Het geheugen

Waarom kunnen mensen zich bijna niets herinneren van gebeurtenissen voor hun derde jaar? Blijven herinneringen voor altijd opgeslagen in je geheugen? Gaan er echt 100.000 neuronen verloren bij het consumeren van één glas alcohol? En hoe kun je het beste toekomstige taken onthouden? Etos geeft antwoord op al deze vragen.

Jeugdherinneringen

De meeste volwassenen kunnen meestal maar één of twee gebeurtenissen voor hun vierde jaar herinneren. En voor hun derde jaar helemaal niets. Hoe komt dat? Kinderen krijgen vanaf tien tot twaalf maanden semantische herinneringen. Dat betekent dat ze dingen in hun omgeving kunnen identificeren. Vanaf 20 tot 24 maanden beginnen ze episodische (dingen die eerder in de tijd gebeurden) herinneringen te ontwikkelen. Het is waarschijnlijk daarom dat jonge kinderen nog niet in staat om herinneringen te vormen die sterk genoeg zijn om de weg naar volwassenheid te overleven, totdat ze hun ervaringen naar woorden kunnen vertalen.

Van korte naar lange termijn

Wat maakt dat een korte-termijnherinnering opgenomen wordt in je langetermijngeheugen? Dit hangt af van verschillende factoren. Ten eerste moet de herinnering zo waardevol zijn dat het een blijvende indruk op je maakt. En hoe meer connecties er bestaan tussen de nieuwe gebeurtenis en je bestaande lange-termijnherinneringen, hoe eenvoudiger de herinnering op te halen zal zijn. Slaap is ook cruciaal in het creëren van lange-termijnherinneringen. Als jou iets belangrijks is overkomen gedurende de dag, dan versterken je hersenen de perceptie van die gebeurtenis gedurende de nacht wanneer je rust.

Herinneringen verdwijnen

Je krijgt een quizvraag voorgeschoteld en het antwoord ligt op het puntje van je tong. Je weet dat je het weet, maar je kunt er niet op komen. Heel frustrerend. Is deze informatie verdwenen? Nee, althans, volgens de meerderheid van de wetenschappers op dit gebied niet. Zij denken dat wanneer informatie eenmaal in het lange termijn geheugen is opgenomen, het er permanent is opgeslagen. Dat we soms een herinnering niet op kunnen halen, komt omdat de link of associatie is gesleten of minder relevant is geworden. Zo kun je somsdoor een bepaalde geur ineens weer een bepaalde gebeurtenis voor de geest halen.

Touwtje om je vinger

Stel, je mag absoluut niet vergeten om je medicijnen op te halen. Wat helpt beter? Tien keer tegen jezelf zeggen dat je je medicijnen op moet halen of spontaan een bon van de apotheek in je jas vinden terwijl je door de stad loopt? Onderzoekers hebben uitgezocht dat een spontane trigger sneller en beter werkt voor je prospective memory, oftewel je geheugen voor wat je in de toekomst wilt doen. Jezelf constant blijven herinneren door het hardop te zeggen, zou daarentegen vertragend werken op je reactievermogen, waardoor je toekomstige geheugen langzamer gaat werken.

Alcohol schadelijk voor het geheugen?

Over het effect van alcohol op het geheugen is het laatste woord nog niet geschreven. Er waren verhalen rond dat ieder glas alcohol zo'n 100.000 neuronen vernietigd. Dit klopt niet helemaal. Na een goede nacht slaap zijn namelijk bijna al je hersencellen weer hersteld van een avond flink stappen. Wel staat vast dat bij mensen die regelmatig en langdurig veel alcohol drinken, het geheugen steeds slechter gaat presteren. Overmatig alcoholgebruik heeft vooral een negatief effect op het korte-termijngeheugen, maar soms ook op het lange-termijngeheugen. De algemene achteruitgang van het geheugen heeft onder andere te maken met een verminderde opname van vitamine B1 door het lichaam. Het alcoholgebruik zelf vermindert de opname hiervan.

Matig drinken gunstig

Matig alcoholgebruik zou volgens enkele onderzoeken juist weer een gunstig effect op het geheugen hebben. Zo blijkt uit recentelijk onderzoek van de Universiteit van Texas dat het drinken van alcohol bepaalde delen van het menselijk brein stimuleert die betrokken zijn bij het geheugen en vermogen om te leren. De onderzoekers zijn van mening dat de algemeen geaccepteerde theorie dat alcohol slecht is voor het geheugen en leervermogen te eenzijdig is. Alcohol vermindert het vermogen om specifieke informatie te onthouden, zoals de plek waar je je fiets sleutels hebt gelaten. Maar volgens de onderzoekers wordt op een onbewust niveau het leervermogen waarschijnlijk juist versterkt door alcohol.

Onderzoek

Uit een ouder onderzoek uit 2007 van de Universiteit van Auckland in Nieuw Zeeland kwam naar voren dat visuele en emotionele herinneringen beter blijven hangen bij een paar glazen alcohol per dag. Je zorgen wegdrinken gaat dus niet op als je dit onderzoek mag geloven.

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos winkel. Wat je vraag ook is, we staan voor je klaar.