Voedselinfectie: 5 veroorzakers

Wat is een voedselinfectie?

Een voedselinfectie wordt veroorzaakt door het eten van voedsel met een ziekteverwekkende hoeveelheid bacteriën, parasieten of virussen. Zo’n infectie gaat vaak gepaard met braken en diarree.

Een voedselinfectie is overigens niet hetzelfde als een voedselvergiftiging. Een voedselvergiftiging wordt namelijk veroorzaakt door giftige stoffen die door bacteriën en schimmels worden geproduceerd, niet door de aanwezigheid van de bacteriën zelf.

Ziektemaker 1: Campylobacter

Slechts één druppel vocht van rauwe kip kan al genoeg zijn om te leiden tot een voedselinfectie met de bacterie Campylobacter. Deze bacterie is in Europa en Amerika de belangrijkste veroorzaker van darminfecties. Campylobacter komt met name voor in kip, maar ook andere vleesproducten, schaal- en schelpdieren en rauwe melk bevatten deze bacterie.

Symptomen: in het begin kun je last krijgen van koorts, vermoeidheid, hoofdpijn en spierpijn, gevolgd door diarree, buikkrampen en soms overgeven. Er kunnen zich ook meer ernstige en langdurige klachten voordoen zoals frequente waterige en bloederige ontlasting.

Incubatietijd: 1 tot 7 dagen, meestal 5 dagen. De meeste mensen herstellen binnen een week. De bacterie kan nog tot 5 weken na de besmetting in de ontlasting worden aangetroffen.

Ziektemaker 2: Norovirus

Het norovirus maakt jaarlijks meer dan een half miljoen mensen ziek. Het veroorzaakt een ontsteking van het slijmvlies van het maagdarmkanaal. Het norovirus is zeer besmettelijk en komt vaak voor in epidemieën op relatief kleine schaal. Je loopt het virus op doordat een besmet persoon in je omgeving bijvoorbeeld na een toiletbezoek de handen niet wast en daarna eten bereidt. Salade of rauwe schelpdieren vormen in zo'n geval een extra risico omdat ze ongekookt worden gegeten.

Symptomen: misselijkheid, braken en diarree. Het braken is vaak heftig en kan heel plotseling beginnen. Hoofdpijn en spierpijn kunnen ook voorkomen.

Incubatietijd: 15 tot 48 uur. De ziekteduur bedraagt 15 tot 60 uur.

Ziektemaker 3: Salmonella

De salmonellabacterie besmet elke soort voeding. Er bestaat een groter besmettingsrisico bij dierlijke producten vanwege contact met dierlijke ontlasting. Salmonella kan eieren besmetten voordat een schaal is gevormd, waardoor zelfs schone, verse eieren besmet zouden kunnen zijn.

Symptomen: zijn afhankelijk van het type salmonella. Doorgaans: misselijkheid, overgeven, diarree (soms met slijm en bloed), buikkrampen, koorts en hoofdpijn. In sommige gevallen kunnen klachten zeer heftig zijn en zelfs chronische klachten geven.

Incubatietijd: 12 tot 75 uur. Je bent er meestal zo'n 7 dagen ziek van.

Ziektemaker 4: Listeria

Listeria monocytogenes is een bacterie die vaak voorkomt in de uitwerpselen van mens en dier, het water, de grond en veevoer dat op een specifieke manier is verwerkt (ook wel “ingekuild” veevoer). Deze bacterie staat vooral bekend als een gevaar voor zwangere vrouwen, die daarom worden aangeraden om de niet-gepasteuriseerde kazen, rauwe vis en rauw vlees te laten staan. Maar ook fruit en groente kunnen besmet raken.

Symptomen: overgeven en diarree, koorts door bloedvergiftiging, infectie van het centraal zenuwstelsel of hersenweefsel, ontsteking van de binnenwand van hart en infecties van huid en ogen. Listeria kan met name (ernstige) ziektes veroorzaken bij ouderen, zwangere vrouwen en pasgeboren kinderen.

Incubatietijd: de tijd tussen besmetting met listeria en de symptomen van een voedselinfectie kan variëren van 1 tot 90 dagen. Hierdoor is het vaak moeilijk om de oorzaak van de voedselinfectie te achterhalen.

Ziektemaker 5: E. coli

Escherichia coli of E.coli is een groep bacteriën die van nature aanwezig is in de darmen van mensen en dieren. Er zijn bepaalde typen E.coli die ziektes veroorzaken, zoals EHEC en STEC. De ziekte die door deze bacterie ontstaat, wordt ook wel de hamburgerziekte genoemd, omdat in Amerika de ziekte een aantal keren voorkwam doordat mensen half-doorbakken hamburgers aten. Oorzaken zijn onhygiënische productie-omstandigheden en producten van dierlijke herkomst, met name rauw rundvlees. Maar de bacterie kan ook voorkomen op rauwe groenten, zoals komkommers en sla.

