Aambeien? Zo behandel én voorkom je aambeien

Iedereen heeft zwellichamen in de endeldarm, vlakbij de anus. Zwellichamen zijn een sponsachtig netwerk van bloedvaten die bedekt zijn met een dun laagje slijmvlies. Deze zwellichamen hebben een belangrijke functie. Om dit te begrijpen, is het belangrijk om eerst de functie van de anus uit te leggen. Je anus is een kringspier die opengaat als je moet poepen. De zwellichamen zorgen ervoor dat je kringspier gesloten blijft als je niet naar het toilet hoeft, zodat je niet plotseling ontlasting kan verliezen. Als je last hebt van aambeien, dan zijn deze zwellichamen zo opgezwollen dat ze te ver naar beneden zakken (inwendige aambeien), of hebben ze zelfs hun weg naar buiten gevonden (uitwendige aambeien).

Hoe zien aambeien eruit?

Aambeien zijn dus opgezwollen bloedvaten die zich bij de sluitspier van je anus bevinden. Ze zien eruit als opgezwollen kussentjes. De huid rondom je anus kan er ook geïrriteerd uitzien. Aambeien komen in verschillende gradaties voor. Hoe hoger de gradatie, hoe erger de klachten.

De meest voorkomende symptomen van aambeien zijn:

• jeuk en/of pijn aan de anus
• helder bloed en/of slijm bij de ontlasting
• een branderig gevoel aan de anus
• een drukkend, pijnlijk gevoel bij de anus (bij uitwendige aambeien)
• het voelen of zien van een (harde) uitstulping/bult bij de anus
• het ongewenst verliezen van ontlasting

Heb je last van (helder) bloedverlies en/of slijm bij je ontlasting? Raadpleeg dan altijd je huisarts. Bloedende aambeien zijn niet gevaarlijk, maar het is altijd verstandig om uit te sluiten dat er niet iets anders aan de hand is. Schaam je ook vooral niet om aambeien met je huisarts te bespreken. Hij of zij ziet namelijk wekelijks patiënten die hier last van hebben.

Aambeien ontstaan door te veel druk rond de anus. Hierdoor raken de zwellichamen geïrriteerd, zwellen ze op en rekken ze uit. Te veel druk kan veroorzaakt worden door:

Aambeien zijn niet gevaarlijk of besmettelijk en ze verdwijnen vaak vanzelf. Maar we snappen dat je er zo snel mogelijk van af wilt! Daarom hebben we een aantal adviezen voor je op een rijtje gezet, zodat je vaarwel kan zeggen tegen je aambeien.

• Tip 1: zorg ervoor dat je pas naar het toilet gaat als je ook daadwerkelijk moet. Hiermee voorkom je dat je te hard moet persen. Als je op het toilet zit en je ontlasting komt niet gelijk, heb geduld. Pers voorzichtig mee als je aandrang voelt. Soms voel je sneller aandrang als je voorovergebogen gaat zitten. Blijf overigens niet langdurig op de wc zitten. Als het niet lukt, probeer je het bij je volgende toiletbezoek gewoon nog eens.
• Tip 2: andersom geldt ook dat zodra je het gevoel hebt dat je naar het toilet moet, het belangrijk is om zo snel mogelijk te gaan. Zo voorkom je dat je ontlasting hard wordt en je harder moet persen.
• Tip 3: kies voor een voedingspatroon volgens de Schijf van Vijf. Als je eet volgens de Schijf van Vijf, krijg je voldoende voedingsstoffen en vezels binnen. Vezels zorgen voor een goede darmwerking en zorgen er bovendien voor dat er vocht in je darmen wordt opgenomen, waardoor je ontlasting zacht en soepel wordt. Het effect verschilt echter per persoon. Sommige mensen met aambeien hebben baat bij vezelrijke voeding, terwijl anderen geen (positief) effect ondervinden. Voor hen kan het verminderen van vezelinname een eventuele oplossing zijn. Overleg dit met je huisarts of een andere behandelend arts. Vaak is het simpelweg een kwestie van uitproberen.
• Tip 4: drink voldoende water. Als je veel vezels eet, is het belangrijk om ongeveer 1,5 tot 2 liter water per dag te drinken. Anders kan je last krijgen van obstipatie. Begin de dag sowieso met 1 tot 2 glazen lauw water (op een nuchtere maag). Zo breng je de spijsvertering op gang.
• Tip 5: neem een warm bad. Dit vermindert de pijn van je aambeien.
• Tip 6: duw de aambeien die naar buiten zakken voorzichtig terug. Dit kan de pijn verminderen. Doe dit in een liggende positie. Lukt het niet, probeer het dan niet te forceren. Knijp de aambeien nooit uit en prik ze ook niet door.
• Tip 7: zorg ervoor dat je geen ruw wc-papier gebruikt, maar kies voor een vochtig doekje zonder alcohol of parfum. Het is hierbij belangrijk om na het gebruik je anus goed droog te deppen.
• Tip 8: stimuleer de darmbeweging door voldoende te bewegen. Hiermee kan je obstipatie voorkomen. Wanneer je lange periodes achter elkaar zit, wordt de druk op de aders in je anus groter, waardoor aambeien kunnen ontstaan.
• Tip 9: trek je kringspier niet aan tijdens een wc-bezoek en probeer niet te persen. Laat de ontlasting op een natuurlijke manier in beweging komen en wacht tot je opnieuw aandrang voelt.
• Tip 10: gebruik aambeienzalf of aambeienzetpillen. Deze kunnen helpen tegen jeuk, irritatie en pijn bij zowel inwendige als uitwendige aambeien. Zelfhulpmiddelen tegen aambeien bieden dus vooral verlichting, de aambeien gaan er waarschijnlijk niet eerder door weg. Aambeienzalf en -zetpillen kan je zonder recept verkrijgen bij de apotheek en bij Etos. Lees voor gebruik altijd de bijsluiter.

Het is belangrijk om contact op te nemen met je huisarts als:

• bovenstaande adviezen, tips en medicijnen onvoldoende helpen.
• je twijfelt of aambeien de oorzaak zijn van bloed en/of slijm bij je ontlasting.
• je een uitstulping/bult hebt bij je anus die erg pijnlijk en/of gezwollen is.
• je een uitstulping bij je anus voelt, maar niet zeker weet of dit een aambei is.

Je huisarts kan je vervolgens doorverwijzen naar een medisch specialist die de aambeien door middel van een medische ingreep kan verwijderen.

De beste voorzorgsmaatregel tegen aambeien is om te zorgen voor een goede stoelgang. De volgende tips kunnen daarbij helpen.

• Eet veel vezelrijk voedsel. Vezels bevorderen namelijk de stoelgang. Een aantal voorbeelden zijn bruin brood, zilvervliesrijst, (peul)vruchten, groente, noten en zemelen.
• Drink veel water. Vezels hebben namelijk water nodig om hun werk te kunnen doen. Probeer het bijvoorbeeld een gewoonte te maken om altijd een glas of flesje water op je bureau te hebben staan.
• Doe regelmatig aan lichaamsbeweging. Sporten heeft namelijk een gunstige invloed op je stoelgang. Je kunt al beginnen met kleine dingetjes: op de fiets naar school of naar werk gaan en de trap nemen in plaats van de lift.

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos-winkel. Wat je vraag ook is, we helpen je verder.