Wat is een steenpuist?
Een steenpuist of furunkel is een diepe ontsteking van een haarzakje. Deze ontsteking wordt veroorzaakt door een infectie. Een steenpuist kan hard aanvoelen, omdat het gebied rondom de infectie kan gaan ontsteken of opzwellen. Vandaar ook de naam “steenpuist”. Omdat de ontsteking plaatsvindt in een haarzakje, komen steenpuisten vooral voor op behaarde lichaamsdelen, zoals:
- je hoofd
- je schaamstreek
- je billen (of tussen je billen)
- je neus (vaak in je neus en dan vooral in het voorste gedeelte)
- je nek
- je oksels
- je liezen
Steenpuisten komen vaak voor op je billen of in je nek omdat dit plekken zijn waar je kleding vaak over je huid schuurt. Een steenpuist op je bil kan vooral vervelend zijn als je veel zit. Ook op of in je oor of lippen kan een steenpuist ontstaan. Je spreekt van een karbunkel of negenoog als er meerdere steenpuisten zijn samengevloeid of in een groepje bij elkaar zitten.
Hoe herken je een steenpuist?
Een steenpuist begint als een harde, rode en warme bult onder de huid. In de loop van een aantal dagen wordt de steenpuist rijper en ontstaat er een witte of gele puskop. De bult wordt ook groter en in het midden kun je een zwart puntje zien. Uiteindelijk barst de steenpuist spontaan open, waarbij er veel pus vrijkomt.
Hoe ontstaat een steenpuist?
Steenpuisten worden veroorzaakt door een bepaalde bacterie: de stafylokok, of Staphylococcus aureus (S. aureus) bacterie. Meestal geeft deze bacterie geen klachten als je hem bij je draagt. Maar als een haarzakje verstopt raakt of je huid beschadigd is, kan de stafylokok een ontsteking veroorzaken.
Wanneer heb je kans op een steenpuist?
In de volgende gevallen heb je een grotere kans dat je een steenpuist krijgt:
- als je overmatig zweet.
- als je overgewicht hebt.
- als je strakke kleding draagt die over de huid schuurt.
- als je een verminderde weerstand, bloedarmoede of suikerziekte hebt.
Is een steenpuist besmettelijk?
Ja, steenpuisten zijn besmettelijk. Mensen met een steenpuist kunnen zichzelf en anderen besmetten met stafylokokken. Dat gebeurt meestal doordat de pus uit een opengebarsten steenpuist op een andere plek terechtkomt en daar een nieuwe ontsteking veroorzaakt. De stafylokokken bacterie kan dan via het haar in je lichaam terecht komen. Daarnaast kunnen mensen die drager zijn andere mensen besmetten via hun speeksel of door bijvoorbeeld te hoesten of te niezen.
Gaat een steenpuist vanzelf over?
Een steenpuist barst meestal binnen een week vanzelf open. Daarna geneest het wondje ook vanzelf. Ook als de steenpuist niet openbarst, verdwijnt hij binnen een paar weken vanzelf. Zelfs een karbunkel of negenoog geneest vanzelf, hoewel je je daar wel ziek of koortsig door kan voelen.
Kun je een steenpuist uitknijpen?
Nee, knijp steenpuisten nooit uit! Blijf van de steenpuist af en probeer hem nooit zelf open te maken of uit te knijpen. Wanneer je een steenpuist uitknijpt, kan hij namelijk naar binnen opengaan, waardoor de infectie juist erger kan worden. Als je de steenpuist met rust laat, zal de huid vanzelf openbarsten. In het ergste geval kan dit zelfs leiden tot bloedvergiftiging.
Knijp een steenpuist nooit uit!
Kan je een steenpuist verwijderen op een andere manier?
Je moet een steenpuist dus nooit uitknijpen. Probeer ook niet op andere manieren de steenpuist te verwijderen. Als je de steenpuist met rust laat, zal de huid vanzelf openbarsten.
Je kunt het rijpingsproces wel versnellen door een warm kompres (bijvoorbeeld een doek of watten) op de steenpuist te leggen. Het warme kompres zorgt ervoor dat de steenpuist zich sneller ontwikkelt. Daarna verdwijnt de steenpuist vanzelf doordat de huid geneest. Lees hieronder verder wat je nog meer kunt doen.
Wat kun je wél doen als je een steenpuist hebt?
Heb je een steenpuist? Dit zijn onze tips om de genezing te versnellen en besmetting te voorkomen:
- Dek de steenpuist af, bijvoorbeeld met een steriel gaasje dat je aan je huid vastplakt met een hechtpleister.
- Verwissel het gaasje twee keer per dag, als de steenpuist eenmaal is opengebarsten. Desinfecteer het gebied met een desinfectiemiddel (bijvoorbeeld Betadine).
- Blijf van de steenpuist af en probeer hem nooit zelf open te maken of uit te knijpen. Krab ook niet als de steenpuist jeukt, hoe lastig dat ook kan zijn.
- Was altijd je handen als je de steenpuist (per ongeluk) hebt aangeraakt.
- Smeer niets op de steenpuist. Tandpasta op de steenpuist kan de huid juist irriteren en uitdrogen. Trekzalf kan zelfs schadelijk zijn en overgevoeligheid veroorzaken.
- Ga niet in bad en leg geen nat verband aan.
- Leg warme kompressen op de steenpuist om de rijping van de steenpuist te versnellen.
- Neem een pijnstiller zoals paracetamol in als de steenpuist erg pijnlijk is.
Wat te doen wanneer een steenpuist openbreekt?
Is de puskop van een steenpuist opengebroken? Geen paniek. Spoel je huid af met lauwwarm water en dek het verse wondje af met een pleister. Let op: wanneer een steenpuist openbreekt, kun je jezelf of iemand anders besmetten als de pus op andere plaatsen terechtkomt. Ga dus zorgvuldig te werk!
Kun je steenpuisten voorkomen?
Helaas zijn steenpuisten meestal niet te voorkomen. Je kunt wel letten op je hygiëne door je handen vaak te wassen met handzeep. Daarnaast kun je het best katoenen kleding dragen die niet knelt of schuurt.
Wanneer moet je naar de huisarts?
Een steenpuist is meestal geen reden om naar een huisarts te gaan. Hij geneest namelijk vanzelf. Neem wel contact op met je huisarts in de volgende gevallen:
- als de steenpuist in je gezicht zit (oor, neus of lip).
- als de steenpuist niet binnen 10 dagen geneest.
- als de steenpuist erg veel pijn doet.
- als je een verminderde weerstand hebt, bijvoorbeeld door ziekte of medicijngebruik.
- als je koorts hebt gekregen door de steenpuist.
- als je vaker dan 2 keer per jaar last van steenpuisten hebt.
- als je hartklepafwijkingen of een kunstklep hebt.
- als je een kunstgewricht hebt.
Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos-winkel. Wat je vraag ook is, we helpen je verder.