Symptomen: afhankelijk van het type E.coli kan een infectie leiden tot meer of minder ernstige verschijnselen. In de meeste gevallen gaat het om maagdarmproblemen zoals misselijkheid, braken en (bloederige) diarree. Ernstige gevallen gaan ook gepaard met klachten zoals vermindering van de nierfunctie en bloedafbraak. Vooral jonge kinderen, ouderen, zwangere vrouwen en mensen met weinig weerstand zijn gevoelig.

Incubatietijd: 1 tot 12 dagen. De klachten duren 4 tot 9 dagen en gaan over het algemeen vanzelf over. Bij 5% tot 10% van de gevallen ontwikkelt de ziekte zich zeer ernstig.

Bekijk hier ons assortiment aan diarreeremmers >

Wanneer naar de dokter?

Er zijn nog vele andere veroorzakers van voedselinfecties. Meestal gaan ze vanzelf over, maar ga naar de dokter als de volgende symptomen zich voordoen:

• Hoge koorts.
• Bloederige ontlasting.
• Langdurig overgeven.
• Diarree die meer dan drie dagen aanhoudt.
• Buikkramp
• Dehydratatie (droge mond, duizelingen, minder plassen).

Hoe voorkom je een voedselinfectie?

Een voedselinfectie oplopen is soms een kwestie van dikke pech. Toch heb je het voor een groot deel zelf in de hand of je wel of niet brakend op de wc belandt. Houdt in ieder geval de volgende regels in acht:

• Bewaar bederfelijke voeding in de koelkast.
• Ontdooi ingevroren vlees, vis en gevogelte op juiste wijze.
• Eet voedsel nooit na de uiterste houdbaarheidsdatum.
• Voorkom kruisbesmetting door snijplanken, messen en aanrecht na gebruik direct grondig te wassen met warm water en zeep.
• Was groente en fruit grondig voor je ze aansnijdt.
• Was altijd je handen voordat je begint met koken.
• Eet geen rauwe of zachtgekookte eieren.
• Verhit varkens-, rund- en lamsvlees tot tenminste 63 graden Celcius, gehakt tot 71 graden Celcius en gevogelte tot tenminste 75 graden Celcius.

Zwangere vrouwen, ouderen, jonge kinderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem zouden de volgende producten kunnen vermijden: rauw of half-gebakken vlees, ongekookte eieren, niet-gepasteuriseerde zuivelproducten, ongekookte hotdogs en bewerkt vlees en rauwe vis of schelpdieren.

Let op met gourmetten, barbecueën of soortgelijke gelegenheden waarbij rauw vlees of rauwe vis lang buiten de koelkast ligt.

Het kan lonen om beoordelingen en recensies van een restaurant te lezen voordat je er gaat eten. Veel voedselinfecties lopen mensen namelijk op in horecagelegenheden omdat het volgen van hygiënevoorschriften daar soms te wensen over laat.

Is voedselinfectie besmettelijk?

Als je een voedselinfectie hebt, dan kun je anderen ook aansteken. Dit gebeurt meestal via de mond of handen. Sommige ziekteverwekkers verspreiden zich ook nog eens via de lucht.

Een zieke in huis: wat moet je doen?

• Zorg dat de zieke voldoende vocht, suikers en zout binnenkrijgt.
• Was handen goed met lauwwarm water en zeep na toiletgebruik, voorafgaand aan voedselbereiding en voorafgaand aan het eten.
• Maak de wc dagelijks schoon. Vergeet niet de deurklink, de kraan en de spoelknop van het toilet ook mee te nemen in je schoonmaakrondje.
• Laat zieke huisgenoten indien mogelijk een aparte wc gebruiken.
• Laat de zieke tot zeker drie dagen na het einde van de klachten geen voedsel bereiden. Verwissel dagelijks hand-, thee- en vaatdoeken en laat zieke huisgenoten een eigen handdoek gebruiken of papieren wegwerpdoekjes.
• Zorg dat de ziekte niet overgeeft in een ruimte waar andere mensen zijn. Moet de zieke braken? Breng hem of haar dan zo snel mogelijk naar het toilet.
• Was met braaksel of ontlasting bevuilde kleding of beddengoed op een zo hoog mogelijke temperatuur.

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos winkel. Wat je vraag ook is, we staan voor je klaar.