Hormoonspiraaltje

Wil jij je vijf jaar geen zorgen maken over anticonceptie? Dan is het hormoonspiraaltje misschien wel wat voor jou! Door hormoonafgifte zorgt dit anticonceptiemiddel ervoor dat er geen eisprong plaatsvindt en innesteling onmogelijk wordt. Meer weten over de werking van het hormoonspiraaltje en de verschillen tussen Mirena en Kyleena? Lees dan verder!

Wat is het hormoonspiraaltje?

Het hormoonspiraaltje is een anticonceptiemiddel op basis van hormonen. Het spiraaltje ziet eruit als een T of een anker en is gemaakt van kunststof. Er zitten twee kleine draadjes aan het uiteinde. Het wordt in de baarmoeder ingebracht en voorkomt zwangerschap.

Let op: het hormoonspiraaltje beschermt niet tegen soa's. Alleen condooms beschermen je tegen soa’s!

Hoe werkt het hormoonspiraaltje?

Hormoonspiraaltjes bevatten alleen progestageen (levonorgestrel), een hormoon dat dezelfde eigenschappen heeft als progesteron. Ze bevatten geen oestrogeen, in tegenstelling tot de pil. Het progestageen blokkeert de afgifte van natuurlijke hormonen. Gewoonlijk stimuleren deze hormonen de eierstokken om een rijpe eicel te produceren. Door het progestageen komt er geen eitje vrij, waardoor er geen bevruchting kan plaatsvinden.

Bij het hormoonspiraaltje is de hoeveelheid van het progestageen in het lichaam zo klein dat er soms toch een eisprong plaatsvindt. Gelukkig heeft het progestageen meer trucjes achter de hand. Het werkt ook in op het baarmoederslijmvlies (dat dunner blijft, en dus niet geschikt wordt voor innesteling van een bevruchte eicel) en het baarmoederhalsslijmvlies (dat verdikt, zodat zaadcellen moeilijker door de baarmoedermond komen).

Hoe gebruik je het hormoonspiraaltje?

Een hormoonspiraaltje wordt ingebracht door een arts. Je huisarts kan het meestal doen, maar je kunt ook doorverwezen worden naar een gynaecoloog. Het hormoonspiraaltje wordt het liefst tijdens de eerste dagen van de menstruatie ingebracht. Het kan vijf jaar blijven zitten. Daarna moet je huisarts of gynaecoloog het spiraaltje weer verwijderen. Een nieuw spiraaltje kan vaak op dezelfde moment weer ingebracht worden. Het spiraaltje kan ook eerder verwijderd worden,als er bijvoorbeeld een kinderwens ontstaat. Na het verwijderen komt de normale cyclus vrijwel meteen terug. Enkele weken later vindt meestal de eerste eisprong alweer plaats. Vanaf dat moment kun je weer zwanger worden.

Hoe betrouwbaar is het hormoonspiraaltje?

De kans om zwanger te worden met het hormoonspiraaltje is vrijwel nul als hij wordt ingebracht tijdens de menstruatie (en er op dat moment niet al sprake is van een bevruchting). Als het spiraaltje niet goed is ingebracht, bestaat er wel een kleine kans op een zwangerschap.

Betrouwbaarheid bij medicatie of ziekte

Als je ziek bent en moet overgeven of diarree hebt, wordt de betrouwbaarheid van het spiraaltje niet beïnvloed. Ook antibiotica vermindert de werking niet. Sommige medicatie, zoals bepaalde anti-epileptica of homeopathische middelen met Sint Janskruid, kunnen de werking van het hormoonspiraaltje wel beïnvloeden. Bespreek met je huisarts wat voor jou de juiste anticonceptie is als je medicijnen gebruikt.

Wat zijn de bijwerkingen van het hormoonspiraaltje?

