Opvliegers: dit kun je er tegen doen

Opvliegers zijn golven van hitte die je lichaam opeens overspoelen. Ze worden ook wel hot flashes of vapeurs genoemd. Een opvlieger begint vaak bij je borst en breidt zich vervolgens uit over je hals of hoofd. Je kan dan een koortsig gevoel krijgen dat gepaard gaat met een rood gezicht, een rode nek en hevig zweten. Opvliegers kunnen heel kort duren, maar ook wel eens een kwartier of langer. Sommige vrouwen hebben er een paar maanden last van, anderen meerdere jaren.

Je kan een opvlieger herkennen aan de volgende symptomen:

• een snelle hartslag
• zweten
• duizeligheid
• warmtegolven
• koude rillingen
• een rode hals
• een rood hoofd
• een opgejaagd gevoel

Je hormoonhuishouding verandert sterk tijdens de overgang. Zo stopt je lichaam bijvoorbeeld geleidelijk met het aanmaken van oestrogeen. Dit heeft invloed op de hypofyse, een kleine klier onderaan je hersenen die onder andere je lichaamstemperatuur regelt. Door de hormoonschommelingen die gepaard gaan met de overgang krijgt de hypofyse soms een verkeerd signaal binnen, waardoor deze denkt dat je lichaam te heet is. Hierdoor gaan je bloedvaten meteen wijd open om de warmte kwijt te raken. Dit fenomeen heet een opvlieger. Na een opvlieger merk je dat je lichaamstemperatuur te laag is door de warmte die je bent kwijtgeraakt. Je kan dan kippenvel of koude rillingen krijgen.

Stress en adrenaline kunnen opvliegers veroorzaken. Daarnaast kan je ook opvliegers krijgen van: 

• suikers
• pittig eten
• roken
• uitdroging
• cafeïne (koffie, chocola en thee)
• overgewicht
• alcohol

Opvliegers komen het meeste voor bij vrouwen in de overgang. Dit is de periode waarin je overgaat van je vruchtbare naar je onvruchtbare levensfase. Voor de meeste vrouwen gebeurt dit tussen hun 40e en 60e levensjaar.

Opvliegers komen ook bij ouderen voor. Veel vrouwen boven de 60 hebben nog lang na de overgang last van opvliegers. Hoewel de oorzaak hiervan niet duidelijk is, is het wel bekend dat de volgende factoren de kans op opvliegers bij ouderen vergroten:

• overgewicht
• roken
• het gebruik van pijnstillers
• het slikken van antidepressiva
• het gebruik van bloeddrukmedicijnen

Het is minder bekend, maar ook mannen kunnen opvliegers krijgen! Opvliegers bij mannen worden ook veroorzaakt door een hormoonverandering, in dit geval door een afname van het hormoon testosteron. Als het testosterongehalte zakt, kan er een opvlieger ontstaan. Dit komt voor bij de penopauze, bij het gebruik van medicijnen en wanneer de testikels worden verwijderd. 

In de volgende gevallen heb je meer kans om een opvlieger te krijgen:

Door de schommelende en afnemende hormonen is het lastig om opvliegers helemaal te voorkomen. Toch zijn er een aantal dingen die je zelf kan doen om opvliegers te voorkomen. Zo kan je bepaalde voedingsmiddelen beter vermijden. 

Veel vrouwen ervaren dat de onderstaande voedingsmiddelen opvliegers kunnen versterken:

• pittig of gekruid voedsel
• koffie, thee, frisdrank en alcohol
• suiker
• producten gemaakt van wit meel
• producten die veel eiwitten bevatten
• vlees en gevogelte
• conserveringsmiddelen

Dit kun je zelf doen om opvliegers te verminderen en dragelijker te maken:

• Eet producten die helpen om opvliegers te voorkomen. Peulvruchten, soja, appels, noten, knoflook en uien helpen om je oestrogeenniveau beter in balans te brengen.
• Draag kleding van natuurlijke en ademende materialen. Stoffen zoals katoen, zijde en linnen kunnen een zweterig gevoel voorkomen.
• Trek laagjes kleding aan. Zo kan je gemakkelijk iets uitdoen als je een opvlieger voelt opkomen.
• Leg voor het slapen een koelelement onder je kussen. Als je het ’s nachts heet krijgt draai je je kussen gewoon om en is het heerlijk koel!
• Blijf gehydrateerd. Neem altijd een flesje water mee, zodat je een slok water kan nemen of wat water in je nek of op je polsen kan deppen als je een opvlieger krijgt.
• Probeer stress en hevige emoties te verminderen. Door stress komt er meer adrenaline vrij, waardoor het aantal opvliegers toeneemt.
• Vermijd warme ruimtes. Sommige vrouwen krijgen vaker een opvlieger als ze in een warme ruimte zijn. Ook een warm bad kan een opvlieger uitlokken. Probeer deze situaties te vermijden als dit ook voor jou geldt.
• Stop met roken. Vrouwen die roken, blijken eerder, vaker en langer last te hebben van opvliegers.
• Beweeg meer. Uit een aantal wetenschappelijke onderzoeken is naar voren gekomen dat vrouwen die regelmatig bewegen minder last hebben van opvliegers.
• Zorg voor een gezond BMI. Onderzoek wijst uit dat vrouwen met een hoog BMI meer kans hebben op heftige opvliegers. Heb je overgewicht en veel last van opvliegers? Dan doe je er dus verstandig aan om wat gewicht te verliezen.

Voeding tegen opvliegers

Hoeveel je last hebt van opvliegers staat in verband met wat je eet of drinkt. Je kan opvliegers dan ook minder hevig maken door je voeding aan te passen. Fyto-oestrogenen zijn bijvoorbeeld plantaardige hormonen die opvliegers kunnen verminderen en minder hevig kunnen maken. Ze komen van nature voor in voedingsmiddelen zoals:

• sojaproducten
• noten en zaden zoals amandelen, zonnebloem- en pompoenpitten en lijnzaad
• peulvruchten zoals kikkererwten, kidneybonen en linzen
• graansoorten zoals tarwe, maïs, haver, gerst en rogge
• planten zoals rode klaver en luzerne

Naast fyto-oestrogenen bestaan er nog meer voedingsmiddelen die een gunstige werking hebben op opvliegers:

• fruit zoals appels, perziken, peren en mango’s
• groenten zoals broccoli, paprika, rabarber en koolsoorten
• aardappels
• gezonde vetten en oliën zoals olijfolie, sojaolie, walnootolie en zonnebloemolie
• zuivelproducten zoals yoghurt, karnemelk en kwark
• eieren
• vis zoals makreel, haring, paling, sprot en bokking
• zoetstoffen zoals honing, kandij, ahornsiroop en dadelsiroop

Medicijnen tegen opvliegers

Heb je erg veel last van opvliegers, en helpen de natuurlijke tips tegen opvliegers niet goed? Dan kan je opvliegers altijd nog te lijf gaan met hormonale medicijnen, niet-hormonale medicijnen of homeopathische middelen. Let op: sommige medicijnen verhogen de kans op opvliegers juist weer, bijvoorbeeld bepaalde medicijnen die worden gebruikt bij hoge bloeddruk. Wil je weten of jouw medicijnen van invloed zijn op je opvliegers? Neem dan contact op met je huisarts.

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos-winkel. Wat je vraag ook is, we helpen je verder.