Negatief zelfbeeld

Iedereen heeft wel eens last van negatieve gedachten. Het is volkomen normaal om deze gedachten af en toe te hebben, maar het is natuurlijk erg vervelend als negatieve gedachten de overhand hebben en je daardoor belemmerd wordt in het dagelijks leven. In dit artikel vertellen we je hoe je om kunt gaan met een negatief zelfbeeld.

Hoe ontstaat een negatief zelfbeeld?

Als je een negatief zelfbeeld hebt, dan heb je negatieve gedachten over jezelf en over hoe je op anderen overkomt. Je zelfbeeld vormt zich gedurende je leven door jezelf, maar ook door invloeden van buitenaf. Zo heeft pesten een negatief effect op hoe je over jezelf denkt. Krijg je bijvoorbeeld vaak kritiek, dan kun je dat uiteindelijk zelf geloven en ontwikkel je een negatief zelfbeeld.

Ook heeft de relatie met je ouders grote invloed op je zelfbeeld. Een veilige hechting als kind zorgt voor een positiever zelfbeeld op latere leeftijd. Als je als kind veilig gehecht bent, heb je geleerd om op jezelf en op anderen te vertrouwen. Dit komt doordat tijdens je kinderjaren je ouders bijvoorbeeld afspraken met je nakwamen, je troosten na een val of je kalmeerden bij een nachtmerrie. Bij een onveilige hechting heb je meer kans om een negatief zelfbeeld te ontwikkelen.

Natuurlijk zijn er nog veel meer factoren die van invloed op je zelfbeeld kunnen zijn. Denk bijvoorbeeld aan sociaal-culturele factoren, gebruik van sociale media en bepaalde eigenschappen van jou als persoon.

Positief omgaan met een negatief zelfbeeld

Een negatief zelfbeeld belemmert je in het dagelijks leven. Je durft misschien moeilijker voor jezelf op te komen of je voelt je onzeker in de buurt van andere mensen. Het heeft grote gevolgen voor je sociale leven, relatie en werk. Een langdurig negatief zelfbeeld kan in sommige gevallen zelfs leiden tot bijvoorbeeld eenzaamheid, angststoornissen of een depressie. Het is dus logisch dat je van een negatief zelfbeeld af wilt.

Eigenlijk ligt het probleem van een negatief zelfbeeld nou net bij de gedachte dat je van een negatief zelfbeeld af moet komen. Hoe beter je hiervoor je best doet, hoe slechter je zelfbeeld juist wordt. Dit komt doordat je focus gaat naar het gemis van een positief zelfbeeld, waardoor je alleen maar negatiever gaat denken. Daarnaast is het niet realistisch om van jezelf te verwachten dat je helemaal van een negatief zelfbeeld afkomt, omdat de oorzaak vaak ligt bij gebeurtenissen uit het verleden.

Het is beter om in de eerste instantie niet te streven naar het veranderen van je zelfbeeld, maar naar het accepteren ervan. Het is oké om zo nu en dan negatieve gedachten te hebben. Besef dat je goed bent zoals je bent, inclusief het negatieve zelfbeeld. Dit besef geeft vaak al rust in je hoofd. Je kunt wel proberen om je negatieve gedachten om te buigen naar positieve gedachten.

Tips voor het omgaan met een negatief zelfbeeld

• Herken je gevoel. Probeer je emoties echt te voelen in plaats van ze weg te duwen, want het is belangrijk om je bewust te zijn van de gevoelens die je hebt. Gevoelens zijn simpelweg te verdelen in vier B’s: bang, blij, bedroefd en boos. Ervaar je negatieve gedachten? Kijk dan bij welk gevoel deze gedachte past. In plaats van ‘Ik ben onzeker’ zeg je bijvoorbeeld ‘Ik ben bang dat mensen me niet leuk vinden’. Het is namelijk makkelijker om je negatieve gedachten te relativeren wanneer je weet om welk gevoel het precies gaat.
• Ga na welke waarden voor jou belangrijk zijn. Als je weet om welke gevoelens je negatieve gedachten precies gaan, dan kun je naar jouw belangrijkste waarden kijken. Wanneer je bijvoorbeeld de gedachte hebt dat je niet goed genoeg bent als moeder, bedenk dan welke eigenschappen een goede moeder volgens jou heeft. Zo kom je erachter wat belangrijk is voor jou en kun je kleine aanpassingen maken in je gewoonten, zodat deze meer in lijn liggen met jouw waarden.
• Houd een positief dagboek bij. Het kan helpen om een positief dagboek bij te houden waarin je elke dag opschrijft welke positieve dingen er zijn gebeurd. Op die manier word je herinnerd aan de dingen die belangrijk zijn voor jou, waardoor het makkelijker is om een positieve draai te geven aan je gedachten.

Kom je er zelf niet uit en heb je hulp nodig bij een negatief zelfbeeld of andere psychische problemen? Neem dan contact op met je huisarts of een psycholoog.

Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos winkel. Wat je vraag ook is, we staan voor je klaar.