Kunstgebit

Een kunstgebit, tandprothese of gebitsprothese is een kunstmatige vervanger van je volledige gebit, of een gedeelte van je gebit. In tegenstelling tot een brug of kroon kan je een kunstgebit uitnemen, zodat je het goed kan schoonmaken. De persoon die het kunstgebit voor je aanmeet, maakt en eventueel repareert, heet een tandprotheticus.

Als je meerdere tanden of kiezen mist, of als een groot deel van je gebit is aangetast door tandbederf, kan het te ingrijpend zijn om voor elke ontbrekende tand een kroon of implantaat te plaatsen. Een kunstgebit is dan vaak de beste oplossing. Hiermee kan je al je tanden, of een groot aantal tanden, op een efficiënte manier vervangen.

Vind je het idee van een kunstgebit spannend? Geen zorgen! Moderne gebitsprotheses zijn nauwelijks van je echte tanden te onderscheiden. Met de hulp van een gebitsprothesespecialist heb jij voordat je het weet weer een stralende lach.

In Nederland ligt de gemiddelde leeftijd waarop mensen een gebitsprothese krijgen rond de 62 jaar.

Gebitsprotheses zijn er in verschillende soorten en maten. Over het algemeen kan je kiezen uit deze soorten kunstgebit:

1. Klikgebit

Een van de meest populaire gebitsprotheses is het klikgebit. Maar wat is een klikgebit precies? Een klikgebit, of klikprothese, is een uitneembaar kunstgebit dat je vast kan klikken op implantaten. Implantaten zijn kunstwortels die in je kaakbot worden vastgemaakt om je natuurlijke tandwortels te vervangen. In vergelijking met traditionele soorten kunstgebitten blijft een klikgebit veel beter op zijn plek zitten, omdat het zich vastklikt aan de implantaten die stevig in je kaak zitten. Met een klikgebit hoef je je dus geen zorgen te maken dat je kunsttanden eruit vallen tijdens het eten of praten.

2. Gedeeltelijk kunstgebit

Een partiële prothese, ook wel een plaatprothese of gedeeltelijk kunstgebit genoemd, vervangt 1 of meerdere ontbrekende tanden of kiezen in je mond. Als je ontbrekende tanden of kiezen niet met een brug, kroon of implantaat vervangen kunnen worden, is dit een mooie, natuurlijke oplossing. Een partiële prothese is gemaakt van tandvleeskleurig kunstmateriaal, waarin kunsttanden en -kiezen zijn gezet. De prothese ligt op het slijmvlies van je mond en kan soms aan je eigen tanden of kiezen vastgemaakt worden.

3. Frameprothese

Een frameprothese is een gedeeltelijk kunstgebit met een metalen frame en tandvleeskleurig kunstmateriaal, waarop de kunsttanden zijn bevestigd. De prothese rust deels op je mondslijmvlies, maar vooral op je eigen tanden en kiezen. De prothese wordt met haakjes aan je tanden of kiezen vastgemaakt. Omdat de frameprothese vooral op je tanden rust, komt er minder druk op je tandvlees. Dit helpt ook om de kaak minder snel te laten krimpen, wat bij andere protheses soms kan gebeuren. Heb je snel last van je tandvlees? Dan kan een frameprothese comfortabeler zijn dan een gewone partiële prothese.

4. Volledige prothese

Als je bijna al je eigen tanden en kiezen bent verloren, kan een volledige gebitsprothese ervoor zorgen dat je weer vol zelfvertrouwen kan lachen. Een volledige prothese lijkt op een compleet gebit en ligt los op je kaak. Door het speeksellaagje tussen je kaken en het kunststof zuigt de volledige prothese zich vast in je mond, boven vaak wat beter dan onder. Omdat de prothese los in je mond ligt, moet je soms even wennen aan het dragen ervan. Voor het plaatsen van een volledige prothese moeten de resterende tanden of kiezen eerst worden verwijderd, zodat het kunstgebit goed kan passen.

