Malaria

Malaria is een infectieziekte die door muggen wordt overgedragen. Tijdens een muggenbeet wordt de ziekteverwekker overgedragen. Er zijn verschillende soorten van deze ziekteverwekker, hierdoor zijn er ook verschillende vormen van malaria.

Het type ‘’malaria tropica’’ komt het meest voor en heeft ook het meest ernstige ziekteverloop. Zoals de naam al doet vermoeden, komt de ziekte vooral voor in de tropen en de subtropen, zoals in Afrika, Zuidoost-Azië en Zuid-Amerika. De laatste jaren heeft het gebied waar malaria voorkomt, zich uitgebreid. Misschien ken je wel iemand die malaria heeft gehad. Dit komt doordat steeds meer mensen naar verre landen reizen. De mug die malaria kan verspreiden, komt gelukkig niet in Nederland voor.

Malaria wordt veroorzaakt door de malariaparasiet Plasmodium. Je kan malaria krijgen als een besmette mug je bijt. Het is goed om te weten dat malaria alleen wordt overgebracht door een bepaald type mug.

Als de parasiet eenmaal in je lichaam is, vermenigvuldigt het zich regelmatig. Hierdoor kan er bloedarmoede en schade aan je organen ontstaan. Vaak worden de muggen als de boosdoener gezien. Dit is ook zeker waar, maar mensen met malaria kunnen ook op hun beurt muggen besmetten. Hierdoor raakt de mug geïnfecteerd waardoor de mug weer andere mensen kan besmetten.

Er zijn 3 verschillende typen malaria en elke soort veroorzaakt andere klachten:

• Malaria tropica
• Malaria tertiana
• Malaria quartana

Hieronder leggen we de verschillen per type malaria uit.

Malaria tropica

Bij malaria tropica kunnen de volgende klachten ontstaan, meestal ongeveer 10 dagen na een steek van een besmette mug:

• koorts (bij sommige mensen komt de koorts in pieken, bij anderen blijft het bijna constant.) De koorts gaat vaak samen met koude rillingen.
• misselijkheid
• overgeven
• diarree
• hoofdpijn
• zwakheid
• spierpijn

Malaria tropica veroorzaakt vaak klachten door schade in het lichaam. Iemand met malaria tropica kan bloedarmoede, geelzucht of een shock krijgen. Ook kunnen de hersenen beschadigd raken, wat kan leiden tot verwardheid of coma. De ziekte is gevaarlijk, dus het is belangrijk om snel actie te ondernemen als je denkt dat je malaria tropica hebt.

Malaria tertiana

Malaria tertiana is een vorm van malaria die meestal milder verloopt dan malaria tropica en niet levensbedreigend is. De ziekte wordt veroorzaakt door een parasiet die ook via muggenbeten wordt overgedragen.

Je kan malaria tertiana herkennen aan de volgende kenmerken:

• koortsaanvallen die meestal elke 42 uur optreden
• tijdens een koortsaanval kan je je erg ziek voelen, dit gaat vaak samen met koude rillingen en zweten
• de ziekte kan tijdelijk verdwijnen en later weer terugkomen
• na ongeveer 3 jaar verdwijnen de terugkerende aanvallen meestal vanzelf

Malaria quartana

Malaria quartana is een vorm van malaria die ook (in de meeste gevallen) milder verloopt dan malaria tropica en gelukkig niet levensbedreigend is. Net als bij de andere malaria varianten wordt malaria quartana veroorzaakt door een parasiet die via een muggenbeet wordt overgedragen. Je kan malaria quartana herkennen aan de volgende kenmerken:

• koortsaanvallen die meestal elke 72 uur optreden
• tijdens een koortsaanval kan je je erg ziek voelen, vaak met koude rillingen en zweten
• de ziekte kan tijdelijk verdwijnen en later weer terugkomen
• in sommige gevallen kunnen aanvallen zelfs jaren later nog optreden

Wanneer je in de tropen of binnen een aantal weken nadat je thuis komt koorts krijgt, is het belangrijk dat jij en je huisarts rekening houden met een mogelijke malariabesmetting. Zoals we al eerder zeiden is malaria tropica een erg gevaarlijke ziekte. Het is daarom belangrijk om altijd te vermelden dat je recent in de tropen bent geweest. Aan de hand van je klachten, een lichamelijk onderzoek en een bloedonderzoek kan de arts nagaan of je malaria hebt. Als de ziekte op tijd wordt herkend, is het goed te behandelen met medicijnen.

De volgende adviezen kunnen helpen om malaria te voorkomen.

1. Slik antimalariamiddelen

Je kan jezelf beschermen tegen malaria door antimalariamiddelen te gebruiken, vóór of vanaf je vertrek tot meestal 4 weken na thuiskomst. Deze periode verschilt per middel. Het is belangrijk om je hierover te laten informeren bij je huisarts, een reiskliniek of de GGD bij jou in de buurt. Verder is het voor een goede werking essentieel dat je het antimalariamiddel precies volgens de voorschriften gebruikt.

2. Neem muggenwerende maatregelen

Muggen die malaria kunnen overbrengen, steken vooral tussen zonsondergang en zonsopgang. Je kan jezelf beschermen met de volgende maatregelen:

• Draag beschermende kleding. Kies voor een shirt met lange mouwen, een lange broek en sokken. Stop je broek in je sokken en draag eventueel een hoofddeksel.
• Gebruik horren. Zijn er horren bij jouw verblijf? Gebruik ze dan, zodat je muggen buiten de deur kan houden. Slaap onder een klamboe. Gebruik een klamboe met een muggenwerend middel als je in een gebied verblijft waar veel muggen zijn.
• Smeer je in met een muggenwerend middel. Kies in de tropen voor een middel met minstens 25% DEET. Test het eerst op een klein stukje huid om te kijken of je er allergisch voor bent en laat je adviseren door een deskundige.
• Vermijd muggenrijke plekken. Blijf weg bij stilstaand water en gebieden met veel muggen, vooral 's avonds en 's nachts.

Ben je in de tropen geweest en krijg je koorts of andere klachten? Neem dan altijd contact op met je huisarts en vertel over je reis. Dit geldt ook als je antimalariamiddelen hebt gebruikt. Sommige malariaparasieten kunnen alsnog malaria veroorzaken, zelfs als je preventieve middelen hebt ingenomen. De ziekte kan dan milder verlopen, maar daardoor is het ook moeilijker te herkennen.

Malaria kan gevaarlijk zijn, dus als je vermoedt dat je het hebt, neem dan zo snel mogelijk contact op met je huisarts.

Disclaimer: Dit is een informatiepagina, Etos heeft geen producten voor deze indicatie/aandoening. Deze blog is alleen bedoeld om nuttige informatie te geven aan onze klanten. De informatie in deze blog heeft geen therapeutische of diagnostische waarde en is niet bedoeld als vervanging voor het advies van een arts, specialist of andere professional. Heb je medische vragen? Bespreek die dan met je huisarts.