Borstonderzoek: zo kan jij je borsten onderzoeken

In Nederland krijgen vrouwen tussen de 49 en 52 jaar een uitnodiging voor een landelijk borstonderzoek. Dit is een vrijwillig bevolkingsonderzoek dat elke 2 jaar plaatsvindt en waar je borsten goed gecontroleerd worden. Maar ook tussen deze onderzoeken door, of als je jonger bent, is het belangrijk om zelf je borsten te controleren.

Als je regelmatig je borsten onderzoekt, leer je hoe ze er normaal uitzien en aanvoelen. Zo merk je veranderingen sneller op. En dat is belangrijk, want in Nederland krijgt 1 op de 7 vrouwen borstkanker. Borstkanker geeft niet altijd een knobbeltje, er zijn ook veel andere signalen. Door op tijd iets op te merken, kan je sneller naar de huisarts gaan voor verder onderzoek.

Zie of voel je iets ongewoons, zoals een knobbeltje of een verandering in de vorm van je borst? Maak je niet direct zorgen, want dit kan ook komen door hormonale schommelingen, zoals bij je menstruatie of een zwangerschap. Maar als een verandering anders is dan je gewend bent of niet weggaat, ga dan naar de huisarts.

Borstonderzoek bestaat uit 2 delen: kijken en voelen. We leggen allebei de onderdelen hieronder voor je uit.

Stap 1: kijk naar je borsten

• Ga voor een spiegel staan met je armen langs je lichaam.
• Let op de vorm van je borst, huid en tepel.
• Kijk of je veranderingen ziet, zoals een deukje, een verdikking of een ingetrokken tepel.
• Controleer ook je oksels op veranderingen of verdikkingen.
• Je kan foto’s maken of aantekeningen opschrijven om veranderingen bij te houden.

Stap 2: voel je borsten

• Dit kan je zittend, staand of liggend doen.
• Verdeel in gedachten je borst in 4 delen (of zie het als een klok).
• Gebruik je vlakke vingers om draaiende bewegingen te maken van de buitenkant van je borst naar je tepel.
• Controleer ook je tepel door deze zachtjes iets naar voren te trekken om na te gaan of je tepel makkelijk meebeweegt. Deze moet namelijk makkelijk een beetje meegeven.
• Vergeet niet je oksel en het gebied ertussen mee te nemen.
• Herhaal dit bij je andere borst.

Twijfel je of merk je iets vreemds? Bespreek dit dan het met je huisarts.

Borstonderzoek bij jezelf kaun je het beste doen door te kijken. Veel signalen van borstkanker kaun je namelijk alleen zien, en niet voelen. Voelen mag natuurlijk wel: zo leer je je borsten alleen maar beter kennen.

Merk je een verandering tijdens het controleren van je borsten? Dan is het altijd goed om alert te blijven. Dit zijn 12 symptomen die kunnen wijzen op borstkanker:

1. een verharding of verdikking;
2. een deuk in de borst;
3. huiduitslag of een veranderende huid;
4. roodheid of warmte;
5. tepelvocht (waterig, melkachtig of soms wat bloederig);
6. kuiltjes of putjes;
7. een bobbel of bult op de borst;
8. een of meerdere opgezette aderen;
9. een ingetrokken tepel (tenzij je dit altijd hebt);
10. asymmetrie of een veranderende vorm of grootte;
11. een sinaasappelhuid (schilferig en bobbelig);
12. een knobbel in de borst.

Herken je één van deze signalen of twijfel je? Neem dan altijd even contact op met je huisarts. Hieronder zie je hoe de 12 signalen eruit kunnen zien.

Bron: knowyourlemons.com

Je borsten bevatten van nature klieren en bindweefsel, die als zachte bonen of erwten aanvoelen. Een knobbeltje dat op borstkanker kan wijzen, voelt vaak harder aan, zoals een citroenpit. Je kan het meestal niet verplaatsen. Het is belangrijk dat je je borsten goed leert kennen, zodat je weet wat normaal is voor jou.

Heb je pijnlijke borsten?

Heb je pijnlijke borsten? Dit is meestal onschuldig en tijdelijk, bijvoorbeeld door hormonale schommelingen rondom je menstruatie. Houdt de pijn wel aan? Ga dan naar je huisarts.

Zelf je borsten onderzoeken bestaat dus uit 2 onderdelen: kijken én voelen. Wanneer kan je dit nu het beste doen? Vanwege de menstruatiecycluskan je dit het beste doen nadat je ongesteld bent geweest. Een week na je menstruatie zijn je borsten minder gezwollen. Ook zijn ze dan minder gevoelig en knobbelig. Daarom is dat een goed moment om borstonderzoek bij jezelf te doen.

Menstrueer je niet of niet meer na de overgang? Dan kun je je borsten controleren op elk gewenst moment.

Naast dat het goed is om regelmatig je borsten te controleren, is het goed om te weten welke risicofactoren er zijn bij borstkanker. Er zijn geen duidelijke oorzaken voor borstkanker. Je kan het dus nooit helemaal voorkomen. Wel zijn er bepaalde risicofactoren:

• erfelijkheid: als borstkanker in je familie voorkomt.
• leeftijd: vanaf 50 jaar is het risico groter.
• je bent 50 jaar of ouder. Het risico op borstkanker neemt toe met de leeftijd en is het hoogst bij vrouwen boven de 50.
• weinig beweging, roken en veel alcohol drinken
• overgewicht
• Langdurig gebruik van hormoonpreparaten (zoals bij de overgang).
• geen kinderen krijgen of pas op latere leeftijd kinderen krijgen.
• kort of helemaal geen borstvoeding geven.
• gebruik van de anticonceptiepil. Tijdens het gebruik van de pil is het risico op borstkanker iets hoger. Dit neemt weer af als je stopt met de pil.

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat deodorant, zonnebrandcrème of de grootte van je borsten invloed hebben op het krijgen van borstkanker.

Zodra je een afwijking of verandering in je borst herkent, is het belangrijk dat je contact opneemt met je huisarts. Verder onderzoek kan dan uitwijzen of er sprake is van een daadwerkelijke afwijking. Ook als borstkanker veel voorkomt in je familie of als je twijfelt over een knobbeltje of andere symptomen, is het goed om je huisarts om advies te vragen.

Disclaimer: deze blog is alleen bedoeld om nuttige informatie te geven aan onze klanten. De informatie in deze blog heeft geen therapeutische of diagnostische waarde en is niet bedoeld als vervanging voor het advies van een arts, specialist of andere professional. Heb je medische vragen? Bespreek die dan met je huisarts.