5. Overkappingsprothese

Als je nog een paar natuurlijke wortels in je kaak hebt, kunnen die helpen om je gebitsprothese beter op z’n plek te houden. In dat geval krijg je een overkappingsprothese. Dit is een volledige prothese die wordt ondersteund door je eigen wortels. Het behouden van je natuurlijke wortels heeft als voordeel dat je kaak minder snel krimpt, waardoor je gebitsprothese langer goed blijft zitten.

6. Immediaatprothese

Een immediaatprothese, ook wel noodgebit genoemd, is een tijdelijke prothese die je direct kan dragen nadat je laatste natuurlijke tanden of kiezen zijn verwijderd. Het zorgt ervoor dat je kaak niet te veel opzwelt na de behandeling en dat je niet zonder tanden naar huis hoeft. De noodgebit wordt al aangemeten terwijl je nog je eigen tanden en kiezen hebt, zodat je kan aangeven hoe je wilt dat je nieuwe tanden eruitzien, zoals de vorm, kleur of stand. Zodra je tanden zijn verwijderd, begin je met het dragen van de immediaatprothese. Omdat de prothese wordt gemaakt terwijl je nog tanden hebt, past hij niet altijd perfect. Uiteindelijk wordt het noodgebit altijd vervangen door een blijvend kunstgebit.

De meeste kunstgebitten zijn gemaakt van tandvleeskleurig kunststof of kunsthars, met kunsttanden van kunststof, porselein of composiet. Bij een frameprothese komt daar nog een metalen beugel bij, die het gedeeltelijke kunstgebit op z’n plek houdt in je mond.

Elk materiaal heeft zijn eigen voordelen. Porseleinen tanden zijn mooi, hard en slijtvast, maar ze zijn wel zwaarder. Kunststof tanden zijn lichter, maar slijten sneller, waardoor ze na verloop van tijd minder mooi kunnen worden. Composiet is een licht materiaal dat slijtvast is, maar het is wel gevoeliger voor tandplak.

Een volledig kunstgebit kost gemiddeld tussen de 900 en 1.300 euro, afhankelijk van de materialen die je kiest. Een gedeeltelijk kunstgebit voor je boven- of onderkaak kost meestal tussen de 600 en 700 euro. Houd er rekening mee dat je ook kosten kan hebben voor het laten trekken van je overgebleven tanden, wat ongeveer 400 euro kan kosten.

De totale kosten voor een kunstgebit bestaan uit tandartskosten en techniekkosten. Gelukkig wordt het grootste deel van de kosten vergoed door je basisverzekering. Ook als je later je kunstgebit moet laten repareren of aanpassen, wordt dit grotendeels vergoed. Over het bedrag dat wordt vergoed, betaal je eerst wel je eigen risico.

Let op: het trekken van je overgebleven tanden wordt niet vergoed door de basisverzekering. Deze kosten moet je dus zelf betalen.

Als je eenmaal een kunstgebit hebt, is het belangrijk om hem regelmatig goed schoon te maken. Zo verwijder je de bacteriën en voedselresten die kunnen leiden tot een slechte adem, tandplak, ontstoken tandvlees of zweertjes in je mond.

Met deze tips houd jij je kunstgebit goed schoon:

