Veel mensen worden wat somberder als de dagen korter worden. En zeker als de winter wat langer duurt, snakt iedereen naar het voorjaar en de zon. Heb jij iedere winter last van een lusteloos en somber gevoel? En verdwijnen de klachten standaard weer in het voorjaar? Misschien heb je last van een winterdepressie of winterdip. Wil je alles weten over de winterblues? Lees dan verder.
Wat is een winterdepressie?
Veel mensen hebben in de herfst en winter last van verminderde energie en een minder ‘zonnig’ humeur. Zeker tegen het einde van de winter snakken zij vaak naar de tijd dat de dagen weer langer worden en de temperatuur omhoog gaat. Bij sommige mensen worden deze klachten zo ernstig, dat je kunt spreken van een depressie.
Een depressie is een stoornis van de stemming 'naar beneden'. Bij een depressie ben je overmatig somber, neerslachtig, lusteloos of vlak. Vaak keren depressieve klachten ieder jaar rond dezelfde tijd in het jaar terug en verdwijnen ze weer in het voorjaar. Officieel wordt dit een seizoensgebonden depressie genoemd. Omdat het seizoen waarin dit het meeste voorkomt de winter is, wordt het ook wel een ‘winterdepressie’ genoemd.
Wat is een winterdip?
Voel je je deze winter wat minder prettig? Geen zorgen: dit hoeft niet meteen te betekenen dat je een winterdepressie hebt. Veel mensen hebben dan te maken met een winterdip. Je gaat je bij een winterdip vanzelf weer beter voelen als de lente in zicht komt en de dagen langer worden. Voel je je in de winter erg somber en lusteloos en word je hierdoor ernstig belemmerd in je functioneren? Dan kun je last hebben van een winterdepressie.
Wat zijn symptomen van een winterdepressie
De kenmerken van een winterdepressie zijn in principe hetzelfde als die van andere depressies. De belangrijkste symptomen van een winterdepressie zijn:
- Niet meer kunnen genieten van dingen of geen plezier meer hebben
- Voortdurende moeheid, geen energie hebben, het gevoel dat alles moeite kost
- Trager denken, bewegen en reageren of juist erg rusteloos en gejaagd zijn
- Slaapproblemen, zoals niet kunnen inslapen en veel te vroeg wakker worden of juist een overmatige slaapbehoefte hebben
- Problemen met eten, zoals geen eetlust meer hebben (afvallen) of juist de neiging hebben overmatig veel te eten
- Toegenomen prikkelbaarheid, sneller geïrriteerd zijn, besluiteloosheid en concentratieproblemen
- Een negatief zelfbeeld, een negatief beeld van anderen en een negatief toekomstbeeld
- Doodsgedachten en/of –wensen
Bij een winterdepressie is het vaak zo, dat naast de sombere en lusteloze stemming, vermoeidheid en energieverlies voorop staan. Veel mensen met een winterdepressie hebben een toegenomen slaapbehoefte en ook meer behoefte aan eten. Heb je last van deze symptomen? Ga dan naar je huisarts.
Hoe ontstaat een winterdepressie?
Het is niet helemaal duidelijk hoe een winterdepressie precies ontstaat. Er zijn wel factoren die lijken samen te hangen met het ontstaan van een winterdepressie.
Gebrek aan daglicht
Een belangrijke theorie die veel wordt onderzocht, gaat er vanuit dat de verstoring van de stemming te maken heeft met de verminderde hoeveelheid licht in de winter. De dagen zijn korter en mensen brengen vaak minder tijd buiten door. Hierdoor worden zij minder vaak blootgesteld aan buitenlicht. Ook is het licht in de winter minder fel. Hierdoor zou de biologische klok, die ieder mens heeft en die onder meer ons slaap-waakpatroon regelt, verstoord raken.
De theorie over de invloed van licht lijkt ondersteund te worden door het feit dat lichttherapie bij mensen met een winterdepressie vaak erg goed helpt. Hierbij word je, aan het begin van de periode dat je winterdepressie meestal optreedt, voor een bepaalde tijd blootgesteld aan een hoeveelheid licht met een hoge intensiteit.
Associatie met de wintermaanden
Naast het gebrek aan daglicht in de winter, kunnen ook andere factoren een rol spelen. Het kan zijn, dat de winter voor jou verbonden is met bepaalde negatieve kenmerken. Veel mensen hebben bijvoorbeeld moeite met de feestmaand december. Feestdagen kunnen leuk en gezellig zijn, maar ze kunnen ook een confrontatie betekenen met lastige zaken in de familiesfeer, zoals conflicten.
Wat te doen bij een winterdepressie?
Deze tips kunnen helpen om je winterdepressie te verminderen:
- Sta vroeg op (voor acht uur). Doe dit ook als je de vorige avond pas laat naar bed bent gegaan. Je biologische klok krijgt op deze manier een signaal door om de tijd in de gaten te houden en je lichaam wakker te maken. Hierdoor word je uiteindelijk niet meer elke dag vermoeid wakker.
- Breng je lichaam in contact met licht. Dit kan via lichttherapie, maar kan ook door regelmatig buiten te zijn in de winter. Als je buiten bent, neemt je lichaam namelijk ook licht op, zelf bij bewolkt weer. Zo krijgt je lichaam een opkikker en snuif je wat frisse lucht op.
- Ontbijt iedere dag. Dit stimuleert je lichaam om op gang te komen. Als je ontbijt, gaat je spijsvertering werken en verdwijnt je slaap.
- Eet gezond. Zo krijg je voldoende vitaminen (zoals vitamine B12 en vitamine D) en mineralen binnen.
- Beweeg regelmatig. Doe dit het liefst buiten: zo word je gelijk blootgesteld aan licht. Maak bijvoorbeeld een stevige wandeling of begin met hardlopen.
- Blijf sociale activiteiten ondernemen. Sociale steun is cruciaal als je last hebt van stemmingswisselingen. Blijf daarom betrokken bij je vrienden en familie en sluit je niet af van de buitenwereld.
- Vind de oorzaak van je neerslachtige gevoelens. Ga bij jezelf na welke omstandigheden waarschijnlijk een rol spelen bij je depressieve gevoelens. Heb je bijvoorbeeld nare herinneringen aan deze periode van het jaar of zie je op tegen de feestdagen? Zoek dan naar andere manieren om hiermee om te gaan. Misschien kan een psycholoog je hierbij helpen.
Wanneer moet je naar de huisarts?
Denk je dat je last hebt van een winterdepressie? Breng dan een bezoek aan je huisarts. Samen met de huisarts kun je behandelingsmogelijkheden overleggen. Als lichttherapie geschikt voor je is, dan kan de huisarts je doorverwijzen naar een instelling waar je deze behandeling kunt krijgen. Soms is één behandeling voldoende, in andere gevallen zal herhaling nodig zijn.
Heb je vragen of wil je graag persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos winkel. Wat je vraag ook is, we staan voor je klaar.
