Tinnitus (oorsuizen): oorzaken en behandeling

Tinnitus, ook wel oorsuizen of fantoomgeluiden genoemd, is een vorm van gehoorschade. Bij deze vorm van gehoorschade hoor je een geluid dat alleen jij kan horen. Het geluid komt dus niet van buitenaf, maar zit als het ware in je hoofd. Ongeveer 2 miljoen mensen in Nederland hebben te maken met tinnitus. Ongeveer 10% van hen ervaart hierdoor (erge) psychosociale klachten. In de meeste gevallen leren mensen met tinnitus leven met de geluiden, waardoor ze weer kunnen genieten van het leven.

Bijna iedereen met tinnitus hoort een ander geluid. Mensen met tinnitus omschrijven het geluid vaak als:

• een piep
• een ruis
• bromgeluiden
• fluittonen
• zoemgeluiden

De geluiden kunnen zich ook afwisselen. Ook hebben mensen met tinnitus vaak last van een trilling of een drukkend gevoel in hun oor. De sterkte van het geluid kan verschillen per persoon en het geluid kan constant aanhouden, maar ook even verdwijnen. Verder kan je de geluiden horen in beide oren, in 1 oor of midden in je hoofd.

De ernst van de klachten verschilt van persoon tot persoon. Tinnitus gaat vaak samen met:

• slechthorendheid
• slaapproblemen
• concentratieproblemen
• vermoeidheid
• hoofdpijn
• angst
• overprikkeling
• boosheid
• sombere of depressieve gevoelens

Veel mensen met tinnitus ervaren met de tijd gelukkig steeds minder last. Vergelijk het met het wonen naast een snelweg of kerkklok: in het begin valt het geluid telkens op, later ben je eraan gewend en valt het minder op. De oorsuizen zelf zullen (meestal) niet veranderen, maar de mate waarin je er last van hebt wel.

Hoe tinnitus precies ontstaat, is nog niet bekend. Wel weten we dat de onderstaande factoren een belangrijke rol spelen bij het ontstaan van oorsuizen.

• Harde geluiden. In de meeste gevallen ontstaat tinnitus als gevolg van blootstelling aan te harde geluiden (harder dan 80 decibel). Dit kan in 1 keer gebeuren, bijvoorbeeld door een vuurwerkknal. Maar het kan ook ontstaan door langdurige blootstelling aan te harde geluiden, zoals door het luisteren van harde muziek via je oortjes of op feesten.
• Een ongeval. Betrokkenheid bij een ongeval kan ook tot oorsuizen leiden, bijvoorbeeld wanneer je hierbij een beschadiging van de schedelbasis oploopt.
• Ouderdom. Wanneer je ouder wordt, kan er slijtage aan de binnenkant van je oren optreden. Dit kan zowel gehoorverlies als tinnitus veroorzaken.
• Stress. Wanneer je stress ervaart, kan dit (tijdelijk) oorsuizen veroorzaken. Ook kan stress ervoor zorgen dat je klachten verergeren. Stress zorgt er namelijk voor dat je je meer focust op het oorsuizen.
• Een hoge bloeddruk. Alcohol, roken, ongezonde voeding, stress en weinig beweging kunnen leiden tot een hoge bloeddruk. Wanneer je een hoge bloeddruk (of vernauwde bloedvaten) hebt, kan je een ruisend of kloppend geluid horen in je oor.
• Verkoudheid. Je oren kunnen tijdens een verkoudheid verstopt zitten, waardoor je tijdelijk last kan krijgen van oorsuizen. Wanneer je verkoudheid overgaat, verdwijnt ook het oorsuizen.
• Oorinfecties. Een langdurige oorontsteking kan zorgen voor gehoorschade, zoals tinnitus.
• Oorsmeer. Als je oren vol zitten met oorsmeer kan je last krijgen van tinnitus.
• Aandoeningen of afwijkingen. Zo kan tinnitus bijvoorbeeld te maken hebben met afwijkingen in de hersenen, in het kaakgewricht of aan de gehoorgang.
• Bepaalde medicijnen. Oorsuizen kunnen een bijwerking zijn van het gebruik van sommige medicijnen, zoals antidepressiva.

Tinnitus kan een grote impact hebben op je leven. Helaas bestaat er geen behandelmethode die oorsuizen laat verdwijnen. Wel verdwijnen oorsuizen bij sommige mensen vanzelf weer. Daarnaast kan je een aantal dingen doen om de klachten te verminderen.

• Tip 1: zoek afleiding

  Ga bijvoorbeeld sporten, ga de natuur in of spreek af met een goede vriend of vriendin. Zo kan je je focussen op iets anders en kan je je gedachten even verzetten.

