Oorontsteking: zó kom je ervan af

Een uitwendige oorontsteking (otitis externa) komt vaak voor bij volwassenen. Hierbij is er sprake van een ontsteking in de gehoorgang, die van de oorschelp tot aan het trommelvlies loopt.

Er bestaan 2 soorten uitwendige oorontstekingen:

• natte ortitis externa
• droge otitis externa

Beide ontstekingen kunnen worden veroorzaakt door een bacterie of schimmel, maar bij de droge otitis externa kunnen eczeem of een allergische reactie ook de boosdoener zijn. Normaal wordt de huid in je oor beschermt door je oorsmeer.

Heb je veel pijn aan je oor en denk je dat je een oorontsteking hebt? Zo herken je een oorontsteking:

• Je gehoorgang jeukt en voelt pijnlijk en branderig aan.
• De huid van je gehoorgang schilfert en scheidt vocht af.
• Je oor is rood en gezwollen.
• Je hoort minder goed.
• Je kan duizelig zijn of last hebben van evenwichtsstoornissen.
• Je kan last hebben van bijkomende klachten zoals misselijkheid.
• Zachtjes aan je oor trekken of je oor aanraken kan behoorlijk zeer doen.

In sommige gevallen kan je, wanneer je een oorontsteking hebt, ook koorts krijgen en last hebben van diarree en overgeven. Neem in dat geval contact op met je huisarts.

Jonge kinderen en baby’s trekken of krabben aan hun oor als ze last hebben van een oorontsteking. Andere symptomen zijn:

• slecht horen
• koorts
• vocht uit het oor
• geïrriteerd reageren
• braken

Baby’s en jonge kinderen hebben een grotere kans om een oorontsteking te krijgen. Dat komt omdat de oren en keel nog niet volledig ontwikkeld zijn. Ook is de kans op oorontsteking vergroot omdat ze sneller in contact komen met andere kinderen, bijvoorbeeld op het kinderdagverblijf.

Je zou het misschien niet denken, maar oorsmeer heeft een belangrijke functie. Oorsmeer is zuur en vettig en beschermt zo de huid van de gehoorgang. Misschien denk je dat het een goed idee is om oorsmeer te verwijderen omdat je oren dan schoner voelen. Toch kan je dit beter niet doen, want het oorsmeer beschermt je oor juist tegen slechte bacteriën.

Meer weten? Lees dan ons artikel over oorsmeer verwijderen.

Soms raakt de huid van je gehoorgang geïrriteerd, waardoor er een oorontsteking kan ontstaan. De volgende dingen kunnen de huid van je gehoorgang irriteren:

• Warmte en vocht. Bijvoorbeeld tijdens het douchen of zwemmen.
• Je oren schoonmaken met een wattenstaafje. Zo duw je het oorsmeer dieper je gehoorgang in, waardoor een prop van oorsmeer ontstaat die een ontsteking kan veroorzaken.
• Verzorgingsproducten die in je oor terechtkomen. Voorbeelden hiervan zijn shampoo, zeep en haarlak.
• Vaak oortjes of een gehoorapparaat dragen. Ook hierdoor kan je gehoorgang irriteren.
• Veel peuteren in je oor. Laat je oor liever met rust om irritatie te voorkomen.
• Een loopoor door een middenoorontsteking. Soms is een ontsteking van de gehoorgang hier het gevolg van.
• Een bacterie- of schimmelinfectie. Soms is zo'n infectie de oorzaak van een oorontsteking.
• Een infectie van de bovenste luchtwegen. Een infectie van de luchtwegen kan een oorontsteking tot gevolg hebben.

Een andere naam voor een oorontsteking is zwemmersoor, dit komt omdat duikers en zwemmers een hoger risico lopen op een oorontsteking. Er kan namelijk water in je oor komen waardoor je oor kan ontsteken. Daarnaast kunnen aandoeningen als eczeem, psoriasis of contactallergie het risico op een oorontsteking verhogen.

Wanneer je een oorontsteking hebt, is het raadzaam om niet met je hoofd onder water te gaan. Daarom kan je zwemmen beter even uitstellen totdat je oorontsteking voorbij is. De kans dat er alsnog water in je oor terechtkomt tijdens het zwemmen is natuurlijk groot, ook al houd je je hoofd boven water.

Er bestaat een verschil tussen een uitwendige oorontsteking en een middenoorontsteking, die zich dieper in je oor (achter het trommelvlies) bevindt. Heb je een uitwendige oorontsteking? Vaak is dit geen reden om een vliegreis te annuleren. Wanneer je een middenoorontsteking hebt, is vliegen niet verstandig omdat je pijn dan heviger kan worden. Ook kunnen je oren door het vliegen zelfs beschadigen. Wil je zeker weten of je mag vliegen? Check dit dan altijd even bij je huisarts.

