Babypuberteit: zó ga je ermee om

De babypuberteit, ook wel de eerste puberteit genoemd, is een ontwikkelingsfase waarin baby’s hun eigen wil beginnen te ontdekken én te uiten. Je zal merken dat je peuter plotseling vaker “nee” zegt, eigen keuzes wil maken en soms zelfs driftbuien krijgt. Dit gedrag lijkt misschien in eerste instantie verrassend, maar het is eigenlijk een belangrijk onderdeel van de groei en zelfstandigheid van je kleintje. Ze experimenteren met het opzoeken van grenzen en leren omgaan met de reacties van hun omgeving. Zo leren baby’s in deze fase wie ze zijn en wat ze willen. De babypuberteit is dus een teken dat je baby zich juist goed ontwikkelt!

De babypuberteit ontstaat meestal rond de leeftijd van 1 jaar. Rond deze leeftijd wordt je baby steeds nieuwsgieriger naar zijn of haar omgeving. In deze fase begint je kleintje zich bewust te worden van zijn eigen wil en mogelijkheden. Dit komt doordat de hersenen zich snel ontwikkelen, vooral de delen die emoties en zelfbewustzijn aansturen. Deze veranderingen leiden tot experimenten met grenzen en reacties: jouw baby test uit wat wel en niet mag, én hoe jij reageert op dit gedrag. Deze fase is dus eigenlijk een grote ontwikkelingsstap in de richting van zelfstandigheid.

Je herkent de babypuberteit aan een aantal duidelijke gedragsveranderingen.

• Plotselinge driftbuien.
• Koppigheid.
• Vaker ‘nee’ zeggen.
• Je bewust negeren.
• Taken zelfstandig willen uitvoeren en een hoop frustratie als dat niet lukt.
• Ontwikkeling van eigen voorkeuren, zoals favoriete spelletjes tot het vasthouden aan een bepaalde routine.

De babypuberteit start vanaf 1 jaar en kan een maand tot enkele maanden aanhouden: dit is bij elke baby anders. Als de babypuberteit voorbij is, volgen kort daarna nog andere puberteitsfases: de dreumespuberteit, de peuterpuberteit en de kleuterpuberteit.

Na de babypuberteit komt de dreumespuberteit. De dreumespuberteit start rond de leeftijd van 1,5 tot 2 jaar. In deze fase wordt de wilskracht van je dreumes nóg sterker. Deze fase wordt door sommige ouders dan ook ervaren als een meer heftige fase dan de babypuberteit. Je dreumes is in deze periode namelijk meer ontwikkeld, waardoor hij of zij beter kan communiceren bij koppigheid. Daarnaast kunnen de meeste kinderen rond deze fase al goed lopen, waardoor je kleintje wegloopt of rent. Het is een leerzame, maar soms pittige periode waarin je kindje zijn eigen persoonlijkheid nog verder ontdekt.

De peuterpuberteit, vaak bekend als de ‘twee-is-nee’ fase, vindt meestal plaats rond de leeftijd van 2 tot 3 jaar. Hierin worden driftbuien en koppig gedrag van je peuter nog intenser, omdat je peuter steeds meer ontdekt over eigen voorkeuren en grenzen. Tijdens de peuterpuberteit is het heel belangrijk om geduldig te zijn én om duidelijke regels op te stellen. Deze regels zal je peuter in eerste niet zo waarderen, maar zijn wel essentieel om je peuter te helpen in deze fase.

Tussen de 4 en 5 jaar belandt je kleintje in de kleuterpuberteit. In deze fase is je kind al een stuk zelfstandiger en zal je merken dat het in deze fase vooral om sociale ontwikkeling gaat. Je kleuter leert omgaan met vriendjes en vriendinnetjes en zoekt vaak goedkeuring van leeftijdsgenoten en volwassenen. Dit is een belangrijke stap richting meer zelfvertrouwen en zelfstandigheid!

Omgaan met de babypuberteit kan uitdagend zijn, maar met deze praktische tips help je jouw baby helpen én geef je jezelf wat rust.

• Tip 1. Blijf geduldig en kalm. Reageer rustig op driftbuien en probeer zelf kalm te blijven. Je geduld en kalmte in deze stressvolle situaties leert je baby beter om te gaan met zijn of haar emoties.
• Tip 2. Stel duidelijke grenzen. Geef je baby de ruimte om te ontdekken, maar stel ook grenzen. Consistentie zorgt ervoor dat je baby weet wat wel en juist niet mag.
• Tip 3. Bied keuzes aan. Laat je baby zelf kiezen tussen twee opties (denk aan 2 speeltjes of 2 snacks). Dit geeft je baby een gevoel van keuzevrijheid, zonder dat je als ouder de controle verliest.
• Tip 4. Zorg voor vaste routines. Een duidelijke structuur zorgt voor voorspelbaarheid, wat je baby kan helpen om zich veilig en rustig te voelen, wat driftbuien kan verminderen.
• Tip 5. Gebruik afleiding. Soms kan een kleine afleiding wonderen doen. Een knuffel, een liedje of een speeltje kan de aandacht van de koppigheid of driftbuien verleggen.
• Tip 6. Geef positieve aandacht. Beloon goed gedrag met een glimlach, compliment of knuffel. Positieve aandacht versterkt goed gedrag en geeft je baby zelfs een boost in zelfvertrouwen!
• Tip 7. Blijf realistisch in je verwachtingen. Je baby moet tijdens de babypuberteit nog veel leren over emoties en gedrag. Verwacht niet dat alles altijd vlekkeloos gaat, en dat is oké! Je baby mag fouten maken, maar geef jezelf ook de ruimte om als ouder fouten te maken. Dat hoort er tijdens deze hectische fase nu eenmaal bij.

Deze tips helpen niet alleen om de babypuberteit wat makkelijker te maken, maar ook om een stevige basis te leggen voor de toekomstige fases van je baby’s ontwikkeling!

De babypuberteit is in de meeste gevallen een normale fase, maar soms kunnen bepaalde signalen erop wijzen dat er meer aan de hand is. Het is bijvoorbeeld verstandig om extra alert te zijn als je baby vaak extreme en langdurige driftbuien heeft, of als je kleintje structureel moeite heeft met slapen door frustratie of stress. Zit jouw kleintje in de peuterpuberteit en heeft hij of zij moeite met in slaap vallen? Lees dan ons artikel met 6 tips als je peuter niet wil slapen. Ook als je baby zich terugtrekt of weinig interesse toont in de omgeving, kan dit een teken zijn dat er meer aan de hand is dan alleen de babypuberteit. Boekt je baby nauwelijks vooruitgang in taal en communicatie, zoals het niet oppikken van nieuwe woorden? Of herken je 1 van de bovenstaande factoren? Dan is het slim om contact op te nemen met je (huis)arts.

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos-winkel