Als je een hormoonspiraaltje hebt laten plaatsen, kun je de volgende bijwerkingen ervaren:

• Spotting: de eerste drie maanden na het plaatsen kun je onregelmatig bloed verliezen. Het gaat dan vaak om enkele druppels bloed of bruinige afscheiding.
• Verminderde of geen menstruatie: bij bijna alle vrouwen wordt de menstruatie minder hevig. Soms kan de menstruatie zelfs helemaal wegblijven. Ook dan is het spiraaltje betrouwbaar.
• Hoofdpijn en duizeligheid na het inbrengen: het kan zijn dat je een weekje last hebt van hoofdpijn en duizeligheid nadat het spiraaltje is geplaatst.
• Krampen: na het inbrengen kun je last hebben van buikpijn die lijkt op menstruatiekrampen.
• Vocht vasthouden: je kunt ook wat vocht vasthouden na het inbrengen. Dat gaat in de regel vanzelf weer over.

Is het hormoonspiraaltje geschikt voor jou?

Voor de meeste vrouwen is een hormoonspiraaltje een geschikte vorm van anticonceptie. Het spiraaltje is bij uitstek geschikt als:

• Je geen oestrogenen mag gebruiken.
• Je rookt.
• Je een verhoogd risico op trombose loopt.
• Je borstvoeding geeft.
• Je menstruaties erg heftig zijn.

Hormoonspiraaltjes zijn niet geschikt voor vrouwen die:

• Zwanger zijn.
• Last hebben van onregelmatig bloedverlies, waarvan de oorzaak (nog) niet duidelijk is.
• Een soa hebben.
• Een acute of chronische ontsteking hebben (gehad) in het bekken.
• Een ernstig verhoogde bloeddruk hebben.
• Een ernstig verhoogd cholesterolgehalte hebben.
• Een leveraandoening hebben.
• Een stollingsafwijking hebben.
• Overgevoelig zijn voor een van de bestanddelen in het hormoonspiraaltje.
• Suikerziekte hebben in combinatie met ernstig vaatlijden, zoals hoge bloeddruk.
• Trombose of een embolie hebben (gehad).
• Borst- of leverkanker hebben (gehad).
• Ooit een hartaanval, hersenbloeding of TIA hebben gehad.
• Last hebben van een afwijking in de baarmoeder(hals), zoals een vleesboom.

Bespreek altijd met je huisarts wat voor jou de meest geschikte vorm van anticonceptie is. Misschien is de pil of het koperspiraaltje wel een betere keuze voor jou.

Mirena versus Kyleena

Het Mirenaspiraaltje en het Kyleenaspiraaltje zijn de twee bekendste hormoonspiraaltjes die op dezelfde manier werken. Het verschil zit in de hoeveelheid hormonen: de Mirena scheidt 0,02 mg progestageen af per dag en de Kyleena 0,009 mg. De hoeveelheid hormoon van de Mirena is niet ‘gevaarlijker’ of ‘schadelijker’ dan die van de Kyleena. Daarnaast is de Kyleena wat kleiner dan de Mirena. Bespreek met je huisarts welk hormoonspiraaltje beter bij jou past.

Wanneer moet je naar de huisarts?

Heb je een spiraaltje laten plaatsen? Dan ga je vaak nog een keer ter controle langs de huisarts of gynaecoloog. Ook moet je na vijf jaar weer langs om het hormoonspiraaltje te laten verwijderen of vervangen.

Neem ook contact op met je huisarts bij:

• Het ontstaan of verergeren van acne (puistjes).
• Ernstige hoofdpijn.
• Migraine in combinatie met problemen met het gezichtsvermogen.
• Een knobbeltje in de borst.
• Forse gewichtstoename.
• Verminderde zin in seks of pijn tijdens de seks.
• Het ontstaan of verergeren van depressieve gevoelens.
• Onverklaarbare (spier)pijn in de kuiten, eventueel in combinatie met roodheid.
• Onverklaarbare pijn op de borst.
• Een positieve zwangerschapstest.
• De verschijnselen van een zwangerschap in combinatie met bloedverlies en duizeligheid.
• Aanhoudend bloedverlies na de eerste drie maanden na het plaatsen.
• Aanhoudende buikpijn en krampen, eventueel in combinatie met bloedverlies.
• Geelzucht.
• Een verhoogde bloeddruk.

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos winkel. Wat je vraag ook is, we staan voor je klaar.