Misselijkheid en overgeven
Je kunt je enorm ellendig voelen als je misselijk bent. Alleen de gedachte aan voedsel kan al te veel zijn en tot overgeven leiden. Wat kan misselijkheid en overgeven veroorzaken? En wanneer moet je naar de dokter? Wij leggen het je uit.
Wat is misselijkheid en overgeven?
Misselijkheid is een vervelend gevoel in je buik dat vaak gepaard gaat met (een neiging tot) overgeven. Andere benamingen voor overgeven zijn spugen en braken. Normaal gesproken wordt alles dat je eet en drinkt door de spieren van je slokdarm en maag in de richting van je darmen geduwd. Als je moet overgeven, dan wordt het voedsel juist in de tegenovergestelde richting verplaatst. Wat in je maag zit, komt dan in golven naar buiten.
Wat zijn symptomen van misselijkheid en overgeven?
Vaak heb je, vlak voordat je moet overgeven, last van een misselijk gevoel, kokhalzen en veel speeksel. Ook zie je vaak bleek. Overgeven is ontzettend vervelend, maar het is voor je lichaam van belang om de boosdoener kwijt te raken. Overgeven kun je daarom vaak ook als een opluchting ervaren. Na het overgeven krijg je weer kleur op je gezicht en komen je maag en darmen weer geleidelijk tot rust.
Als het overgeven wordt veroorzaakt door een maagdarminfectie (buikgriep), gaat het vaak samen met diarree, soms heb je dan ook koorts.
Wat zijn oorzaken van misselijkheid en overgeven?
Misselijkheid en overgeven kan door vele oorzaken ontstaan. Wanneer een van deze oorzaken zich voordoet, wordt een plekje in je hersenen (het braakcentrum) geprikkeld. Dit braakcentrum geeft vervolgens het signaal aan je maag om de maaginhoud te legen. Daardoor wordt uiteindelijk het spugen veroorzaakt.
Braken is vaak het gevolg van een infectie van je maag en darmen. Meestal veroorzaakt een virus en soms een bacterie zo’n infectie. Zo’n virus of bacterie is besmettelijk. Ook besmet water of bedorven voedsel kan tot misselijkheid en overgeven leiden. Andere oorzaken van misselijkheid en braken zijn:
- Zwangerschap: vooral tijdens de eerste weken en in het bijzonder in de ochtend.
- Geneesmiddelen: bijna alle medicijnen kunnen misselijkheid en overgeven veroorzaken.
- Maagdarmstoornissen: irritaties en ontstekingen van maag, darmen of galblaas kunnen misselijkheid en overgeven veroorzaken. Een darmafsluiting kan ook leiden tot braken.
- Psychische problemen: soms is braken het gevolg van ernstige spanningen of angsten. Ook erg tegen iets opzien, bijvoorbeeld school of werk, kan een aanleiding tot overgeven zijn.
- Reisziekte (zeeziekte, wagenziekte): schommelingen van een boot, auto of vliegtuig kunnen misselijkheid en/of braken veroorzaken.
- Migraine, een hersenschudding of een evenwichtsstoornis kunnen ook een oorzaak van misselijkheid en overgeven zijn.
- Ontstekingen: bij jonge kinderen kunnen ontstekingen op een andere plek in het lichaam zorgen voor misselijkheid en overgeven. Denk hierbij aan infecties van oren, urineweginfecties en hersenvliesontstekingen.
- Bloeddruk: een hoge bloeddruk óf juist een lage bloeddruk kunnen voor misselijkheid zorgen. Geen idee hoe het met jouw bloeddruk gesteld is? Lees dan eens onze artikelen over je bloeddruk meten en over hoe je een hoge bloeddruk kunt verlagen.
Is misselijkheid en overgeven ernstig?
Als je gezond bent, kan braken over het algemeen geen kwaad en de klachten duren meestal één tot vier dagen. Als je alleen last hebt van overgeven, dan hoef je je ook geen zorgen te maken over uitdroging. Als je daarentegen ook last hebt van diarree of koorts en je hebt weinig dorst, dan wordt de kans op uitdroging groter. Vooral ouderen kunnen snel uitgedroogd raken, met name bij gebruik van plastabletten.
Wees ook extra alert als je kindje jonger is dan twee jaar en last heeft van overgeven en diarree. Neem bij twijfel altijd even contact op met je huisarts.
Wat kun je zelf tegen misselijkheid en overgeven doen?
Als je moet overgeven, kun je het beste wachten tot je maag weer tot rust is gekomen. Zorg ervoor dat je elke vijf tot tien minuten iets drinkt, zeker bij herhaaldelijk overgeven, om slapte en uitdroging te voorkomen. Het maakt niet heel veel uit wat je dan precies drinkt. Elke soort vocht is in dit geval goed. Als je je heel slap voelt, heb je waarschijnlijk baat bij een kopje bouillon of een zout-suikeroplossing. Deze oplossing wordt ORS (Oral Rehydration Solution) genoemd. Als je je weer wat beter voelt, kun je langzaam meer gaan drinken en proberen weer wat te eten.
Je kunt het beste geen medicijnen tegen het overgeven innemen, omdat deze voorkomen dat de boosdoener wordt afgevoerd uit je lichaam. Hoe sneller alles eruit is, hoe beter!
Wanneer moet je naar de huisarts?
Je kunt het beste even contact opnemen met je huisarts als jij of je kindje moet overgeven en dit gepaard gaat met hevige buikpijn of sufheid en verwardheid.
Ook als de misselijkheid een gevolg is van een val op het hoofd of als het overgeven langer dan drie tot vier dagen aanhoudt, is het verstandig contact op te nemen met je huisarts.
Vermoed je uitdroging bij je baby? Neem dan direct contact op met je huisarts. Tekenen van uitdroging bij je kindje zijn:
- Minder natte luiers
- Sufheid
- Droge mond en ogen (als je kindje kwijlt of dikke tranen huilt, dan is hij of zij waarschijnlijk niet uitgedroogd)
- Verminderde huidspanning (als je een stukje buikhuid opneemt met je duim en wijsvinger en de huid veert niet meteen terug, dan is er sprake van een verminderde huidspanning)
Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos-winkel. Wat je vraag ook is, we helpen je verder.
In samenwerking met
Drs. P.A. van Dijk (auteur), Dr. J.A.M. Widdershoven (consulent), Dr. P. Fockens (consulent) en Drs. W.J. den Ouden (consulent)
Artikel opslaan
