Slaap: lekker slapen is belangrijk!

Goed slapen is erg belangrijk. Tijdens je slaap herstel je namelijk van alle lichamelijke en mentale inspanningen van de dag. De hoeveelheid groeihormonen in je lichaam neemt toe, wat helpt bij de reparatie en groei van nieuwe cellen en weefsels. Daarnaast wordt je immuunsysteem actief tijdens je slaap en neemt de hoeveelheid stresshormonen in je lichaam af. Ook erg belangrijk: de gebeurtenissen en emoties van de afgelopen dag worden verwerkt. Vandaar dat mensen er vaak eerst nog ‘een nachtje over willen slapen’ voor ze een grote beslissing nemen. De volgende ochtend kun je er opeens anders tegenaan kijken!

Die kostbare uren slaap zijn om nog meer redenen belangrijk. Daarom hebben we deze voor je op een rijtje gezet:

• Slaap is essentieel voor het goed functioneren van je lichaam en geest. Het reguleert je lichaamstemperatuur en zorgt ervoor dat je zenuwstelsel naar behoren werkt.
• Slaapgebrek zorgt ervoor dat je prikkelbaar en ongeduldig bent. Het beïnvloedt zelfs je gevoel voor humor. Dat is natuurlijk niet helemaal de bedoeling. Probeer daarom aan voldoende nachtrust te komen.
• Een tekort aan slaap zorgt ervoor dat je moeite hebt met het concentreren op taken, het herinneren van zaken en het maken van verstandige beslissingen. Moet je nagaan hoe dit je werk kan beïnvloeden.
• Te weinig uren slapen, beïnvloedt de wijze waarop je lichaam voedsel verwerkt. Op de lange termijn kan dit zelfs tot onnodige extra kilo's leiden.
• Wel eens van een schoonheidsslaapje gehoord? Er is een reden waarom ze dit zo noemen. 's Nachts vernieuwen huid- en haarcellen zich. Door slaapgebrek verstoor je dit proces.
• Ernstig slaapgebrek heeft hetzelfde effect als alcohol, je reactievermogen vertraagt. Je kunt je voorstellen hoe gevaarlijk het is als je in zo’n situatie bijvoorbeeld gaat autorijden.

Per nacht doorloop je gemiddeld vier tot zes keer een slaapcyclus, die zo’n anderhalf uur duurt. Die cyclus bestaat uit verschillende slaapfasen. De bekendste daarvan is de REM-slaap: dan droom je en bewegen je ogen achter je oogleden snel heen en weer. REM staat dan ook voor ‘rapid eye movement’ (snelle beweging van de ogen). Er zijn in totaal vier slaapfasen te onderscheiden in de slaapcyclus.

Je slaap kent verschillende diepten. Afwisselend slaap je diep en ondiep. Tegen de ochtend worden de fases van ondiepe slaap steeds langer en uiteindelijk word je wakker. Hoe lang deze slaapfasen duren, wisselt per persoon en is afhankelijk van factoren zoals je slaapefficiëntie. Die heeft te maken met de hoeveelheid tijd die je in je slaapcyclus besteedt aan elke fase. Breng jij bijvoorbeeld meer tijd door in diepe slaap? Dan voel jij je waarschijnlijk toch redelijk uitgerust na een korte nacht.

Het verschilt per persoon hoeveel slaap je per nacht nodig hebt. Een handige standaardtijd die je kunt aanhouden is gebaseerd op je leeftijd. Over het algemeen adviseren deskundigen zeven tot acht uur slaap per nacht voor volwassenen. Ouderen hebben vaak nog minder slaap nodig. Dit komt omdat ze vaak minder doen op een dag waardoor ze minder slaap nodig hebben. De slaapbehoefte van baby’s is een stuk hoger: zij hebben tot wel 17 uur slaap nodig! Dit komt omdat het veel energie kost om het zenuwstelsel iedere nacht weer te laten herstellen. Hieronder zie je een overzicht van de hoeveelheid slaap die je gemiddeld per leeftijd nodig hebt.

Om te ontdekken wat jouw individuele slaapbehoefte is, raden slaapexperts aan om een aantal nachten achter elkaar naar bed te gaan als je moe bent en pas op te staan wanneer je uit jezelf wakker wordt. Goed om te weten: de eerste nachten ben je misschien nog wat slaap aan het inhalen! Kijk dus naar de slaapduur van de laatste paar nachten om te weten hoeveel slaap jouw lichaam nodig heeft.

Wanneer je minder slaapt dan je lichaam nodig heeft, bouw je een zogenaamde ‘slaapschuld’ op. Zo’n slaapschuld stapelt zich op: slaap jij deze week elke nacht twee uurtjes minder dan je nodig hebt? Dan heb je aan het einde van de week al veertien uur slaapschuld opgebouwd! Eén zaterdagochtend lekker uitslapen slaat daar dus nog geen flinke deuk in. Je lichaam onthoudt je slaapschuld net zo lang totdat je deze inlost door consequent meer te slapen dan je nodig hebt.

Slaap jij consistent te weinig? Raadpleeg dan je huisarts, misschien heb je last van slaapapneu of insomnia.

Val je maar niet in slaap? Of slaap je niet lekker door? Een goede ‘slaaphygiëne’ (oftewel slaapgezondheid) is belangrijk voor een gezond lichaam en brein. Wij zetten een paar tips om beter te slapen voor je op een rijtje.

• Houd een vast ritme aan: ga op een vaste tijd naar bed en sta op een vaste tijd weer op.
• Zorg voor een rustige slaapkamer zonder afleidingen, zoals je telefoon of je laptop.
• Gebruik oordopjes als je last hebt van omgevingsgeluiden.
• Zorg ervoor dat de temperatuur van je slaapkamer ongeveer 18 graden is.
• Onderneem ontspannende activiteiten voordat je gaat slapen, zoals lezen, yoga, meditatie of wandelen.
• Beweeg voldoende, zodat je ‘s avonds ook lichamelijk moe bent. Maar sporten net voordat je gaat slapen werkt juist niet.
• Gebruik je avonden voor wat intieme quality time: seks stimuleert de aanmaak van hormonen die je een ontspannen en slaperig gevoel geven.
• Schrijf je gedachten op als je de neiging hebt tot piekeren in bed.
• Drink een aantal uur voor je gaat slapen geen koffie, thee (met uitzondering van rooibos- en kruidenthee), frisdrank of andere dranken met cafeïne of veel suiker.
• Doe overdag liever niet te vaak dutjes. Daarmee kun je je natuurlijke slaap-waakritme verstoren.
• Drink geen alcohol, gebruik geen drugs en rook niet. Deze drie dingen dragen bij aan een minder goede nachtrust.

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de de dichtstbijzijnde Etos-winkel. Wat je vraag ook is, we helpen je verder.