Overgewicht
Tegenwoordig lijken er wel duizenden boeken en artikelen te bestaan over succesvolle afslankmethodes. Sommige lijken erg makkelijk, want er wordt bijvoorbeeld niet moeilijk gedaan over calorieën en dat soort zaken. Maar even een stapje terug: wat is overgewicht eigenlijk? En hoe ontstaat het? Dit én meer vertellen we je in dit artikel!
Wat is overgewicht?
Overgewicht ontstaat wanneer je meer energie opneemt dan dat je verbruikt. Anders gezegd: als je meer eet dan dat je eigenlijk nodig hebt. Dit is wel een beetje kort door de bocht, want een andere belangrijke factor voor het ontstaan van overgewicht is te weinig beweging. Je kunt overgewicht dan ook op twee manieren aanpakken: je eet minder, zodat je dus minder energie opneemt of je beweegt meer, wordt actiever zodat je meer energie verbruikt. Je kunt er natuurlijk ook een combinatie van maken.
Wanneer is er sprake van overgewicht?
We spreken van overgewicht als iemand meer weegt dan 'normaal' voor zijn lengte. Er zijn allerlei methodes om te bepalen of iemand overgewicht heeft. Het meest bekend is de Quetelet Index (QI), die ook wel Body Mass Index (BMI) heet. Je kunt je BMI berekenen met onze BMI calculator . De resultaten betekenen het volgende:
- < 18: ondergewicht
- 18-25: gezond gewicht
- 25-30: iets te zwaar
- > 30: veel te zwaar
Er is nog een andere methode die eenvoudig zelf kan worden toegepast. Daarbij wordt de tailleomtrek gemeten. Deze blijkt een goede indruk te geven van de hoeveelheid lichaamsvet en de hoeveelheid vet in de buikholte. Een andere methode is de middel-heup ratio (MHR). Dit is de verhouding tussen middel- en heupomtrek. De hoeveelheid vet in de buikholte wordt er redelijk door aangegeven, maar MHR zegt niets over de totale hoeveelheid vet in het lichaam.
Wat is obesitas?
Obesitas is de term die gebruikt wordt als het overgewicht je gezondheid in gevaar kan brengen. Het komt het meest voor bij mensen van middelbare leeftijd, maar in principe kunnen mensen er op alle leeftijden last van krijgen. Om er achter te komen of je obesitas hebt, kun je jouw BMI berekenen of je kunt je huisarts raadplegen.
Wanneer is er sprake van obesitas?
Obesitas is de term die gebruikt wordt bij ernstig overgewicht: dat is overgewicht die de gezondheid in gevaar kan brengen. Obesitas wordt meestal veroorzaakt door een ongezonde levensstijl: te veel eten, (met name vet en koolhydraten) in combinatie met te weinig lichaamsbeweging. Bij een aantal mensen is het obesitas te wijten aan een stofwisselingsstoornis, bijvoorbeeld door een afwijking aan de schildklier.
Een toename van het gewicht bij het naderen van de middelbare leeftijd is normaal. Slechts enkele kilo's méér is geen obesitas. Obesitas komt het meest voor bij mensen van middelbare leeftijd, maar mensen kunnen er op alle leeftijden last van krijgen.Er zijn allerlei methodes om te bepalen of iemand zo’n obesitas heeft dat hij risico's voor zijn gezondheid loopt.
Hoe ontstaat overgewicht?
Er zijn verschillende oorzaken die overgewicht kunnen veroorzaken. Wij hebben ze voor je op een rijtje gezet:
- Te veel eten. Als je meer eet dan dat je lichaam nodig heeft, wordt het overschot in de vorm van vet opgeslagen en kan er dus overgewicht ontstaan.
- Verkeerd eten. Bij een gezonde voeding zijn maximaal 30% van je calorieën afkomstig van vet. Maar veel Nederlanders eten te veel vet. Gemiddeld is namelijk 40 – 45% van de calorieën afkomstig van vet. Vet draagt niet zoveel bij aan het gevoel van ‘ik heb genoeg gegeten’. Het is daarom belangrijk om vet in je voeding te beperken.
- De overgang. De overgang gaat vaak gepaard met toename van het gewicht. Hormonale veranderingen, emotionele veranderingen en een afname van de lichamelijke activiteiten zijn waarschijnlijk de boosdoeners.
