Apenpokken: dit is wat je moet weten!

Apenpokken, ook wel mpox of monkeypox genoemd, is een virusinfectie die vooral voorkomt in West-Afrika en Midden-Amerika. Je kan deze ziekte krijgen van dieren omdat het een ziekte is die van mensen op dieren kan overgaan.

Apenpokken worden veroorzaakt door het mpoxvirus.

Iedereen kan apenpokken krijgen, maar de ziekte is in Europa nog steeds erg zeldzaam. De meeste besmettingen zijn tot nu toe gevonden bij mannen die seks hebben met mannen.

In het begin lijken de symptomen van apenpokken het meest op griep. Maar na een paar dagen kan er huiduitslag ontstaan. Die huiduitslag kan op het hele lichaam voorkomen.

De klachten die het meest op griep lijken zijn:

• koorts
• hoofdpijn
• spierpijn
• gezwollen lymfeklieren
• rillingen
• moeheid

Naast bovenstaande symptomen kunnen er na 1 tot 4 dagen blaasjes op je lichaam verschijnen, die pijn kunnen doen en jeuken. Na 8 tot 9 dagen komen er op de blaasjes korsten die er uiteindelijk afvallen. De eerste blaasjes ontstaan vaak op de plek waar je besmet bent geraakt.

Sommige mensen krijgen ook een ontsteking aan het laatste stukje van hun darm: de endeldarm. Dit komt vooral voor bij mensen die besmet zijn geraakt via seksueel contact. Je kan dan last krijgen van:

• pijn bij je anus
• blaasjes in en rond je anus
• een dikke, gezwollen anus
• gezwollen lymfeklieren
• bloed bij je ontlasting
• het gevoel dat je moet poepen, terwijl er niets komt

Apenpokken gaan meestal na 2 tot 4 weken vanzelf over. Je kan aan de blaasjes littekens overhouden.

Vermoed je dat je apenpokken hebt? Neem dan gelijk contact op met je huisarts. Ga niet meteen langs de praktijk maar bel eerst zodat je voorkomt dat je anderen besmet.

Als de huisarts verwacht dat je apenpokken hebt, krijg je een mpox-test. Hierbij wordt er vocht uit een blaasje gehaald en getest. Deze test wordt uitgevoerd bij je huisarts of de GGD.

Ja, apenpokken (mpox) is besmettelijk. Je kan het virus van iemand anders krijgen én aan iemand anders doorgeven.

Het virus zit in de blaasjes, korstjes en wondjes van iemand met apenpokken. Je kan besmet raken als je veel lichamelijk contact hebt met die persoon. Denk aan knuffelen, zoenen of seks. Het vocht uit de blaasjes kan via je handen in je ogen, neus of mond komen. Ook kan het via kleine wondjes op je huid je lichaam binnenkomen. Er zijn ook aanwijzingen dat het virus via sperma kan worden overgedragen.

Daarom is het belangrijk om voorzichtig te zijn als iemand in je omgeving apenpokken heeft. Vermijd lichamelijk contact en deel geen handdoeken, beddengoed of kleding.

Ook al is de kans in Europa erg klein, iedereen kan apenpokken krijgen, dus ook kinderen. Bij jonge kinderen verloopt de ziekte soms wat zwaarder, omdat hun afweer nog aan het groeien is. Ze kunnen meer last hebben van koorts, huiduitslag of pijnlijke blaasjes.

Denk je dat je kind besmet is met apenpokken? Neem dan meteen telefonisch contact op met je huisarts. Zo krijg je snel het juiste advies en voorkom je dat anderen besmet raken.

Er bestaat geen specifiek medicijn voor apenpokken. Wat je kan doen is de blaasjes en korsten behandelen met zinkzalf zodat ze wat indrogen. Verder is het goed om veel te drinken en kan je pijnstillers gebruiken als je veel pijn hebt.

Ja, je kan je laten vaccineren tegen apenpokken (mpox) als je tot een risicogroep behoort. Vanaf april 2025 is er een gratis vaccinatie beschikbaar voor mannen die seks hebben met mannen en transgender personen met een verhoogd risico op mpox. Je kan op eigen initiatief een afspraak maken bij de Centra Seksuele Gezondheid van de GGD. Hiervoor is geen verwijzing van een arts nodig. Het wordt wel aangeraden om vooraf op de website van de GGD te controleren of je in aanmerking komt en of er specifieke toelatingscriteria zijn.

Check voor meer informatie de website van het RIVM.

