Gezichtsverzorging
Zonnesteek: hoe herken je een zonnesteek?
Etos
Laatste update 02 maart 2024
De Nederlandse zomers worden steeds heter. Bescherm jezelf daarom goed tegen de zon en voorkom dat je een zonnesteek of, erger nog, een hitteberoerte krijgt. Maar hoe herken je eigenlijk een zonnesteek? Wat moet je doen als je een zonnesteek hebt? En nog belangrijker: hoe kun je een zonnesteek voorkomen? Wij vertellen je alles wat je moet weten over zonnesteek.
Wat is een zonnesteek?
Bij een zonnesteek raakt je lichaam oververhit. Je kunt een zonnesteek krijgen als je te lang in de zon zit en te weinig drinkt. Als je te weinig drinkt, kun je uitgedroogd raken. Je kunt ook een zonnesteek krijgen als je je te veel inspant in de zon. In het ergste geval kan een zonnesteek omslaan in een hitteberoerte. Bij een hitteberoerte kan je lichaam de warmte niet meer kwijt en wordt het deel in je hersenen dat de lichaamstemperatuur in evenwicht houdt, verstoord. Hierdoor kan je lichaamstemperatuur oplopen tot maar liefst 42˚C. Dat is levensgevaarlijk. Vooral kinderen, ouderen en mensen met overgewicht lopen risico op een zonnesteek en hitteberoerte.
Let op: bel direct 112 als je vermoedt dat iemand een hitteberoerte heeft en als diegene blijft overgeven, in de war is en/of flauwvalt en na twee minuten nog niet bij bewustzijn is.
Wat zijn de symptomen van een zonnesteek?
De volgende klachten treden op voorafgaand aan een zonnesteek:
- overmatig zweten
- slapte
- spierkrampen
- hoofdpijn
Een zonnesteek kun je herkennen aan de volgende symptomen:
- een warme, gloeiende huid of juist een koude, klamme huid
- zweten
- hoofdpijn
- misselijkheid en overgeven
- bleek zien
- duizeligheid
- een snelle hartslag
- spierkrampen of spierzwakte
- verwardheid
- toevallen (soort epileptische aanval)
- problemen met bewegen
- bewusteloosheid
Als je bij een zonnesteek niet op tijd afkoelt, kun je een hitteberoerte oplopen. Bij een hitteberoerte stroomt er minder bloed naar je huid, waardoor je huid bleek wordt en stopt met zweten. Een hitteberoerte kun je verder herkennen aan de volgende symptomen:
- koorts
- misselijkheid en hoofdpijn
- vermoeidheid
- sufheid
- verwardheid
- hallucinaties
- een rode huid
- flauwvallen en/of bewusteloosheid
- een snelle en/of onregelmatige ademhaling
- een snelle en/of onregelmatige hartslag
Hoe lang duurt een zonnesteek?
De klachten die gepaard gaan met een zonnesteek houden meestal een aantal dagen aan. Neem voldoende rust en blijf uit de zon tot de klachten helemaal verdwenen zijn. Gaan de klachten niet vanzelf over? Raadpleeg dan je huisarts.
Wat te doen bij een zonnesteek?
Het is belangrijk om direct in actie te komen zodra je bij blootstelling aan de zon last krijgt van klachten als hoofdpijn, misselijkheid of duizeligheid. Dit moet je doen bij een zonnesteek:
- Ga direct uit de zon.
- Zoek de schaduw of een koele ruimte op.
- Trek zoveel mogelijk kleding uit.
- Koel je lichaam met natte, koele handdoeken en probeer die iedere 5 minuten nat te maken.
- Drink water om je vochtgehalte weer op peil te brengen.
- Eet of drink iets zouts om je zoutgehalte aan te vullen.
- Neem een paracetamol, dit kan helpen tegen de hoofdpijn.
- Als je een ventilator hebt, zet deze dan aan. Dit kan ervoor zorgen dat je beter afkoelt.
Vermoed je dat iemand een hitteberoerte heeft? Dit is wat je bij een hitteberoerte moet doen:
- Bel of laat iemand anders direct 112 bellen.
- Breng het slachtoffer naar een koele omgeving.
- Laat het slachtoffer rusten en geen inspanningen verrichten.
- Koel het slachtoffer actief af.
- Dit kun je doen door een coldpack in de nek, oksels of liezen van het slachtoffer te leggen.
- Voorkom dat het slachtoffer gaat rillen.
- Geef het slachtoffer niets te eten of drinken.
Hoe kun je een zonnesteek voorkomen?
Een zonnesteek kan erg gevaarlijk zijn. Daarom is voorkomen beter dan genezen. Zó voorkom je een zonnesteek:
Mijd de zon tussen 11:00 en 15:00 uur
Dan is de straling van de zon het sterkst.
Smeer je elke 2 uur in met zonnebrand
Wees niet te zuinig! Smeer je in elk geval opnieuw in nadat je hebt gezwommen of als je flink hebt gezweet.
Blijf niet te lang in de zon
Zoek regelmatig de schaduw op, zodat je lichaam de kans krijgt om af te koelen.
Houd je hoofd en nek zoveel mogelijk uit de directe zon
Draag bijvoorbeeld een hoed of pet.
Drink voldoende water
Op een warme dag heb je minstens 2 liter vocht nodig. Drink óók als je geen dorst hebt.
Drink geen alcohol
Hoe aanlokkelijk een koud biertje op een warme zomerdag ook kan zijn, je kunt het beter laten staan. Alcohol werkt namelijk vochtafdrijvend, waardoor je vaak moet plassen en nog meer vocht verliest.
Probeer lichamelijke inspanning en zwaar werk op zonnige, warme dagen te vermijden
Zo voorkom je dat je nog meer gaat zweten en nog meer vocht verliest. Let hier ook vooral op in de tropen.
Hitteberoerte
Een zonnesteek kan overgaan in een hitteberoerte. Een hitteberoerte is te herkennen aan een hoge lichaamstemperatuur, soms wel 41 graden of hoger, abnormaal gedrag, hoofdpijn, hallucinaties, verwardheid en angst. Bij een hitteberoerte wordt je huid rood maar je zweet niet. Je hartslag versnelt, je hebt angst en voelt je slap.
Wat moet je doen bij een hitteberoerte?
Bel gelijk 112. Ga in een koele omgeving liggen, eet en drink niets en plaats coldpacks in de nek, oksels en liezen.
Wanneer moet je naar de huisarts?
Een zonnesteek is een aandoening die erg serieus genomen wordt. Zeker voor kinderen en ouderen kan een zonnesteek een levensbedreigende situatie zijn. Als de klachten niet op korte termijn minder worden of verdwijnen, is het verstandig om contact op te nemen met je huisarts.
Bel direct 112 als je denkt dat iemand anders een zonnesteek of hitteberoerte heeft en diegene:
- Blijft overgeven; en/of
- Erg in de war is; en/of
- Is flauwgevallen en niet binnen 2 minuten weer bewustzijn is.
Zonnesteek bij baby’s en kinderen
Voor baby’s en kinderen kan een milde zonnesteek al levensgevaarlijk zijn. Baby’s moeten daarom altijd uit de directe zon blijven. Herken je één of meer van de symptomen van een zonnesteek? Of geeft je kind aan dat hij of zij zich na een dagje buiten spelen in de zon niet lekker voelt? Raadpleeg dan direct je huisarts.
Je kan een zonnesteek voorkomen door je kleintje goed te beschermen tegen de zon. In ons artikel over zonbescherming bij baby's en kinderen lees je hoe je dat doet.
Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos-winkel. Wat je vraag ook is, we helpen je verder.