Brandwonden

Een brandwond is een beschadiging van de huid door hitte, zoals vuur of hete vloeistoffen. De huid kan rood worden, pijn doen of zelfs blaren krijgen. Soms is een brandwond ernstig en heeft het medische zorg nodig. Kleine brandwonden kunnen meestal thuis worden behandeld door de huid te koelen met lauw water. Het is belangrijk om goed op te letten bij hete voorwerpen om brandwonden te voorkomen.

Brandwonden kunnen worden ingedeeld in 3 graden, afhankelijk van de ernst van de schade. Hoe hoger de graad, hoe ernstiger de brandwond. Je kan de graad van de brandwond bepalen aan de hand van de volgende symptomen:

• Eerstegraads brandwond: de huid is rood, licht gezwollen en pijnlijk, maar de huid is niet kapot. Eerstegraads brandwonden kan je zelf behandelen.
• Tweedegraads brandwond: de huid is niet alleen rood, gezwollen en pijnlijk, maar er ontstaan ook blaren. Bij diepere tweedegraads brandwonden kan de huid vlekkerig zijn, met roze, rode en witte plekken. Kleine tweedegraads brandwonden kan je meestal zelf behandelen. Diepe tweedegraads brandwonden moeten door een arts behandeld worden.
• Derdegraads brandwond: de huid is geel-wit, bruin of zwart en er is weinig of géén pijn op de plek van de derdegraads brandwond. Derdegraads brandwonden moeten altijd door een arts behandeld worden.

Brandwonden ontstaan wanneer de huid beschadigd raakt door hitte, bijtende stoffen, elektriciteit of straling. De ernst van de beschadiging hangt af van de temperatuur, de duur van het contact en de oorzaak van de verbranding. Hitte is een van de meest voorkomende oorzaken. Denk maar aan een strijkijzer waar je per ongeluk tegenaan komt. Andere veelvoorkomende oorzaken van verbranding zijn:

• hete voorwerpen (zoals een kachel, pan of oven)
• hete vloeistoffen (zoals kokend water of olie)
• de zon (UV-straling)
• elektriciteit
• bijtende stoffen (zoals zuren)

De ernst van je brandwond wordt bepaald aan de hand van de volgende factoren:

• Uitgebreidheid van de wond: dit wordt uitgedrukt als een percentage van je totale lichaamsoppervlak. Als bijvoorbeeld je hele bovenbeen verbrand is, komt dat neer op 10% van je hele lichaamsoppervlak.
• Diepte van de wond: bij de diepte wordt er naar de eerder genoemde 3 graden van verbranding gekeken. Hoe dieper de wond, hoe ernstiger de brandwond is.
• Locatie van je brandwonden: Brandwonden op je gezicht, handen, voeten of bij een gewricht kunnen zorgen voor littekens. Dit kan de beweging beperken of blijvende schade veroorzaken.
• Je leeftijd: kinderen en ouderen hebben een dunnere huid, waardoor brandwonden bij hen sneller dieper en ernstiger kunnen zijn.

De volgende dingen zijn belangrijk om in het achterhoofd te houden als je te maken hebt met brandwonden:

• Eerst water, de rest komt later! Brandwonden moeten onmiddellijk worden gekoeld. Minstens 10 minuten lang. Dit kan je het beste met lauw (tussen 15 en 30 graden), zacht stromend leidingwater doen. Te veel koud water kan bij kleine kinderen onderkoeling geven.
• Haal kleding, sieraden of een luier direct van de verbrande huid af.
• Koel alleen de wond, zodat de rest van het lichaam niet te veel afkoelt.
• Eerstegraads brandwonden hoeven niet te worden afgedekt. Tweede- en derdegraads brandwonden moeten (het liefst steriel) worden afgedekt. Doe plastic huishoudfolie, een schone doek of een vet gaas* op de wond. Zorg ervoor dat de blaren dicht blijven.
• Als je naar de eerste hulp gaat is het belangrijk dat je geen smeersels, zoals brandzalf, op de brandwond smeert. Het is dan voor de arts moeilijker om de ernst van de brandwond te beoordelen.
• Bij veel pijn door brandwonden kan je paracetamol** gebruiken om de pijn te verlichten.

Gelukkig gaat je lichaam zelf ook aan de slag om de brandwonden zo snel mogelijk te genezen. Misschien is het je weleens opgevallen dat er vaak een vochtig laagje op je wond ligt? Dit komt doordat er wat vocht uit je bloedvaten lekt. Je lichaam doet dit om de wond vochtig te houden en zo het herstel te versnellen.

• Gaas met zalf: bij een open wond of blaren is het goed om de brandwond af te dekken. Hiervoor kan je zalfgaas* gebruiken. Dit is een vet gaas, dat voorkomt dat het gaas met de wond verkleeft.
• Brandwondspray: voor de reiniging en ontsmetting van acute eerste- en kleinere tweedegraads brandwonden kan je wondspray* gebruiken.
• Brandwondengel: brandwondengel* geeft directe verkoeling bij eerste- en tweedegraads brandwonden.
• Brandwondenzalf: wondhelende zalf* ondersteunt de wondgenezing en helpt het risico op littekens te verminderen bij eerste- en kleine tweedegraads brandwonden.

De volgende tips kunnen je helpen om brandwonden te voorkomen:

• Tip 1: zorg ervoor dat je naast de kookplaat een plek hebt om een hete pan neer te zetten
• Tip 2: draai de steel van de pan naar binnen als je aan het koken bent
• Tip 3: zet thee en koffie midden op tafel, zodat je kinderen (en jijzelf) het niet makkelijk omstoten
• Tip 4: laat geen brandende sigaret of sigaar in de asbak liggen
• Tip 5: zorg ervoor dat je nergens onbeheerd kaarsen laat branden
• Tip 6: plaats een scherm om de openhaard

Het is belangrijk om contact op te nemen bij je huisarts als je:

• een diepe tweede- of derdegraads brandwond hebt
• een brandwond hebt met veel blaren of grote blaren
• brandwonden op je gezicht, handen, voeten, geslachtsorganen of in de omgeving van gewrichten hebt
• een brandwond hebt die groter is dan de helft van je hand
• een brandwond hebt waar aarde, straatvuil of mest in is gekomen
• brandwond na een aantal dagen weer roder of pijnlijker wordt
• een brandwond hebt waar na een aantal dagen geel-groen vocht uitkomt
• je twijfelt of je de brandwond zelf kan behandelen
• ademhalingsmoeilijkheden hebt door het inademen van rook of hete gassen
• verbrandingen hebt door elektriciteit of bijtende stoffen

Eerstegraads brandwonden kan je na het koelen meestal zelf behandelen. Ze genezen binnen een paar dagen vanzelf. Tweedegraads brandwonden kunnen soms ook zelf behandeld worden, maar het is verstandig om een huisarts te raadplegen als je twijfelt. Meestal genezen ze binnen 2 weken. Diepe tweedegraads en derdegraads brandwonden moeten altijd door een arts worden behandeld.

*Dit is een medisch hulpmiddel, lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing.

**Dit is een geneesmiddel, lees voor gebruik de bijsluiter.

Disclaimer: Deze blog is alleen bedoeld om nuttige informatie te geven aan onze klanten. De informatie in deze blog heeft geen therapeutische of diagnostische waarde en is niet bedoeld als vervanging voor het advies van een arts, specialist of andere professional. Heb je medische vragen? Bespreek die dan met je huisarts.

KOAG/KAG 4296-0325-3269