Neem contact op met je huisarts als je vermoedt dat je apenpokken hebt. Daarnaast is het aan te raden om de dokter te bellen als:

• je symptomen hebt die lijken op de symptomen van apenpokken: koorts, hoofdpijn, spierpijn of vermoeidheid in combinatie met blaasjes
• je recent contact hebt gehad met iemand die apenpokken heeft
• je kortgeleden in een risicogebied bent geweest en last hebt van de symptomen
• de uitslag zich snel verspreidt over je lichaam
• de uitslag heel erg veel pijn doet

Neem eerst telefonisch contact op met je huisarts voordat je langs de huisarts gaat. De huisarts of assistente kan je dan instructies geven wat er nodig is voordat je langsgaat (bijvoorbeeld een mondkapje), om verspreiding van het virus te voorkomen.

Als bij jou apenpokken is vastgesteld, is het belangrijk om in isolatie te gaan om verspreiding van het virus te voorkomen. Je blijft in isolatie totdat alle klachten zijn verdwenen en alle korstjes van de blaasjes zijn afgevallen. Dit duurt meestal 2 tot 4 weken.

Tijdens de isolatieperiode kan je het beste deze adviezen opvolgen:

• vermijd lichamelijk contact met anderen, inclusief knuffelen, zoenen en seksueel contact
• pas op bij contact met huisdieren, zoals honden, katten, konijnen en knaagdieren, het virus kan van mens op dier overgebracht worden.
• hoest en nies in je elleboog en was regelmatig je handen met water en zeep
• bebruik een eigen slaapkamer en, indien mogelijk, een eigen toilet en badkamer
• deel geen persoonlijke spullen zoals handdoeken, tandenborstels, kleding, bestek of bekers met anderen
• was je kleding, beddengoed en handdoeken apart van anderen op minimaal 60 graden
• informeer mensen met wie je nauw (seksueel) contact hebt gehad over je besmetting, zodat zij alert kunnen zijn op symptomen en eventueel contact kunnen opnemen met de GGD

Als je ook een ontsteking van de endeldarm (proctitis) hebt, moet je in isolatie blijven totdat deze klachten volledig zijn verdwenen.

Hoelang duurt het voordat de symptomen van apenpokken verschijnen?

De incubatietijd is meestal tussen de 5 en 21 dagen, met symptomen die zich binnen 1 tot 2 weken na besmetting ontwikkelen.

Kan ik apenpokken krijgen van mijn huisdier?

Apenpokken is een ziekte die mensen krijgen van dieren. In Afrika zijn knaagdieren, konijnen en apen bekende dragers van het virus. Een overdracht van mens op huisdier is zeldzaam, maar niet onmogelijk. Als je apenpokken hebt, mag je je huisdier wel uitlaten en eten geven, maar probeer lichamelijk contact te vermijden.

Kan ik apenpokken krijgen als ik een condoom gebruik?

Het antwoord op deze vraag is ja, je kan namelijk door huid-op-huidcontact al besmet worden met het apenpokkenvirus.

Hoe kan ik apenpokken voorkomen?

Vermijd contact met dieren in specifieke gebieden, vooral in Afrika, gebruik beschermende kleding, en zorg voor goede hygiëne.

Is er een vaccin voor apenpokken?

Ja, maar deze is alleen toegankelijk voor mensen in de risicogroep.

Wat is het verschil tussen apenpokken en krentenbaard?

Krentenbaard wordt veroorzaakt door bacteriën en is een oppervlakkige huidinfectie. Apenpokken worden veroorzaakt door een virus. Daarnaast komt krentenbaard vaak voor rond de neus en mond en komen apenpokken over het hele lichaam voor. Ook doen de blaasjes en korstjes van krentenbaard over het algemeen geen pijn. In sommige regio's, zoals de ABC-eilanden en Suriname, wordt krentenbaard in de volksmond soms 'apenpokken' genoemd, wat verwarrend kan zijn.

Wat is het verschil tussen apenpokken en waterpokken?

Apenpokken zijn minder besmettelijk dan waterpokken, dit komt voornamelijk omdat het waterpokkenvirus voornamelijk verspreid wordt door de lucht. Apenpokken worden veroorzaakt door een ander virus en verspreiden zich voornamelijk door direct contact. Het verloop van waterpokken is vaak minder ernstig dan apenpokken. Hoewel beide ziekten huiduitslag veroorzaken, verschillen ze in oorzaak, besmettelijkheid en ernst.

Disclaimer: Dit is een informatiepagina, Etos heeft geen producten voor deze indicatie/aandoening. Deze blog is alleen bedoeld om nuttige informatie te geven aan onze klanten. De informatie in deze blog heeft geen therapeutische of diagnostische waarde en is niet bedoeld als vervanging voor het advies van een arts, specialist of andere professional. Heb je medische vragen? Bespreek die dan met je huisarts.