• Tip 2: luister muziek

  Door muziek te luisteren, kan je tijdelijk minder last hebben van oorsuizen. Maar zet het volume niet te hard! Je wilt natuurlijk niet nog meer gehoorschade oplopen.

• Tip 3: ontspan jezelf

  Yoga of ontspanningsoefeningen kunnen ervoor zorgen dat de tinnitusklachten verminderen of zelfs verdwijnen. Kies bijvoorbeeld voor een oefening of een les met een begeleidende stem, zodat je je daar op kan focussen.

• Tip 4: focus je op omgevingsgeluiden

  Luister bijvoorbeeld naar het tikken van de klok, verkeersgeluiden of het ruisen van de wind. Of zet een ander geluid aan op de achtergrond, bijvoorbeeld zachte muziek of een ander prettig geluid. Dit kan ook helpen om in slaap te vallen.

• Tip 5: gebruik een tinnitusmaskeerder

  Dit apparaatje maakt een ander, ‘aangenamer’ geluid, wat het geluid van oorsuizen kan overstemmen.

• Tip 6: probeer een gehoorapparaat

  Wanneer tinnitus samengaat met slechthorendheid kan een gehoorapparaat ervoor zorgen je je meer gaat focussen op omgevingsgeluiden dan op het oorsuizen. Een gehoorapparaat is in combinatie met een tinnitusmaskeerder te gebruiken.

• Tip 7: controleer of je oren schoon zijn

  Gebruik indien nodig een oorspray om je oren schoon te maken. Gebruik geen wattenstaafjes, hiermee kan je je oren beschadigen. Lees meer over het verwijderen van oorsmeer.

• Tip 8: gebruik een neusspray

  Komen oorsuizen doordat je verkouden bent? Dan kan een neusspray met xylometazoline mogelijk helpen. Gebruik de neusspray nooit langer dan een week.

• Tip 9: kom in contact met andere mensen met tinnitus

  Er bestaan verschillende platforms voor mensen met tinnitus. Op de website van stichting Hoormij lees je bijvoorbeeld meer informatie en verhalen van andere mensen met tinnitus. Deze verhalen van lotgenoten kunnen helpen om gevoelens van eenzaamheid tegen te gaan en beter te leren omgaan met de oorsuizen.

Vooralsnog bestaat er geen medicijn tegen oorsuizen. Er zijn gelukkig wel medicijnen die de piep in het oor verminderen, zoals doorbloedingbevorderende medicijnen. Vaak hangt het gebruik van medicijnen af van de oorzaak. Heb je erg last van oorsuizen, maar weet je niet wat de oorzaak is? Breng dan een bezoek aan je huisarts of eventueel aan een KNO-arts. Laat je oorsuizen onderzoeken en bespreek vervolgens de mogelijkheden.

Er mag dan nog geen behandeling zijn die de ruis in je oor volledig verhelpt, er zijn wel een groot aantal dingen die je kan doen om beter te leren leven met tinnitus. Zo zijn er speciale therapieën die de klachten van oorsuizen gedeeltelijk kunnen wegnemen, namelijk:

• Lidocaïnetherapie. Door een injectie met het verdovingsmiddel lidocaïne kunnen de klachten van oorsuizen tijdelijk afnemen. De injectie verdooft het trommelvlies en de gehoorgang.
• Muziektherapie. Bij muziektherapie wordt speciale muziek afgespeeld die afgestemd is op het suizen in je oor. Door veel naar deze muziek te luisteren kan de piep in je oor afnemen.
• Alternatieve therapieën, zoals fysiotherapie, chiropractie, manuele therapie, acupunctuur, homeopathie en massage. Deze therapieën lijken op het eerste gezicht geen behandeling voor oorsuizen. Toch zweren veel mensen bij de werking van deze therapieën.

Daarnaast bestaan er speciale cursussen ‘omgaan met oorsuizen’. Als je daarin geïnteresseerd bent, kan je het beste contact opnemen met je huisarts.

Een gezonde levensstijl is belangrijk om mogelijke oorzaken van tinnitus te voorkomen, zoals een hoge bloeddruk en stress. Slaap voldoende, eet gezond en sport (of beweeg) dagelijks. Verder is het erg belangrijk om veilig om te gaan met geluid. Stel bijvoorbeeld een volumebegrenzing in op je telefoon en draag  oordopjes op feesten met harde muziek, tijdens het klussen en op de motor.

Wanneer je last denkt te hebben van tinnitus, is het altijd verstandig om langs te gaan bij je huisarts. Je huisarts kan samen met jou de oorzaak van oorsuizen vastleggen en meedenken over mogelijke oplossingen. Indien jouw tinnitusklachten te maken hebben met medicijngebruik, kan je huisarts ook meedenken over andere medicijnen.

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos-winkel. Wat je vraag ook is, we helpen je verder.