Melatonine: gebruik, risico’s en bijwerkingen

Melatonine is een hormoon. Dit hormoon wordt geproduceerd door een klier in je hersenen. Melatonine speelt een onmisbare rol bij het reguleren van je biologische klok. Zodra het donker begint te worden, neemt de aanmaak van melatonine toe. Je lichaam krijgt dan een seintje dat het tijd is om te gaan slapen. Het hormoon zorgt ervoor dat je slaperig wordt en helpt je om sneller in slaap te vallen. Tegen de ochtend neemt de aanmaak van melatonine weer af, zodat je wakker wordt.

Veel mensen gaan ervan uit dat het gebruik van melatonine veilig is, omdat melatonine een lichaamseigen hormoon is én omdat melatonine als supplement zonder recept te verkrijgen is. Toch is het gebruik van melatonine niet geheel zonder risico. Verkeerd gebruik van melatonine kan ervoor zorgen dat je biologische klok verstoord raakt. Artsen en deskundigen waarschuwen daarom voor het op eigen houtje slikken van melatonine. Raadpleeg dus altijd eerst je huisarts voordat je besluit om melatonine te gebruiken.

Let op: bij een aanbevolen dagdosering van 0,3 mg of meer is melatonine een geneesmiddel. Gebruik dit middel alleen als je goed geïnformeerd bent en lees voor gebruik altijd de bijsluiter.

Lig je 's nachts vaak naar het plafond te staren? Slecht in slaap vallen kan veel oorzaken hebben. Gebruik van melatonine is alleen nuttig als een ontregelde biologische klok de oorzaak van je slaapproblemen is. Je biologische klok kan verstoord raken als:

• je 's nachts werkt en overdag slaapt
• je last hebt van een jetlag

In deze gevallen kan melatonine bijdragen aan een verlichting van deze problemen. Als je om een andere reden dan een verstoorde biologische klok wakker ligt, dan heeft het gebruik van melatonine simpelweg geen zin. Raadpleeg daarom altijd eerst je huisarts voordat je besluit slaapmiddelen te gebruiken. Samen kunnen jullie in kaart brengen wat precies de oorzaak van jouw slaapprobleem is en hiervoor een oplossing zoeken.

Nee. Melatonine helpt bij het sneller in slaap vallen, maar zorgt er niet voor dat je aan één stuk doorslaapt. Slaap je makkelijk in, maar word je 's nachts vaak wakker? Dan heeft melatonine slikken dus geen zin, ook niet op het moment dat je midden in de nacht wakker bent geworden.

Een te lage dosering melatonine heeft geen effect, maar een te hoge dosering kan een averechts effect hebben. Als je lichaam melatonine namelijk traag verwerkt, kan het zijn dat je ’s ochtends ook nog melatonine in je lichaam hebt, waardoor je biologische klok van zijn apropos raakt en je eigen melatonineproductie verstoord raakt. De juiste dosering verschilt per persoon. Raadpleeg daarom altijd eerst je huisarts voordat je melatonine gaat gebruiken. Je huisarts kan aan de hand van een speekseltest de juiste dosering bepalen.

Kun je een overdosis melatonine nemen?

Een overdosis melatonine is moeilijk vast te stellen. Er bestaat namelijk geen standaard dosering die voor iedereen veilig is. Elk lichaam reageert anders op dit hormoon. Heb je een hoge dosis melatonine ingenomen en ervaar je bijwerkingen? Raadpleeg dan je huisarts.

Melatonine slikken net voordat je naar bed gaat werkt niet. Het heeft namelijk tijd nodig om in te werken. De huisarts kan onderzoeken wat voor jou het ideale moment is om melatonine bij te slikken. Meestal is dat een paar uur voordat je eigen lichaam melatonine begint aan te maken.

Lees op de bijsluiter hoe je de melatonine tabletten of capsules moet innemen. De meeste melatonine tabletten en capsules kun je doorslikken met een half glas water. Ook melatonine tabletten met een vertraagde afgifte kun je gewoonlijk op deze manier innemen. Melatonine tabletten voor onder de tong kun je simpelweg onder je tong laten smelten.

Melatonine is verkrijgbaar mét of zonder gereguleerde afgifte. Bij gereguleerde afgifte wordt gedurende de nacht (of dag) steeds een beetje melatonine afgegeven, waardoor het stofje langer werkt. Melatonine met gereguleerde afgifte wordt onder andere voorgeschreven als je:

• ouder bent dan 55 jaar en moeilijk inslaapt en doorslaapt
• te laat inslaapt en in de ochtend moeilijk wakker wordt
• te vroeg inslaapt en in de ochtend te vroeg wakker wordt

Het gebruik van melatonine kan bijwerkingen met zich meebrengen. De bijwerkingen van melatonine kunnen zijn:

• psychische klachten, zoals rusteloosheid, nervositeit, prikkelbaarheid of angstgevoelens
• slapeloosheid, nachtmerries, slaapwandelen, te vroeg wakker worden of levendige dromen
• hoofdpijn,  migraine,  duizeligheid of een draaierig gevoel
• maagdarmklachten, zoals maagpijn, buikpijn,  brandend maagzuur,  winderigheid, misselijkheid en overgeven
• huiduitslag, een rode pijnlijke huid of een droge huid
• veel en vaak moeten plassen
• bloed in de urine
• hartkloppingen, verhoogde bloeddruk  en pijn op de borst
• een zwak of duf gevoel of vermoeidheid
• gewichtstoename
• tranende ogen of wazig zien
• spierkramp,  spierpijn of gewrichtspijn
• opvliegers en zweten
• blaren in de mond of op de tong, een droge mond of juist meer speeksel, of een slechte adem

Ervaar je een of meerdere van deze bijwerkingen bij het gebruik van melatonine? Raadpleeg dan je huisarts. Heb je last van bijwerkingen als jeuk, huiduitslag of galbulten? Dan kan het zijn dat je overgevoelig bent voor melatonine.

Over het gebruik van melatonine en de langetermijngevolgen daarvan bij kinderen en baby's is nog niet veel bekend. Geef je kind daarom niet zomaar melatonine. In sommige gevallen wordt melatonine voorgeschreven aan kinderen die lijden aan slapeloosheid. Als je baby of kind niet goed in slaap kan komen, raadpleeg dan eerst je huisarts om de oorzaak van het slecht in slaap vallen te achterhalen. Dan kun je namelijk een oplossing op maat vinden.

Je kunt melatonine beter niet gebruiken als je zwanger bent of dat wilt worden. Naar het gebruik van melatonine tijdens de zwangerschap is nog maar weinig onderzoek gedaan. Wil je graag zwanger worden of overweeg je tijdens je zwangerschap melatonine te gebruiken? Raadpleeg dan eerst je huisarts. Geef je borstvoeding? Ook dan wordt geadviseerd je huisarts te raadplegen.

Alcohol kan de werking van melatonine verminderen. Daarom is het beter om geen alcohol te drinken als je melatonine gebruikt.

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos-winkel. Wat je vraag ook is, we helpen je verder.