• Spoel je kunstgebit en mond na elke maaltijd. Verwijder eerst je gebitsprothese en spoel zowel je gebit als je mond met water.
• Reinig het kunstgebit 2 keer per dag met een protheseborstel. Dit is een borsteltje dat speciaal gemaakt is om je kunstgebit mee schoon te maken. Aan 1 kant heeft het lange, sterke borstelharen die allemaal dezelfde lengte hebben. Aan de andere kant heeft het een kleine, puntige borstelkop waarmee je tandplak en deeltjes kan verwijderen die anders moeilijk weg te halen zijn.
• Gebruik een reinigingstablet. Om je kunstgebit echt goed schoon te maken, kan je ook een speciale reinigingstablet gebruiken. Leg je gebit in een bakje met warm water, zodat hij helemaal ondergedompeld is, en gooi de reinigingstablet erin. Laat je kunstgebit weken voor de aangegeven tijd en poets hem vervolgens met een zachte borstel. Spoel hem ten slotte nog even af met stromend water, en voor je het weet is je kunstgebit weer stralend schoon! Let op: je kan het water van een opgeloste reinigingstablet niet opnieuw gebruiken.
• Gebruik een reinigingsmousse*. Heb je geen tijd om je kunstgebit te laten weken? Gebruik dan een reinigingsmousse. Dit schuimende, niet schurende reinigingsmiddel helpt bacteriën te doden die zorgen voor een slechte adem. Schud de fles met reinigingsmousse, pomp 2 keer op het gebit en poets voor 90 seconden. Spoel het gebit vervolgens af met water, en je bent weer helemaal klaar om te gaan!
• Bewaar je prothese ’s nachts in een bakje met water. Dit voorkomt dat je kunstgebit uitdroogt en vervormt. Bovendien kan je mond 's nachts tot rust komen, terwijl je speeksel helpt bij het reinigen van je tong en mond onder de prothese.
• Zet je gebit zo nu en dan een nachtje in azijn. Is je kunstgebit erg vies? Laat het dan een nacht in een bakje met appelazijn weken. Dit helpt om bacteriën op een natuurlijke manier te doden.

Na een tijdje kan je kunstgebit wat losser gaan zitten. Dat komt doordat de vorm van je kaak langzaam kan veranderen. Vooral als je geen natuurlijke tanden meer hebt, kan je kaakbot smaller worden. Hierdoor ontstaat ruimte tussen je kunstgebit en je kaak. Een loszittend kunstgebit is niet fijn, maar gelukkig kan je hier iets aan doen. Een eerste stap is om een kleefpasta, -crème of -poeder te gebruiken.

Zo breng je een kleefpasta aan:

• Maak je kunstgebit goed schoon. Dit kan bijvoorbeeld met een reinigingstablet of reinigingsmousse*.
• Droog je kunstgebit goed af. Gebruik hiervoor een schone handdoek of droogdoek.
• Breng de kleefpasta aan. Doe een dunne lijn of enkele stippen aan de binnenkant van je kunstgebit, maar laat de rand en het gehemelte vrij.
• Doe je kunstgebit weer in en klem je kaken stevig op elkaar. Zo zorg je dat de kleefpasta een goed aansluitend laagje vormt tussen je kaken en het kunststof.
• Wacht een kwartier voordat je iets eet of drinkt. Zo kan de kleefpasta zich goed vastzetten.

Tip: Gebruik je kleefpasta? Dan is het extra belangrijk om je kunstgebit elke dag goed schoon te maken!

Helpt kleefpasta niet meer goed en zit je kunstgebit erg los? Dan is het goed om een afspraak te maken bij een tandprotheticus. Die kan je kunstgebit aanpassen zodat het weer goed aansluit op je kaak. Deze behandeling wordt grotendeels vergoed door je basisverzekering. Tip: blijf niet te lang rondlopen met een slecht passend kunstgebit. Dit kan er namelijk voor zorgen dat je kaken sneller smaller worden, waardoor je gebit nog minder goed past.

Hoewel een kunstgebit van sterk materiaal is gemaakt, kan er toch iets kapotgaan. Bijt je per ongeluk op iets hards? Dan kunnen er scheurtjes of barstjes ontstaan. En als je kunstgebit op de grond valt, kunnen er zelfs tanden of kiezen uitvallen.

Is je kunstgebit kapot of gebroken? Geen paniek! De tandprotheticus kan je kunstgebit weer voor je repareren. Neem losse tanden of kiezen mee, zodat ze teruggeplaatst kunnen worden. Blijf vooral niet rondlopen met een gebroken kunstgebit, want scherpe randjes kunnen je tandvlees beschadigen!

*Dit is een medisch hulpmiddel, lees voor gebruik de gebruiksaanwijzing.

Disclaimer: Deze blog is alleen bedoeld om nuttige informatie te geven aan onze klanten. De informatie in deze blog heeft geen therapeutische of diagnostische waarde en is niet bedoeld als vervanging voor het advies van een arts, specialist of andere professional. Heb je medische vragen? Bespreek die dan met je huisarts.