Wat is een steenpuist?
Een steenpuist of furunkel is een diepe ontsteking van een haarzakje. Deze ontsteking wordt veroorzaakt door een infectie. Een steenpuist kan hard aanvoelen, omdat het gebied rondom de infectie kan gaan ontsteken of opzwellen. Vandaar ook de naam “steenpuist”. Omdat de ontsteking plaatsvindt in een haarzakje, komen steenpuisten vooral voor op behaarde lichaamsdelen, zoals:
- Je hoofd
- Je nek
- Je oksels
- Je liezen
- Je billen (of tussen je billen)
Ook op of in je oor, neus of lippen kan een steenpuist ontstaan. Je spreekt van een karbunkel of negenoog als er meerdere steenpuisten zijn samengevloeid of in een groepje bij elkaar zitten.
Hoe herken je een steenpuist?
Een steenpuist begint als een harde, rode en warme bult onder de huid. In de loop van een aantal dagen wordt de steenpuist rijper en ontstaat er een witte of gele puskop. De bult wordt ook groter en in het midden kun je een zwart puntje zien. Uiteindelijk barst de steenpuist spontaan open, waarbij er veel pus vrijkomt.
Hoe ontstaat een steenpuist?
Steenpuisten worden veroorzaakt door een bepaalde bacterie: de stafylokok. Meestal geeft deze bacterie geen klachten als je hem bij je draagt. Maar als een haarzakje verstopt raakt of de huid beschadigd is, kan de stafylokok een ontsteking veroorzaken.
In de volgende gevallen heb je een grotere kans dat je een steenpuist krijgt:
- Je zweet overmatig.
- Je hebt overgewicht.
- Je draagt strakke kleding die over de huid schuurt.
- Je hebt een verminderde weerstand, bloedarmoede of suikerziekte.
Is een steenpuist besmettelijk?
Ja, steenpuisten zijn besmettelijk. Mensen met een steenpuist kunnen zichzelf en anderen besmetten. Dat gebeurt meestal doordat de pus uit een opengebarsten steenpuist op een andere plek terechtkomt en daar een nieuwe ontsteking veroorzaakt. Daarnaast kunnen mensen die drager zijn andere mensen besmetten via hun speeksel of door bijvoorbeeld te hoesten of te niezen.
Gaat een steenpuist vanzelf over?
Een steenpuist barst meestal binnen een week vanzelf open. Daarna geneest het wondje ook vanzelf. Ook als de steenpuist niet openbarst, verdwijnt hij binnen een paar weken vanzelf. Zelfs een karbunkel of negenoog geneest vanzelf, hoewel je je daar wel ziek of koortsig door kan voelen.
Wat kun je doen als je een steenpuist hebt?
Heb je een steenpuist? Wij hebben wat tips om de genezing te versnellen en besmetting te voorkomen voor je onder elkaar gezet:
- Dek de steenpuist af, bijvoorbeeld met een steriel gaasje dat je aan je huid vastplakt met een hechtpleister.
- Verwissel het gaasje twee keer per dag als de steenpuist eenmaal is opengebarsten. Desinfecteer het gebied met een desinfectiemiddel.
- Blijf van de steenpuist af en probeer hem nooit zelf open te maken of uit te knijpen. Krab ook niet als de steenpuist jeukt, hoe lastig dat ook kan zijn.
- Was altijd je handen als je de steenpuist (per ongeluk) hebt aangeraakt.
- Smeer niets op de steenpuist. Trekzalf kan zelfs schadelijk zijn.
- Ga niet baden en leg geen nat verband aan.
- Neem een pijnstiller zoals paracetamol in als de steenpuist erg pijnlijk is.
Kun je een steenpuist uitknijpen?
Nee, knijp steenpuisten nooit uit! Blijf van de steenpuist af en probeer hem nooit zelf open te maken of uit te knijpen. Wanneer je een steenpuist uitknijpt, kan hij namelijk naar binnen opengaan, waardoor de infectie juist erger kan worden. Als je de steenpuist met rust laat, zal de huid vanzelf openbarsten. Even geduld hebben dus!
Wat te doen wanneer een steenpuist openbreekt?
Is de puskop van een steenpuist opengebroken? Geen paniek. Spoel je huid af met lauwwarm water en dek het verse wondje af met een pleister. Let op: wanneer een steenpuist openbreekt, kun je iemand anders besmetten als de pus op andere plaatsen terechtkomt. Ga dus zorgvuldig te werk!
Kun je steenpuisten voorkomen?
Helaas zijn steenpuisten meestal niet te voorkomen. Je kunt wel letten op je hygiëne door je handen vaak te wassen met handzeep. Daarnaast kun je het best katoenen kleding dragen die niet knelt of schuurt.
Wanneer moet je naar de huisarts?
Een steenpuist is meestal geen reden om naar een huisarts te gaan. Hij geneest namelijk vanzelf. Neem wel contact op met je huisarts in de volgende gevallen:
- De steenpuist zit in je gezicht (oor, neus of lip).
- De steenpuist geneest niet binnen 10 dagen.
- De steenpuist doet erg veel pijn.
- Je hebt een verminderde weerstand, bijvoorbeeld door ziekte of medicijngebruik.
- Je hebt koorts gekregen door de steenpuist.
- Je hebt vaker dan 2 keer per jaar last van steenpuisten.
- Je hebt hartklepafwijkingen of een kunstklep.
- Je hebt een kunstgewricht.
In samenwerking met
W.van Donselaar, arts.
Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos winkel. Wat je vraag ook is, we staan voor je klaar.
