
Mentale Gezondheid
Etos
Laatste update 07 mei 2025
Je voelt je misschien niet serieus genomen als de dokter zegt dat stress de oorzaak kan zijn van je lichamelijke klachten. Het lijkt dan alsof de dokter bedoelt dat de klachten zijn ingebeeld of dat je je aanstelt. Toch kan langdurige stress ook zorgen voor lichamelijke klachten. Hoe kan stress lichamelijke klachten veroorzaken? En kan je hier iets aan doen? Lees het in dit artikel.
Stress betekent dat er spanning in je lichaam ontstaat. Iedereen ervaart weleens stress, maar de een is er gevoeliger voor dan de ander. Soms is stress kortdurend, bijvoorbeeld bij een spannend gesprek of een belangrijke presentatie. Dit heet acute stress en helpt je om scherp te blijven. Maar als de spanning langere tijd aanhoudt, spreken we van langdurige of chronische stress. Dit kan meer invloed hebben op je lichaam en geest, en uiteindelijk leiden tot klachten zoals overspannenheid of een burn-out. Stress kan ontstaan door allerlei situaties, zoals:
Het menselijk lichaam geeft niet alleen tijdens een stressvolle situatie een stressreactie. Dit kan ook later komen, wanneer de spanning juist vermindert. Een bekend voorbeeld hiervan is spanningshoofdpijn die vaak pas in het weekend of aan het begin van de vakantie ontstaat.
Stress is niet per se slecht. In sommige situaties is het zelfs nuttig. Acute stress is een natuurlijke reactie van je lichaam op een spannende of bedreigende situatie. Op zo’n moment maakt je lichaam stresshormonen aan, zoals adrenaline en cortisol. Die zorgen ervoor dat je lichaam in een alerte staat komt. Dit helpt je om snel te reageren. Bij spanning in je lichaam merk je bijvoorbeeld dat:
Deze lichamelijke reactie helpt je snel te handelen in spannende situaties. Vroeger was dit handig als je oog in oog stond met een wild dier, maar ook nu nog reageert je lichaam op stress, zoals bij een hoge werkdruk, geldproblemen of het verlies van een dierbaar persoon.
Stress kan zich op verschillende manieren uiten, zowel lichamelijk, mentaal als emotioneel. Het kan bepaalde emoties sterker maken, zoals:
Wanneer je stress hebt, reageert je lichaam vaak met angst. Dit is een natuurlijke reactie die je helpt om alert te blijven en gevaar te vermijden. Bij langdurige stress, wanneer het lichaam steeds in 'waakstand' blijft, kunnen angstklachten vaker optreden. Ook kan stress ervoor zorgen dat je sneller geïrriteerd raakt dan normaal: je hebt een korter lontje en reageert soms feller.
Daarnaast kan stress zich ook lichamelijk uiten. Veelvoorkomende lichamelijke klachten van stress zijn:
Wanneer je veel stress ervaart, kan dit ook invloed hebben op je gedachten en hoe je hersenen informatie verwerken. Dit kan leiden tot verschillende mentale symptomen, zoals:
Stress hoeft niet altijd negatief te zijn. Kortdurende stress kan zelfs een positief effect hebben op je prestaties, bijvoorbeeld wanneer je een deadline moet halen. Maar wanneer je langere tijd veel stress ervaart, zoals bij een stressvolle baan of examenstress, kunnen stresshormonen een negatief effect hebben op je lichaam en kunnen er lichamelijk klachten ontstaan.
Als je langdurig stress hebt, kan je dit merken aan je lichaam. Chronische stress kan zich bij iedereen anders uiten. Ervaar je veel stress? Neem de signalen van je lichaam dan serieus. Lukt het je niet om de stress zelf te verminderen? Overweeg dan contact op te nemen met je huisarts. Die kan met je meedenken over een manier om beter met stress om te gaan.