- Te weinig beweging. Als je te weinig beweegt, verbrand je minder calorieën dan je binnenkrijgt en kan er dus overgewicht ontstaan.
Wat zijn de risico's van overgewicht?
Als je een paar kilootjes te veel weegt, is dat natuurlijk niet erg. Maar als er sprake is van een lichaamsgewicht dat gevaren voor je gezondheid meebrengt, is het verstandig om iets aan het overgewicht te doen. Overgewicht kan namelijk de volgende risico's met zich meebrengen:
- Er bestaat een grotere kans op een te hoog cholesterolgehalte en een te hoge bloeddruk, waardoor het risico op hart- en vaatziekten vergroot kan worden. Lees ook eens onze tips om een hoge bloeddruk te verlagen.
- De kans op het krijgen van diabetes kan groter worden.
- Je gewrichten kunnen slechter worden.
- Het kan galblaasaandoeningen, kortademigheid en slaapstoornissen tot gevolg hebben.
Wat te doen tegen overgewicht?
Je kunt zelf actie ondernemen op de volgende gebieden:
- Een dieet volgen waarbij de hoeveelheid energie die de voeding per dag levert kleiner is dan de hoeveelheid energie die je lichaam per dag verbruikt.
- Het zorgen voor méér lichaamsbeweging, dus voor een groter verbruik van energie.
Bij de behandeling van obesitas of overgewicht is motivatie van doorslaggevende betekenis. Hieronder hebben we voor je op een rijtje gezet wat je kunt doen:
- Afvallen door gezonde voeding. Niet minder, maar anders eten is voor afvallen vaak al genoeg. Een goed eetplan helpt daarbij.
- Let op vet. Vet is de grootste leverancier van energie. Het is belangrijk vet in de voeding te beperken, maar helemaal zonder vet kan ons lichaam niet. Let hierbij op verzadigde en onverzadigde vetten.
- Eetplan. Bij een goed eetplan krijgt je lichaam alle stoffen die het nodig heeft. Bekijk bijvoorbeeld de nieuwe schijf van vijf eens voor een gezond voedingspatroon.
- Sporten of bewegen. Bewegen is altijd goed, voor iedereen, of je nu aan de lijn doet of niet. Wie regelmatig sport zet z’n spieren aan het werk. Naast sporten is het altijd goed meer te bewegen. Lees bijvoorbeeld eens onze 7 tips om meer te bewegen.
- Geen tijd? 'Geen tijd' of 'geen geld' zijn argumenten die je gemakkelijk kunt gebruiken als je het niet kunt opbrengen regelmatig te gaan sporten. Gelukkig zijn er genoeg alternatieven. Ga bijvoorbeeld eens met de fiets naar het werk, maak een wandeling in je pauze of doe thuis wat oefeningen.
Soms lukt het even niet en blijkt in de praktijk dat gezonde voeding en méér lichaamsbeweging op lange termijn niet voor voldoende resultaat zorgen. Maar geef niet op, want er zijn nog meer mogelijkheden.
- Begeleiding van een diëtist. Onder de deskundige leiding van een diëtist kan een dieetplan worden opgesteld.
- Psychotherapie. Er bestaan verschillende instituten waar je in kleine groepen gesprekstherapieën kan volgen. Psycho- of gedragstherapeuten helpen de motivatie te vergroten, het eetgedrag te veranderen en andere factoren zoals stress te bepalen en te verminderen.
- Operaties. Wanneer afvallen ondanks aanpassing van het voedings- en bewegingspatroon én een behandeling met medicijnen door de arts niet tot stand komt, wordt bij er soms besloten tot een chirurgische ingreep. Meestal gaat het daarbij om het verkleinen van de maag. Dit resulteert in een sterk verminderde opname van voedsel en daardoor gewichtsvermindering.
Wanneer moet ik naar de huisarts?
Als je fysieke ongemakken door het overgewicht ervaart, kun je je huisarts raadplegen. Ook als je niet zo goed weet hoe je het overgewicht kunt aanpakken, kun je je huisarts raadplegen. Verder kun je natuurlijk ook contact opnemen met een diëtist.
Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies? Kom dan langs in de dichtstbijzijnde Etos-winkel. Wat je vraag ook is, we helpen je verder.
Artikel opslaan