Je vraagt je misschien af wat te doen tegen een oorontsteking. Een oorontsteking is gelukkig goed zelf te behandelen met speciale oordruppels. Deze oordruppels tegen oorontsteking bevatten een zuur en corticosteroïden. Dit soort oordruppels zijn alleen verkrijgbaar op recept bij de apotheek. Je druppelt ze 3 keer per dag in je oor.

Wanneer je oorontsteking (mede) ontstaan is door een luchtweginfectie kan het gebruik van speciale neusspray of neusdruppels helpen. Deze speciale zelfzorgmiddelen met xylometazoline helpen om het zwellen van je luchtweg tijdelijk te verminderen. Het gebruik van een neusspray met zoutoplossing is dan ook een optie.Soms is het nodig om je gehoorgang eerst te laten uitspuiten door de huisarts. Is je gehoorgang erg gezwollen? Dan krijg je indien nodig een oortampon in om daarmee de zwelling te verminderen.

Bij veel oorpijn kun je paracetamol gebruiken. Komt de pijn steeds terug? Neem de paracetamol dan in op vaste tijdstippen in (4 keer per dag 2 tabletten van 500 milligram). Helpt paracetamol onvoldoende? Neem dan een NSAID (ibuprofen, diclofenac of naproxen). Let op: lees voor gebruik altijd de bijsluiter.

Bij een uitwendige oorontsteking wordt zelden een antibioticakuur voorgeschreven. Alleen bij ernstige infecties kan je huisarts antibiotica voorschrijven.

Azijn bevat azijnzuur. Dit is een ontsmettend middel, dat ook voorkomt in medicijnen die voorgeschreven kunnen worden als je last hebt van oorpijn. Azijnzuur kan je helpen om een oorontsteking te voorkomen. Het kan namelijk de groei van bacteriën vertragen en daarmee voorkomen dat je een oorontsteking oploopt. Daarnaast kan azijn helpen bij het behandelen van een oorontsteking. De ontsmettende werking van azijnzuur kan namelijk helpen tegen de ontsteking.

Gebruik echter geen pure azijn in je oor: de concentratie azijnzuur is dan te hoog en veroorzaakt juist irritatie. Azijnzuur in een zelfgemaakt mengsel kan je wel helpen oorpijn te voorkomen en te verhelpen. Samenstellingen die kunnen helpen zijn:

• 50% wittewijnazijn met 50% water
• 50% wittewijnazijn met 50% ontsmettingsalcohol
• 33% wittewijnazijn met 33% water en 33% ontsmettingsalcohol

Gebruik het mengsel altijd in kleine hoeveelheden, net zoals je oordruppels gebruikt. Laat het mengsel 5 minuten zitten in beide oren, anders werkt het niet. Gebruik hoge concentraties alcohol altijd voorzichtig en lees de gebruiksaanwijzing goed door. Merk je dat je huid erg uitdroogt en gebruik je een mengsel met alcohol erin? Dan kan je de samenstelling ervan aanpassen: gebruik wat minder alcohol in verhouding tot de hoeveelheid azijn.

Heb je een oorontsteking? Wij geven je een aantal tips om het leed wat te verzachten.

Heb je vaker last van oorontstekingen? Er zijn een aantal maatregelen die je zelf kan treffen om de kans op een oorontsteking te verkleinen:

• Maak je gehoorgang niet schoon met een wattenstaafje. De gehoorgang reinigt zich over het algemeen zelf. Je kan ook beter niet in je oor peuteren.
• Vermijd water en zeep in je oor. Dit kan je doen door tijdens het wassen van je haren voorover te buigen.
• Droog je oorschelp en de ingang van de gehoorgang goed af met een handdoekje nadat je hebt gedoucht of gezwommen.
• Gebruik oordopjes of watjes met wat vaseline voordat je het zwembad in duikt.
• Vermijd producten die je oren irriteren.
• Maak een afspraak bij je audicien als je een gehoorapparaat draagt en vaak klachten hebt.
• Druppel je oor met oordruppels tegen oorontsteking als je regelmatig last hebt van een oorontsteking. Doe dit vooral nadat je in contact bent gekomen met water.

Heb je alle adviezen opgevolgd maar blijven de klachten ondanks alles terugkeren? Gebruik dan de oordruppels na elk contactmoment met water. Doe 3 keer per dag 3 druppels in de gehoorgang. Herhaal dit 3 dagen lang. Vaak gaat een oorontsteking met behulp van oordruppels na 1 tot 3 weken weer over.