Iedereen heeft weleens stress, maar het is belangrijk om te weten hoe je ermee om kan gaan. Door bewust stil te staan bij je gedachten, gevoelens en gedrag kan je beter begrijpen waar jouw spanning vandaan komt. Een handig hulpmiddel hierbij is het bijhouden van een dagboek. Schrijf dagelijks op wat er gebeurt én hoe je je daarbij voelt. Zo ontdek je patronen en mogelijke oorzaken van stress, ook als je dat op het moment zelf niet meteen doorhebt. Daarnaast kunnen de volgende tips helpen om stress te voorkomen of verminderen:
Een goede nachtrust is belangrijk om lichamelijk en mentaal te herstellen na een drukke dag. Voor volwassenen is zo’n 7 tot 9 uur slaap per nacht meestal voldoende. Probeer op vaste tijden naar bed te gaan en sta rond dezelfde tijd op, ook in het weekend.
Wanneer je je gestrests voelt, ben je misschien geneigd om te stoppen met bewegen en sporten. Maar juist dan is het belangrijk om lichamelijk actief te blijven. Beweging helpt je lichaam te ontspannen en kan je helpen je beter te voelen. Zelfs een korte wandeling of lichte oefeningen kunnen helpen om je gedachten te verzetten en de spanning los te laten. Probeer dagelijks wat tijd te nemen om in beweging te komen, ook als je het gevoel hebt dat je geen energie hebt.
Eet gezond en gevarieerd volgens de Schijf van 5, zodat je alle voedingsstoffen binnenkrijgt.
Drink niet meer dan 4 koppen koffie per dag. Cafeïne kan zorgen dat je je wat onrustiger voelt als je hier gevoelig voor bent.
Alcohol versterkt namelijk je stemming en kan de kwaliteit van je slaap verstoren.
Breng in kaart welke afspraken écht belangrijk zijn. Zeg vervolgens ‘nee’ tegen de afspraken die op dit moment geen prioriteit hebben. Zo bezorg je jezelf een legere agenda en meer rust in je hoofd. Neem de tijd voor ontspanning. Maak bijvoorbeeld een mooie wandeling of lees een goed boek. Hierdoor haal je jezelf even weg uit de stresssituatie.
Het doen van ontspanningsoefeningen kan je helpen om zowel mentaal als fysiek even stil te staan. Doe bijvoorbeeld rustgevende oefeningen, zoals bij yoga. Ook ademhalingsoefeningen kunnen helpen om te ontspannen bij stress.
Maak bijvoorbeeld een mooie wandeling of neem een ontspannend bad met een scheut van je favoriete badschuim of een bruisbal. Hierdoor haal je jezelf even weg uit de stresssituatie.
Kan je de werkstress niet meer aan? Geef dat dan aan bij je collega’s. Samen kunnen jullie op zoek naar een oplossing.
Ook je huisarts kan advies geven over hoe je kan omgaan met stress.
Lichamelijke klachten kunnen op zichzelf ook stressvol zijn, zelfs als ze oorspronkelijk door stress zijn ontstaan. Ze roepen vragen op als: ‘hoe lang gaat dit nog duren?’ of ‘gaat dit ooit nog over?’ Die onzekerheid kan zorgen voor onrust, frustratie en spanning. Zeker als klachten lang aanhouden of steeds terugkomen. Zo beland je gemakkelijk in een vicieuze cirkel: stress veroorzaakt klachten, en die klachten zorgen weer voor stress. Het gevolg? Een negatieve spiraal die lastig te doorbreken is. Merk je dat je vastloopt in deze cirkel? Neem dan contact op met je huisarts. Die kan met je meedenken over een passende aanpak.
Disclaimer: Dit is een informatiepagina, Etos heeft geen producten voor deze indicatie/aandoening. Deze blog is alleen bedoeld om nuttige informatie te geven aan onze klanten. De informatie in deze blog heeft geen therapeutische of diagnostische waarde en is niet bedoeld als vervanging voor het advies van een arts, specialist of andere professional. Heb je medische vragen? Bespreek die dan met je huisarts.
KOAG/KAG 4296-0425-3635.
Over 3 seconden wordt de pagina automatisch herladen
We sturen je een mailtje als we dit artikel weer op voorraad hebben.