe kan ik hartproblemen herkennen?
Pijn op de borst is een heel duidelijk signaal dat ook bij veel mensen bekend is. Ook bij pijn die uitstraalt naar de armen denken de meesten wel aan een hartprobleem. Maar er zijn ook veel vagere klachten die een teken van hartklachten kunnen zijn. Denk aan pijn tussen de schouderbladen, kortademingheid, misselijkheid en overgeven. Deze klachten komen bij vrouwen vaker voor dan bij mannen. Het is slim om deze klachten te bespreken met je huisarts als deze klachten aanhouden, helemaal als je een hoger risico loopt doordat je bijvoorbeeld problemen in je zwangerschap hebt gehad.
In het onderzoek dat Etos heeft gedaan naar bloeddruk kwam naar voren dat veel mensen niet goed weten wat bloeddruk is. Kun je op een makkelijke manier uitleggen wat bloeddruk is en wat de dokter meet?
Om je lichaam goed te kunen laten functioneren pompt je hart bloed door je lichaam. Zo krijgen al je organen (en weefsels) zuurstof en voedingsstoffen. Als je hart klopt, dan pompt het bloed je bloedvaten in. Dat geeft spanning op je bloedvaten, wat je vervolgens kunt aflezen op het bovenste getal van je bloeddrukmeter. Als je hart weer ontspant om zich te vullen met bloed, blijft er een stukje spanning op je bloedvaten aanwezig. Dat is het onderste getal dat de bloeddrukmeter aangeeft.
De meeste mensen in ons onderzoek wisten dat een hoge bloeddrruk het risico op hart-en vaatziekten verhoogt. Waarom is dat?
Een langdurig hoge bloeddruk beschadigt de wanden van de vaten. Door die beschadiging kan slagaderverkalking ontstaan. Het gevolg: de vaten worden minder elastisch en de bloeddruk neemt verder toe. Het hart moet nog harder werken en ‘slijt’ eerder. Als de bloedvaten constant onder een te hoge druk staan, verhoogt dat op de lange termijn het risico op hart- en vaatproblemen, zoals hartfalen, een beroerte of een hartinfarct.
lees meer over bloeddruk
Hoe weet ik of mijn bloeddruk gezond is?
De ideale bloeddruk is een bovendruk van onder de 120 en een onderdruk van 80 of lager. Bij een bovendruk van hoger dan 135 en een onderdruk van boven de 85 is je bloeddruk te hoog. Het is dan belangrijk om je bloeddruk nóg een keer te meten. Bloeddruk kan namelijk heel snel wisselen van waarde. Zorg daarom dat je rustig zit en je ontspannen voelt als je een meting doet, anders zijn de uitkomsten niet betrouwbaar. Je wilt je natuurlijk niet onnodig een hoedje schrikken! Meet vervolgens gedurende een week elke ochtend en avond je bloeddruk. Blijft je bloeddruk te hoog? Neem dan contact op met je huisarts.
lees meer
Even eerlijk, hoe vaak meet jij zelf jouw bloeddruk?!
Dat doe ik regelmatig omdat ik een hoog “slecht” cholesterol heb. Ik weet dus dat hart- en vaatziekten op de loer liggen. Dat is uiteindelijk namelijk vaak een optelsom van hoge bloeddruk, een te hoog cholesterol en ga zo maar door. Mijn eigen dokter heeft daarom geadviseerd om mijn bloeddruk goed in de gaten te houden, voldoende te blijven bewegen en niet te dik te worden.
Heb je tot slot een tip voor ons?
Een te hoge bloeddruk heb je meestal niet door. Ook als je gezond eet en veel sport kun je toch een hoge bloeddruk hebben. Daarom is het voor iedereen waardevol om je eigen bloeddruk te meten en in de gaten te houden. Begin daarom vanaf je veertigste met het jaarlijks (thuis)meten van je bloeddruk. Hoge bloeddruk is namelijk vrij eenvoudig te behandelen, maar schade aan hart of vaten niet.
